Περιδιαβαίνοντας τις πλαγιές της Πεντέλης, ο επισκέπτης συχνά διακατέχεται από μια περίεργη αίσθηση. Είναι μια αόριστη αλλά χαρακτηριστική εντύπωση ότι το μέρος κρύβει πολλά περισσότερα απ' όσα το μάτι μπορεί να αντιληφθεί με την πρώτη ματιά και πως ανάμεσα στα έρημα λατομεία, τις μισογκρεμισμένες στρούγκες των παλιών βοσκών και τα λιγοστά πλέον όρθια πεύκα, πλανάται μια βουβή πρόσκληση, αλλά και μια υπόσχεση ταυτόχρονα, για ιστορίες ξεχασμένες, τοπία δυσπρόσιτα και μονοπάτια κρυμμένα. Και αν ο επισκέπτης αφεθεί να παρασυρθεί από τη βουβή αυτή πρόσκληση και περιπλανηθεί στα αδιόρατα μονοπάτια του βουνού, ίσως ανακαλύψει ότι η υπόσχεση του κρυμμένου μπορεί να έχει πολλαπλά αντικρύσματα.
Ανάγλυφα, στους βράχους της Πεντέλης, υπάρχουν σκαλισμένα διάφορα σχέδια, άλλα παλιά και άλλα σύγχρονα. Ανάμεσα σε όλα τα υπόλοιπα, υπάρχει και μια ειδική κατηγορία σύγχρονων σκαλισμάτων, η οποία συγκεντρώνει κάποια αρκετά ασυνήθιστα χαρακτηριστικά, και είναι αυτή κυρίως η κατηγορία που θα μας απασχολήσει στην ενότητα αυτή. Για λόγους πρακτικής διάκρισης και μόνο, στα σκαλίσματα αυτά θα αναφερόμαστε στο εξής με τον όρο "σχήματα", σε αντίθεση με τα παλαιότερα σκαλίσματα, τα οποία θα αποκαλούμε "σχέδια" και τα διάφορα σημάδια, τα οποία θα αποκαλούμε απλώς "σημάδια".
Τα σχήματα, όπως είπαμε, παρουσιάζουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Το εμφανέστερο κοινό τους χαρακτηριστικό είναι η τέχνη και η ακρίβεια με την οποία αυτά έχουν σκαλιστεί. Σε μερικές περιπτώσεις, η τέχνη αυτή είναι τόσο λεπτή και η ακρίβεια σκαλίσματος τόσο υψηλή, ώστε κάποια από τα σχήματα αυτά μπορούν άνετα να χαρακτηριστούν ως πραγματικά αριστοτεχνήματα.
Τα παραπάνω μας οδηγούν στο δεύτερο κοινό χαρακτηριστικό των σχημάτων. Τα σχήματα, λόγω ακριβώς της τέχνης και της ακρίβειας τους, δε θα μπορούσαν να έχουν σκαλιστεί παρά από χέρι έμπειρου λιθοξόου ή γλύπτη, καθώς ακόμα και τα πιο απλά από αυτά διακρίνονται για την ακρίβεια της φόρμας τους.
Τα σχήματα, στις περισσότερες περιπτώσεις, απαντώνται σε ομάδες των δύο ή των τριών, ενώ συνήθως οι περιοχές στις οποίες αυτά έχουν σκαλιστεί αντιστοιχούν, όπως έχουμε ξαναπεί, σε απόμερα κοιλώματα του βουνού, τα οποία προσφέρουν καλή φυσική κάλυψη και είναι κατάλληλα για ολιγομελείς, μακριά από αδιάκριτα βλέμματα, συνάξεις. Υπάρχουν πάντως και σχήματα τα οποία έχουν σκαλιστεί σε μαρμάρινους όγκους που βρίσκονται εκτεθειμένοι σε κοινή θέα. Ακόμα και στις περιπτώσεις αυτές, τα σχήματα είναι πολύ δύσκολο να γίνουν ορατά με την πρώτη ματιά. Ο δημιουργός ή οι δημιουργοί τους (ας χρησιμοποιούμε το δεύτερο στο εξής), για όσα από τα σχήματα βρίσκονται σκαλισμένα σε εμφανή σημεία, έχουν φροντίσει ώστε αυτά να καμουφλάρονται εκπληκτικά από τις σχισμές και τις ανωμαλίες της επιφάνειας των μαρμάρινων όγκων επάνω στους οποίους βρίσκονται σκαλισμένα, ενώ για τις περιπτώσεις αυτές, έχουν επιλεγεί συνήθως λευκοί όγκοι μαρμάρου, ώστε τα σκαλίσματα να δημιουργούν ελάχιστη αντίθεση με τον «καμβά» τους και να διαφεύγουν της προσοχής. Είναι τόσο έξυπνος ο τρόπος με τον οποίο κάποια από αυτά έχουν καμουφλαριστεί σε σχέση με το περιβάλλον, ώστε σε αρκετές περιπτώσεις, και ενώ ψάχναμε ακριβώς να εντοπίσουμε τέτοια σχήματα, αυτά βρίσκονταν μπροστά στα μάτια μας, χωρίς εμείς να μπορούμε να τα διακρίνουμε παρά μόνο μετά από σπιθαμή προς σπιθαμή «σάρωση» των μαρμάρινων όγκων.
Η τυχαία ή μη ανακάλυψη κάποιου τέτοιου σχήματος, κρυμμένου ή καμουφλαρισμένου, γεννά μια γοητευτική αίσθηση, η οποία είναι δύσκολο να περιγραφεί. Είναι σα να βρίσκει κανείς ένα μήνυμα μέσα σ' ένα παλιό μπουκάλι που επιπλέει στην άκρη του λιμανιού. Και τα σκαλίσματα αυτά μεταφέρουν, όπως θα δούμε, ασυνήθιστα μηνύματα.
Τα σημεία στα οποία τα περισσότερα σχήματα βρίσκονται σκαλισμένα ορίζουν χονδρικά μια διαδρομή, το ένα άκρο της οποίας καταλήγει στην περιοχή της σπηλιάς. Υπάρχουν όμως και μερικά σχήματα που βρίσκονται σκαλισμένα σε άλλα σημεία του βουνού. Δε θα προσδιορίσουμε τα σημεία αυτά. Στην Πεντέλη, τα τελευταία χρόνια, κατοικοεδρεύει μια εξ αγχιστείας, μακρινή ξαδέλφη της δούκισσας της Πλακεντίας, η επονομαζόμενη δούκισσα της Βλακεντίας. Αυτή η μυστική δούκισσα έχει αποκτήσει τελευταία πλήθος πιστών υπηκόων, οι οποίοι χαλάνε ή και καταστρέφουν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, με λόγια, με πράξεις ή με κραυγές, οτιδήποτε συναντούν ή νομίζουν ότι συναντούν στο βουνό - δείτε τι συνέβη με τα εκκλησάκια της σπηλιάς. 'Αλλωστε, η μισή γοητεία της υπόθεσης έγκειται, όπως είπαμε, στη διαδικασία της αναζήτησης και του εντοπισμού των σχημάτων.
Και ο εντοπισμός τους είναι σε κάποιες περιπτώσεις ιδιαίτερα δύσκολος. Ως αποτέλεσμα της δυσκολίας αυτής, θα πρέπει να θεωρείται πολύ πιθανό, εκτός των σχημάτων που θα δούμε εδώ, να υπάρχουν και άλλα, καλύτερα κρυμμένα, τα οποία δεν έχουμε εντοπίσει ακόμα. Επίσης, μιας και η δραστηριότητα του σκαλίσματος τους είναι ενδεχόμενο να συνεχίζεται ως τις μέρες μας, υπάρχουν αρκετές πιθανότητες, καινούρια σχήματα να εμφανιστούν στο μέλλον. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, τα τυχόν καινούρια σχήματα θα προστεθούν και θα συμπληρώσουν την παρούσα ενότητα.
Υπάρχουν πάρα πολλά και ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά στα σκαλίσματα για τα οποία συζητάμε. Είναι όμως καιρός να δούμε μερικά από τα σκαλίσματα αυτά
 | Click this bar to view the original image of 800x600px. |
| Click this bar to view the original image of 800x600px. |
| Click this bar to view the original image of 800x600px. |
| Click this bar to view the original image of 800x600px. |
Δεν ξεκινήσαμε τυχαία από τα "Φ" των σχημάτων 1 και 2. Η κατανόηση του συμβολισμού του "Φ" εξηγεί σε μεγάλο βαθμό και τα περισσότερα από τα χαρακτηριστικά των υπολοίπων γεωμετρικών σχημάτων.
Τι είναι λοιπόν το "Φ";
To "Φ" αντιστοιχεί στο μαθηματικό σύμβολο του λεγόμενου "χρυσού αριθμού" ή "χρυσής τομής", όπως έχει περάσει στην καθημερινή μας γλώσσα. Πρόκειται για έναν άρρητο (όπως και το "π") αριθμό, έναν αριθμό δηλαδή του οποίου τα δεκαδικά ψηφία δε σταματούν πουθενά. Με ακρίβεια 150 δεκαδικών ψηφιών, ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί στο νούμερο:
1,61803 39887 49894 84820 45868 34365 63811 77203 09179 80576 28621 35448 62270 52604 62818 90244 97072 07204 18939 11374 84754 08807 53868 91752 12663 38622 23536 93179 31800 60766...
Εάν ο βαθμός ακρίβειας της παραπάνω προσέγγισης του Φ δεν κάλυψε τις ακριβολογικές σας απαιτήσεις, μπορείτε να δείτε μια προσέγγιση 20.000 δεκαδικών ψηφίων του Φ εδώ: Phi to 20,000 places. Πολύ πιο πρακτικό βεβαίως, είναι το να αγνοήσουμε την απειρία των δεκαδικών του ψηφίων και να στρογγυλέψουμε την τιμή του Φ στο 1,62 (Για την ακρίβεια, το Φ, όπως και το π, δεν παριστάνει κάποιον αριθμό, καθότι άρρητο. Το Φ, ουσιαστικά, εκφράζει αναλογία,η οποία προσεγγίζεται μέσω των παραπάνω αριθμών) .
Το Φ, τώρα, προκύπτει μαθηματικά, αλλά και απαντάται στη φύση, με αρκετούς διαφορετικούς τρόπους. Ο πιο απλός τρόπος για να το ορίσει κανείς επεξηγείται στο παρακάτω σχήμα:
Ας υποθέσουμε ότι θέλουμε να χωρίσουμε ένα ευθύγραμμο τμήμα σε δύο άνισα μέρη, κατά τρόπο ώστε η αναλογία του συνολικού του μήκους προς το μήκος του μεγαλύτερου μέρους να ισούται με την αναλογία του μήκους του μεγαλύτερου μέρους προς το μήκος του μικρότερου. Στο σχήμα μας δηλαδή, θέλουμε ο λόγος ΑΓ δια ΑΒ να ισούται με το λόγο ΑΒ δια ΒΓ. Η τομή στο Β, η "χρυσή τομή" δηλαδή, είναι εκείνη η οποία επιτυγχάνει το αποτέλεσμα αυτό, και στη μοναδική αυτή χρυσή τομή ο λόγος ΑΓ/ΑΒ και ΑΒ/ΒΓ ισούται πάντοτε (ανεξάρτητα φυσικά από το μήκη των εκάστοτε ευθύγραμμων τμημάτων) με 1,62..., δηλαδή με το Φ.
Ο παραπάνω είναι ο απλούστερος τρόπος για να ορίσει κανείς το Φ. Υπάρχουν όμως και αμέτρητοι διαφορετικοί τρόποι μέσω των οποίων το Φ, δεν ορίζεται, αλλά προκύπτει από τα μαθηματικά. Ο πιο γνωστός από αυτούς είναι η λεγόμενη ακολουθία του Fibonacci, από το όνομα του Ιταλού μαθηματικού Leonardo Fibonacci, ο οποίος την πρωτοπεριέγραψε στο βιβλίο του Liber Abaci που έξέδωσε το 1202. Η ακολουθία των αριθμών Fibonacci ορίζεται απλά ως μια σειρά αριθμών, ο καθένας εκ των οποίων προκύπτει από το άθροισμα των δύο προηγούμενων του. Δηλαδή:
0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610, 987, 1597, . . .
Το 5 ισούται με 2+3, το 8 με 3+5, το 13 με 5+8 κλπ.
Το ενδιαφέρον τώρα στη σειρά αυτή είναι ότι, εάν κανείς διαιρέσει τον κάθε αριθμό της σειράς με τον αμέσως προηγούμενο του, το πηλίκο της διαίρεσης προσεγγίζει σταδιακά όλο και περισσότερο στο Φ. Έτσι, 5/3=1,666..., 8/5=1,60, 13/8=1,625, 21/13=1,615... 1597/987=1,61803... Παρατηρήστε ότι, κατά περίεργο τρόπο, τα διαδοχικά ζεύγη διαιρούμενων αριθμών υποτιμούν και υπερτιμούν εναλλάξ την τιμή του Φ, προσεγγίζοντας την διαρκώς με άπειρη ακρίβεια.
Τα παραπάνω αποτελούν μονάχα το πρώτο εκατοστό της κορυφής του παγόβουνου σε σχέση με τους αμέτρητους διαφορετικούς τρόπους μέσω των οποίων το Φ ξεπροβάλει διαρκώς μέσα από την ίδια τη δομή των μαθηματικών. Για παράδειγμα, το Φ φαίνεται να διατηρεί στενές σχέσεις με τον αριθμό 5. Έτσι:
5^0,5×0,5+0,5 = Φ (το ^ συμβολίζει την ύψωση σε δύναμη - εδώ εις την ½)
αλλά και
√
5+√5
5+√5
5-√5
=Φ
Ενώ συγκεντρώνει και αρκετές άλλες, ενδιαφέρουσες ιδιότητες:
Φ² = Φ+1 και 1/Φ = Φ-1
Εάν οι σχέσεις του Φ με τον κόσμο μας περιορίζονταν στις μαθηματικές του ιδιότητες, τα πράγματα θα ήταν σχετικά απλά. Το περίεργο όμως είναι ότι το Φ ξεπροβάλει και μέσα από τη γεωμετρία της ίδιας της (Φ)ύσης. Τα λεγόμενα χρυσά σπειροειδή, που βασίζονται στο Φ, απαντώνται στις σπείρες οστρακοειδών όπως ο "Ναυτίλος", αλλά και στο σχήμα αρκετών σπειροειδών Γαλαξιών (Spirals). Ακόμα και στις σπείρες του DNA ή στα δακτυλικά μας αποτυπώματα έχουν αποκαλυφθεί μαθηματικές σχέσεις που ενέχουν το Φ.
Πέρα όμως από τον περίεργο, θεμελιώδη ρόλο του στα μαθηματικά, τη γεωμετρία και τις μορφές της φύσης, το Φ έχει και μια άλλη, καθαρά ανθρώπινη ιδιαιτερότητα. Παρότι τα ανθρώπινα γούστα διακρίνονται για την υποκειμενικότητα τους, τα σχήματα τα οποία εμπεριέχουν στη γεωμετρία τους την αναλογία του Φ θεωρούνται τα πιο αρμονικά και ευχάριστα από αισθητικής άποψης για το ανθρώπινο μάτι (εγκέφαλο).
Έτσι, υπάρχουν τα λεγόμενα "χρυσά τρίγωνα"...
ΑΓ/ΒΓ = Φ
ΑΒ/ΓΔ = Φ
Το "χρυσό παραλληλόγραμμο"...
ΑΒ/ΒΓ = Φ
Και αρκετά ακόμη "χρυσά σχήματα".
Την αρμονικότητα που αποπνέουν τα διάφορα "χρυσά σχήματα" και οι "χρυσές τομές και αναλογίες" τη γνώριζαν και την αξιοποίησαν ποικιλοτρόπως οι αρχαίοι Έλληνες, φτάνοντας την στο έπακρο με τη σύλληψη της αρχιτεκτονικής του Παρθενώνα, οι αναλογίες του οποίου βασίζονται στο Φ. Όμως το Φ το γνώριζαν και το αξιοποίησαν στα αρχιτεκτονήματα τους και αρκετοί άλλοι λαοί του αρχαίου κόσμου, με χαρακτηριστικότερη περίπτωση εκείνη της μεγάλης πυραμίδας της Γκίζας, το ύψος της οποίας βρίσκεται σε αναλογία "Φ" σε σχέση με τη βάση της. Αλλά και στην Αμερική, τα μυστηριώδη οκταγωνικά ερείπια στο Newark του Ohio, η ηλικία των οποίων ανάγεται σε τουλάχιστον 2500 ετών (αρκετοί, μάλλον οι περισσότεροι, υποστηρίζουν ότι τα ερείπια αυτά είναι ηλικίας άνω των 5000 ετών), είναι δομημένα βάσει του χρυσού αριθμού Φ (The Octagon 1).
Οι «μαγικές» ιδιότητες του Φ, αλλά και οι πολλοί και αναπάντεχοι τρόποι με τους οποίους αυτό ανακύπτει στον κόσμο μας, θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο μελέτης μιας ολόκληρης ζωής. Ο Γερμανός αστρονόμος Johannes Kepler, ο οποίος έμεινε στην ιστορία για τους περίφημους του νόμους περί της κίνησης των Πλανητών, χαρακτήρισε το Φ, μαζί με το Πυθαγόρειο Θεώρημα, ως τους δύο μεγάλους θησαυρούς της Γεωμετρίας. Και πραγματικά, το Φ έχει συσχετιστεί, περισσότερο ή λιγότερο άμεσα, με πλήθος φυσικών μεγεθών, φαινομένων ή ανθρώπινων εκδηλώσεων, όπως πχ με τις αναλογίες του ανθρώπινου σώματος, την πορεία του δείκτη τιμών των χρηματιστηρίων και άλλων χαοτικών φαινομένων, τις τροχιές των πλανητών γύρω από τον Ήλιο, το σχήμα των πιστωτικών καρτών, τη γεωμετρική δομή των κρυστάλλων, τις χρωματικές και σχεδιαστικές αναλογίες έργων μεγάλων ζωγράφων όπως ο Leonardo da Vinci, τους βιορυθμούς του ανθρώπινου σώματος και τον καρδιακό ρυθμό, τα σωματικά χαρακτηριστικά διαφόρων ζώων, το "π", τη σταθερά Feigenbaum της Χαολογίας, τα θεολογικά κείμενα διαφόρων θρησκειών και πολλά άλλα ακόμη.
Αναμφίβολα, ανάμεσα στους συσχετισμούς αυτούς, υπάρχουν και αρκετοί οι οποίοι είναι περιστασιακοί και τυχαίοι. Το πλήθος όμως των σαφών, κατάδηλων και αναμφίβολων αντιστοιχιών του Φ με τον κόσμο μας αρκούν για να το κατατάξουν ως μια αινιγματικά σημαντική και παγκόσμια αναλογία.
Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι, αν και "ο χρυσός αριθμός" ήταν γνωστός από την μακρινή αρχαιότητα, όπως είδαμε, η αντιστοίχηση και ο συμβολισμός του με το ελληνικό γράμμα "Φ" ξεκίνησε από τον μαθηματικό Mark Barr, στις αρχές του 20ου μόλις αιώνα (History)
Στο internet υπάρχουν κυριολεκτικά χιλιάδες σελίδες, οι οποίες καταπιάνονται με το Φ και τις εφαρμογές του. Εφόσον επιθυμείτε να «βουτήξετε» στο θέμα αυτό, σας προτείνουμε να ξεκινήσετε από τις ακόλουθες:
Phi: 1.618. The 'phinest' source to the golden section, golden mean, divine proportion, Fibonacci series and phi, 1.618. Explore its application to art, design, life, beauty, mathematics, geometry, stock markets, theology, cosmology and more. ...μια γενική, πληροφοριακή προσέγγιση.
Golden Ratio -- from Wolfram MathWorld ...μια μαθηματική προσέγγιση.
http://www.infinitetechnologies.co.za/articles/geometry1.html ...μια γεωμετρική προσέγγιση.
fUSION Anomaly. Golden Mean ...μια θεοσοφική προσέγγιση.
...καλή δύναμη.
Εμείς τώρα, αναφερθήκαμε στο Φ προκειμένου να γίνουν πιο κατανοητά κάποια από τα χαρακτηριστικά των σκαλισμένων σχημάτων της Πεντέλης. Ας ξαναγυρίσουμε λοιπόν στη συζήτηση μας, η οποία αφορά πολύ πιο συγκεκριμένα μονοπάτια (κυριολεκτικά).
Το σκαλισμένο "Φ" λοιπόν των σχημάτων 1 και 2 συμβολίζει το Φ της "χρυσής τομής ή αναλογίας". Η αναλογία αυτή ενυπάρχει και στο σχήμα το ίδιο:
ΑΒ ≈ 27,5 cm, ΓΔ ≈ 17 cm, ΑΒ/ΓΔ ≈ 1.618 ≈ Φ. (Σημείωση: Επειδή τα σχήματα είναι ανάγλυφα και τα «τοιχώματα» των τμημάτων τα οποία εξέχουν φέρονται λοξά ως προς τα εισέχοντα τμήματα, οι μετρήσεις -αλλά και το ίδιο το σκάλισμα των σχημάτων- δεν μπορούν να είναι απόλυτα ακριβείς, πέρα από κάποιο όριο - τίθεται ζήτημα κατά πόσο κανείς μετράει από τη βάση ή την κορυφή του εξέχοντος τμήματος σε σχέση με το εισέχον. Για το λόγο αυτό, τα νούμερα των μετρήσεων δίδονται κατά προσέγγιση (≈). Τις αναλογίες αυτές μπορείτε να τις επαληθεύσετε χονδρικά και στην οθόνη του υπολογιστή σας, λαμβάνοντας όμως υπόψιν την παραμόρφωση η οποία προκύπτει από τη λοξή φορά με την οποία έχουν τραβηχτεί οι περισσότερες φωτογραφίες, ώστε να φωτοσκιάζονται καλύτερα. Στις διαστάσεις των περισσοτέρων σχημάτων υπάρχουν και άλλες αναλογίες Φ, πέρα από όσες εμείς σημειώνουμε εδώ. Η πληρέστερη τέλος τεκμηρίωση κάποιων από τα συμπεράσματα που εξάγονται στις παρακάτω γραμμές, θα γίνει καλύτερα αντιληπτή κατά την πορεία της συζήτησης.)
Εδώ, μετράμε τη διάμετρο του Φ διαγωνίως επειδή, εάν κοιτάξετε προσεκτικά, θα διακρίνετε ότι το Ο του Φ δεν αποτελεί κύκλο αλλά έλλειψη, οπότε και το ΓΔ αντιστοιχεί στη μέση διάμετρο της συγκεκριμένης έλλειψης. Όσο για τα γράμματα τα οποία βρίσκονται σκαλισμένα παραδίπλα, αυτά, σε αρχαιοελληνική αρίθμηση, αντιστοιχούν στην ημερομηνία 25-8-1984, η οποία κατά πάσα πιθανότητα είναι και η ημερομηνία κατά την οποία σκαλίστηκε το συγκεκριμένο σχήμα.
Αν τέλος αγνοήσετε το Ο του Φ, θα παρατηρήσετε ότι εγγεγραμμένο υπάρχει και ένα σχήμα, το οποίο μοιάζει σαν δύο αντικριστά "Ε", κολλημένα πλάτη με πλάτη. Το σχήμα αυτό, το οποίο απαντάται και σε άλλα σκαλίσματα, παραπέμπει, όπως θα γίνει ευχερέστερα αντιληπτό παρακάτω, στο παμπάλαιο σύμβολο του αστερισμού των Ιχθύων (Group 11:6).
Ας προχωρήσουμε όμως. Το εγγεγραμμένο σε πεντάγωνο πεντάκτινο αστέρι των σχημάτων 3, 4 και 5 απαντάται περίπου στην αρχή, το μέσο και το τέλος της διαδρομής, κατά μήκος χονδρικά της οποίας βρίσκονται σκαλισμένα τα περισσότερα σχήματα. Τα πεντάκτινα αστέρια των σχημάτων Π-3 και Π-4 εντοπίστηκαν το Μάρτιο του 2005 (προσθήκη). Δεν είναι καινούρια σκαλίσματα και βρίσκονται εκτός της προαναφερθείσας διαδρομής. Συνολικά, μαζί με το αστέρι της λαβής του κλειδιού του σχήματος 16, υπάρχουν έξι (τουλάχιστον, γιατί πιθανώς υπάρχουν και άλλα που δεν έχουμε εντοπίσει) σκαλίσματα με το σχήμα αυτό. Το σχήμα, τώρα, του εγγεγραμμένου σε πεντάγωνο πεντάκτινου αστέρα αποτελεί ίσως τον πλέον απόλυτο, ανάμεσα σε πολλούς διαφορετικούς τρόπους, μέσω των οποίων το Φ μπορεί να οριστεί και να προσδιοριστεί γεωμετρικά, καθώς όλα ανεξαιρέτως τα τρίγωνα που προκύπτουν από αυτό αποτελούν "χρυσά τρίγωνα", τρίγωνα δηλαδή των οποίων οι πλευρές βρίσκονται σε αναλογία Φ μεταξύ τους (Golden Ratio - Five (5) and phi).
Ο εγγεγραμμένος σε πεντάγωνο αστέρας σχηματίζει ομάδες από 5 άνισα
μεταξύ τους τρίγωνα, όλα εκ των οποίων αποτελούν "χρυσά τρίγωνα".
Θυμηθείτε εδώ την περίεργη σχέση που διέπει τον αριθμό 5 με το Φ και ας προχωρήσουμε παρακάτω σε αυτό το παράξενο μονοπάτι των σκαλισμένων σχημάτων.
Το σχήμα 6 αποτελείται από ένα οκτάγωνο, εντός του οποίου εγγράφονται ένας κύκλος και ένας σταυρός, που με τη σειρά τους σχηματίζουν πάλι ένα ωραιότατο Φ. Στις διαστάσεις του σχήματος ενυπάρχει βεβαίως και πάλι η γνωστή αναλογία.
Έχουμε λοιπόν: ΑΒ (η πλευρική διάμετρος του οκταγώνου) ≈ 41,0 cm και ΓΔ (η διάμετρος του κύκλου) ≈ 25,5 cm, ΑΒ/ΓΔ ≈ 1,61 ≈ Φ.
Το περίγραμμα τώρα του συμβόλου, μοιάζει με πυξιδογραφικό σχεδιάγραμμα, του οποίου οι γωνίες ορίζουν Βορρά, Νότο, Ανατολή, Δύση, ενώ οι καμπύλες με τις εγκοπές τους τις ενδιάμεσες κατευθύνσεις. Οι γωνίες του οκταγώνου συμπίπτουν ακριβώς με τις κατευθύνσεις του περιγράμματος, υποδηλώνοντας και αυτές τα οκτώ κύρια σημεία του ορίζοντα (Β, Ν, Α, Δ, ΒΑ, ΒΔ, ΝΑ, ΝΔ). Σημειώστε το αυτό στα «κρατούμενα» προς το παρόν, κι ας προχωρήσουμε στο επόμενο σχήμα.
Το σχήμα 7 αποτελεί το πλέον περίτεχνο σε σχέση με τα υπόλοιπα, φέροντας αναμφίβολα στην επιφάνεια του πολλές ώρες λεπτής και κοπιαστικής εργασίας. Όπως και στα άλλα σχήματα που έχουμε δει, έτσι και στο συγκεκριμένο, οι διαστάσεις και οι αναλογίες της σχεδίασης του παραπέμπουν στο Φ.
Κάτι που ίσως δε γίνεται άμεσα εμφανές από τη φωτογραφία, είναι ότι το μεγάλο τρίγωνο είναι ισόπλευρο, με μήκος πλευρών περίπου 54 cm. Το πως ένα ισόπλευρο τρίγωνο ορίζει με τις αναλογίες του το Φ -όπως άλλωστε συμβαίνει και με το εγγεγραμμένο στον κύκλο ορθογώνιο παραλληλόγραμμο- μπορείτε να το δείτε εδώ: http://www.infinitetechnologies.co.za/articles/geometry1.html. Και για του λόγου το αληθές:
ΑΒ ≈ 16,3 cm, ΒΓ ≈ 10,1 cm, ΑΒ/ΒΓ (έχουμε την αίσθηση ότι δεν εκπλήσσεστε πια) ≈ 1,61≈ Φ.
Εκείνο που τραβά πρώτο την προσοχή στο συγκεκριμένο σχήμα είναι σίγουρα το "ψάρι" που βρίσκεται σκαλισμένο στο κέντρο του. Ο ιχθύς, σα σχέδιο, αντιστοιχεί στο σύμβολο το οποίο χρησιμοποιούσαν οι πρώτοι χριστιανοί, προκειμένου να υποδηλώνουν μ' αυτό την πίστη τους, αφού από τα γράμματα της λέξης ΙΧΘΥΣ προκύπτουν τα αρχικά του "Ιησούς Χρηστός Θεού Υιός Σωτήρ" (Group 37:1). Η προϊστορία βεβαίως του ιχθύος σα συμβόλου προχωράει πολύ πιο πίσω στο χρόνο, με τους Βαβυλώνιους και τους Χαλδαίους πχ, να συμβολίζουν με αυτό τον θεό Dagon. Αν σας ενδιαφέρει να το ψάξετε, υπάρχουν πολλές σχετικές σελίδες στο internet. Μπορείτε για παράδειγμα να ξεκινήσετε από εδώ: THE SYMBOLISM AND SPIRITUAL SIGNIFICANCE OF THE NUMBER FIVE, όπου εκτός των άλλων αναφέρονται και μερικοί από τους πολλούς θεολογικούς και θεοσοφικούς συμβολισμούς του αριθμού 5. Και ξανά ...καλή δύναμη.
Τα όσα αναφέρονται εδώ, σε σχέση με τη σημασία των διαφόρων συμβόλων, είναι εντελώς ενδεικτικά και αφορούν μόνο τους πλέον διαδεδομένους από τους συμβολισμούς τους. Στην πραγματικότητα, για τα περισσότερα σύμβολα και ιδιαίτερα για τα αρχαιότερα, υπάρχουν αμέτρητοι συμβολισμοί, οι οποίοι σχηματίζουν ένα τεράστιο και μπερδεμένο κουβάρι. Για παράδειγμα, ο αστερισμός των Ιχθύων για τους αρχαίους Κινέζους αστρονόμους ήταν ο τόπος κατοικίας του «Σκοτεινού ή Βόρειου Αυτοκράτορα». Ο Ερατοσθένης θεωρούσε ότι ο αστερισμός αυτός συμβόλιζε την Ασυριακή θεότητα Derke (Δέρκη), την οποία οι αρχαίοι Έλληνες αποκαλούσαν Ατάργατις και την απεικόνιζαν ως έχουσα γυναικείο κεφάλι και σώμα ψαριού. Κατ' αυτόν τον τρόπο συνδέθηκε με τον Ασυριακό Dagon αλλά και τον Εβραϊκό Dagraim. Οι πρώτοι αστρολόγοι θεωρούσαν ότι ο αστερισμός των Ιχθύων βρισκόταν υπό την κυριαρχία και την προστασία του Ποσειδώνα, του Πελασγικού δηλαδή Ποτιδάν. Οι 'Αραβες τον αποκαλούσαν Al Samakah, οι Βαβυλώνιοι Zib ενώ οι Αζτέκοι Atl. Και το κουβάρι συνεχίζεται προς το εσωτερικό του...
Στο συγκεκριμένο σχήμα πάντως, ο ιχθύς (θυμηθείτε και το σύμβολο του αστερισμού των Ιχθύων, στο οποίο αναφερθήκαμε προηγουμένως) ενσωματώνεται χάριν του χριστιανικού του συμβολισμού. Και αυτό θα γίνει εμφανές αργότερα, όμως για την ώρα προσθέστε και τους Χαλδαίους στα «κρατούμενα». Θα τους συναντήσουμε ξανά παρακάτω.
Το σχήμα 7 βεβαίως, συγκεντρώνει πολλά ακόμη ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά. Προσέξτε για παράδειγμα τα τριγωνικά βέλη που εξέχουν από τον κύκλο (υπάρχουν και δύο πολύ μικρά οριζόντια βέλη εκατέρωθεν του παραλληλογράμμου που περικλείει τον ιχθύ) και θυμίζουν το πυξιδογράφημα του σχήματος 6. Τα τρίγωνα, καθώς και τα εξάκτινα αστέρια τα οποία «γεμίζουν» το εσωτερικό του τριγώνου, σχετίζονται και αυτά με το Φ. Προσέξτε επίσης τις οριζόντιες «ακτίνες», οι οποίες εξέχουν από την κορυφή κυρίως του τριγώνου. Μήπως το όλο σχήμα σας θυμίζει το σύμβολο αυτό...
... ή ίσως αυτό, που βρίσκεται τυπωμένο στα χαρτονομίσματα του ενός δολαρίου...
...με τον ιχθύ να αντιστοιχεί σχεδιαστικά και συμβολικά στο "μάτι" των παραπάνω συμβόλων;
Το σχήμα 8 «βαδίζει στα χνάρια» των προηγούμενων γεωμετρικών σχημάτων. Το εξάκτινο αστέρι ενέχει και αυτό στις αναλογίες του το Φ (http://www.infinitetechnologies.co.z...geometry1.html), ενώ στο εσωτερικό του σχηματίζεται και ένας γωνιώδης σταυρός.
Η σπείρα του σχήματος 9, αποτελεί τόσο διαδεδομένο σύμβολο παγκοσμίως, με τόσο πολλούς και περίπλοκους συμβολισμούς, ώστε δε θα μπούμε καν στον κόπο να αναφερθούμε εδώ σε αυτούς.
Το σχήμα Π-5 εντοπίστηκε το Μάιο του 2005 (προσθήκη). Είναι φανερό ότι έχει σκαλιστεί εδώ και αρκετά χρόνια αφού η επιφάνεια του βράχου που το φιλοξενεί φέρει μεταγενέστερες ρωγμές, ενώ σε μερικά της σημεία έχει ξεφλουδίσει. Από την περιοχή αυτή είχε περάσει η πυρκαγιά του 1998, και καθώς και άλλα παρακείμενα κομμάτια βράχου (μαρμάρου, για την ακρίβεια) της περιοχής έχουν υποστεί ανάλογες φθορές από την πυρκαγιά εκείνη που κατέκαψε την περιοχή, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι το σχήμα είχε σκαλιστεί, τουλάχιστον, πριν το 1998.
Όσο για το συμβολικό του περιεχόμενο, ας ξεκινήσουμε πρώτα από τα γράμματα. Κατ' αρχάς, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι το γράμμα ανάμεσα στο "Ω" και το "Η" είναι "Π" και όχι "Ρ", όπως λανθασμένα θα μπορούσε να υποθέσει κανείς με μια πρόχειρη ματιά. Απλώς, ο βράχος έχει ξεφλουδίσει ανάμεσα στα σκέλη του "Π" λόγω της υψηλής θερμότητας που επέφερε η πυρκαγιά (μπορείτε να συγκρίνετε το "Π" αυτό με άλλα ανάλογα, όπως πχ. με εκείνο της επιγραφής 26).
Πολύ ωραία, αλλά λέξη "ΝΕΩΠΗ" ούτε υπάρχει ούτε υπήρξε.
Αλλά, για κοιτάξτε το βράχο. Αν εκείνος που σκάλισε το σχήμα ήθελε να σχηματίσει τη λέξη "ΝΕΩΠΗ", είχε όλο το χώρο να το κάνει αυτό σε μια σειρά, και όχι σπαστά σε "ΝΕ" και "ΩΠΗ" αμέσως από κάτω. Και πάλι, βέβαια, "ΝΕ" και "ΩΠΗ" δε σημαίνουν τίποτα ως λέξεις.
Ως λέξεις όχι, ως αριθμοί όμως...
Στα αρχαία ελληνικά δεν υπήρχαν ειδικά αριθμητικά σύμβολα (τα "1", "2", "3" κλπ είναι αραβικά στοιχεία που στην Ευρώπη καθιερώθηκαν ως σύστημα αρίθμησης περί τον 12ο μΧ αιώνα). Οι αριθμοί σημαίνονταν με γράμματα, με το "Α" να αντιστοιχεί στο "1", το "Β" στο "2", το "Ι" στο "10", το "Ρ" στο "100" κοκ. (η αντιστοιχία αυτή γραμμάτων με αριθμητικά ψηφία δίδεται αναλυτικά εδώ: Ancient Greek Number Codes). Αν, λοιπόν, υπολογίσουμε τα γράμματα του σκαλίσματος με βάση την αριθμητική τους αξία, έχουμε:
Ν = 50, Ε = 5 ---» ΝΕ = 50 + 5 = 55
Ω = 800, Π = 80, Η= 8 ---» ΩΠΗ = 800 + 80 + 8 = 888
Ενδιαφέρον. Όχι μόνο πρόκειται για αριθμούς που αποτελούνται από όμοια ψηφία, αλλά και τα γράμματα-ψηφία αυτά είναι σκαλισμένα με τη σωστή σειρά (πρώτα το 50, μετά το 5, πρώτα το 800, μετά το 80, μετά το 8). Αυτό, φυσικά, δεν αποτελεί σύμπτωση. Ούτε και οι αριθμοί είναι τυχαίοι. Το 888, στην αποκρυφιστική παράδοση που εξετάζει τις σημειολογικές αντιστοιχίες μεταξύ αριθμών και θρησκειολογικών εννοιών («Γεματρία» - «Gematria»), συμβολίζει τον Ιησού Χριστό. Μεταξύ άλλων, τα γράμματα του ονόματος "ΙΗΣΟΥΣ", αθροίζονται αριθμητικά σε: 10 + 8 + 200 + 70 + 400 + 200 = 888. Παρατηρείστε ότι το 888, όπως και αν αντιστραφεί (πάνω-κάτω, αριστερά-δεξιά), διατηρεί την τιμή του αναλλοίωτη. Κατά ενδιαφέρουσα σύμπτωση, 888 είναι και η αριθμητική τιμή της πρότασης "Είμαι ο Θεός, είμαι αναλλοίωτος" στα εβραϊκά ("Ani YHVH, lo shaniti"), που αναγράφεται στα κείμενα του προφήτη Μαλαχία της Παλαιάς Διαθήκης (αυτά και πολλά περισσότερα για τον αριθμό 888 μπορείτε να βρείτε αναλυτικά εδώ: The Number 888 - Jesus). Με βάση τη σαφή χριστιανική προέλευση των περισσοτέρων σκαλισμένων επιγραφών, αλλά και αρκετών από τα σχήματα (διαβάστε παρακάτω), η συμβολική αυτή αντιστοίχηση του σκαλισμένου "ΩΠΗ" με τον Ιησού Χριστό θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη.
Το 55, τώρα, αντιστοιχεί στο άθροισμα των αριθμών από το ένα έως το δέκα και, κατά τη Γεματρία, συμβολίζει το σύνολο του Κόσμου, το παν (The Number 55: Everything). Παραπέμπει ταυτόχρονα και στη «Δεκάδα» ή «Τετρακτίδα» των Πυθαγορείων, η οποία, κατά τη σχετική διδασκαλία, -και πάλι- ενσωματώνει στη φόρμα της το αδιαίρετο, αλλά και την ολότητα του σύμπαντος (ενδεικτικά, κάποια γενικά στοιχεία για τη συμβολική σημασία της τετρακτίδας μπορείτε να βρείτε εδώ: Tetractys: Information From Answers.com).
Η Τετρακτύς των Πυθαγορείων
Παρατηρήστε ότι: 1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7 + 8 + 9 + 10 = 55 ---» 5 + 5 = 10 ---» 1 + 0 = 1, αλλά και "ΕΝ" (ένα, δηλαδή, στα αρχαία ελληνικά) ---» Ε = 5, Ν = 50 ---» 5 + 50 = 55 ---» 5 + 5 = 10 ---» 1 + 0 = 1. Παράλληλα, το 55 είναι ο 10ος αριθμός (μετά το 0) της ακολουθίας Fibonacci.
Φτάνουμε στο ίδιο το γεωμετρικό σχήμα. Και, αν τα όσα αναφέρθηκαν για τη συμβολική σημασία των παράπλευρα σκαλισμένων γραμμάτων-αριθμών σας φάνηκαν μπερδεμένα, το θέμα του ακριβούς συμβολισμού του γεωμετρικού σχήματος, εκτός από στρυφνό, είναι και συγκεχυμένο. Εμείς, εδώ, θα αρκεστούμε απλώς σε μια γενική και ολιγόλογη αναφορά, δίνοντας μόνο κάποιες βασικές πληροφορίες για όποιον ενδιαφέρεται να εντρυφήσει περισσότερο. Υπενθυμίζουμε ότι στην ενότητα αυτή μας απασχολεί η ανίχνευση του υπόβαθρου των αντιλήψεων που οδήγησαν στο σκάλισμα των σχημάτων και των επιγραφών της Πεντέλης, και όχι η αξιολόγηση της αξίας ή μη των αντιλήψεων αυτών.
Το σκαλισμένο σχήμα, λοιπόν, συνίσταται σε ένα τετράγωνο, ένα πεντάγωνο και ένα εξάγωνο, τα οποία μοιράζονται μεταξύ τους μια κοινή πλευρά. Αποτελεί μέρος της παρακάτω γενικότερης ακολουθίας (σημείωση για τη συνέχεια της ενότητας: συγκρίνετε το σχήμα αυτό με το περίγραμμα του "κλειδιού" του σχήματος 16):
 | Κάντε κλικ εδώ για να δείτε ολόκληρη την εικόνα. |
Ίσως είναι τυχαίο, όμως η γεωμετρική αυτή φόρμα απαντάται σε κάποιες, αρκετά δαιδαλώδους περιεχομένου, θεοσοφικές-αποκρυφιστικές παραδόσεις. Το συγκεκριμένο σχεδιάγραμμα που παραθέτουμε εδώ, για παράδειγμα, αφορά σε έναν εναλλακτικό τρόπο απεικόνισης του λεγόμενου «Δέντρου της Ζωής», κεντρικού συμβόλου του συστήματος της «Καμπάλα».
Η Καμπάλα («Kabbalah» αγγλιστί) συνιστά κάτι μεταξύ θεοσοφικού συστήματος, αποκρυφιστικής παράδοσης και θρησκείας, έχει πανάρχαιες ρίζες, ενώ, αν και τυπικά θεωρείται εβραϊκής προέλευσης, εμπεριέχει δοξασίες και συμβολισμούς που έχουν προέλθει και από διδασκαλίες αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων και μαθηματικών, όπως είναι, για παράδειγμα, τα περί «Τετρακτίδος» του Πυθαγόρα. Αν σας ενδιαφέρει η επεξήγηση της παραπάνω απεικόνισης του «Δέντρου της Ζωής» (που βασίζεται, ακριβώς, στην «Τετρακτίδα»), μπορείτε να ανατρέξετε στις ιστοσελίδες http://smphillips.8m.com/article08.pdf - http://smphillips.8m.com/article03.pdf, απ' όπου και προέρχεται η απεικόνιση αυτή (φροντίστε, πάντως, να έχετε προμηθευτεί πρώτα ένα κουτί Depon για τους επακόλουθους πονοκεφάλους).
'Ασχετα με όλα αυτά, γιατί τετράγωνο, πεντάγωνο και εξάγωνο; Γιατί, δηλαδή, οι αριθμοί 4, 5 και 6;
Δύσκολα θα μπορούσε να αποτελεί σύμπτωση το γεγονός ότι και στο σχήμα 15 υπάρχει σκαλισμένος ο αριθμός 456 (αν αυτή είναι η πρώτη φορά που διαβάζετε την παρούσα ενότητα, ανατρέξτε πρώτα παρακάτω, στα σχετικά με το σχήμα αυτό, ώστε τα όσα παρατίθενται εδώ να γίνουν κατανοητά). Για την ακρίβεια, η πιθανότητα να πρόκειται για σύμπτωση είναι 1 : 900 (δεδομένου ότι υπάρχουν συνολικά 900 τριψήφιοι αριθμοί). Εφόσον, λοιπόν, το γεγονός αυτό δεν είναι συμπτωματικό, τότε δεν πρόκειται απλώς για τα ψηφία 4, 5 και 6 αλλά για τον αριθμό 456 (αφού στο σχήμα 15 υπάρχει ολοκληρωμένη η αριθμητική αυτή τιμή, με το "Υ" να ισούται με 400, το "Ν" με 50 και το δίγαμμα με 6). Με βάση, τώρα, τους συμβολισμούς των αριθμών 888 και 55 που ενυπάρχουν στο σκάλισμα, είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο αριθμός 456 σχηματίστηκε χάριν της αντιστοίχησης με αυτόν στη Γεματρία της Παναγίας (GEMATRIA Appendix D), δεδομένου ότι "ΜΗΤΗΡ" ---» 40 + 8 + 300 + 8 + 100 = 456.
Πάντως, αν στο σχήμα 15 το λατινικό "m", που ισούται με 1000, συμπληρώνει τον αριθμό ώστε να σχηματίζεται η χρονολογία 1456 μΧ, η χρονολογία δηλαδή κατάληψης της Αθήνας από τους Τούρκους (και δεύτερης καταστροφής της μονής ΤΑΩ, από τις τρεις, συνολικά, που υπέστη), ένα 1000 ίσως ενυπάρχει και εδώ, μέσω της κοινής πλευράς μεταξύ των τριών πολυγώνων, που αντιστοιχεί ταυτόχρονα και σε ένα "Ι". Ι = 10 ---» 10³ (εις την τρίτη - τρία πολύγωνα) = 1000.
Οι σταυροί των σχημάτων 10, 11 και 12 βρίσκονται σκαλισμένοι σε διαφορετικά σημεία του βουνού, με τους δύο τελευταίους να συνοδεύονται και από άλλα σχήματα, σκαλισμένα δίπλα σ' αυτούς (σχήμα 9 και 17 ο πρώτος, σχήμα 4 ο δεύτερος). Είναι συνηθισμένοι σταυροί της ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης, και μάλιστα αυτοί των σχημάτων 11 και 12 φέρουν αρκετές ομοιότητες με έναν άλλο εγχάρακτο σταυρό, ενός παλαιού υπέρθυρου, έξω από τα εκκλησίδια της σπηλιάς. 
Εκτός από τα γεωμετρικά σχήματα, υπάρχουν και άλλα, τα οποία θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν «συμβολικά». Ο διαχωρισμός αυτός, βεβαίως, ανάγεται σε πρακτικούς και μόνο λόγους, σχετικούς με την παρουσίαση και την ανάλυση των σχημάτων. Στην πραγματικότητα, όλα τα σχήματα σχετίζονται άμεσα μεταξύ τους, συνιστώντας όπως θα δούμε ένα αλληλένδετο σύνολο.
Συμβολικά σχήματα
Οι σταυροί των σχημάτων 10, 11 και 12 βρίσκονται σκαλισμένοι σε διαφορετικά σημεία του βουνού, με τους δύο τελευταίους να συνοδεύονται και από άλλα σχήματα, σκαλισμένα δίπλα σ' αυτούς (σχήμα 9 και 17 ο πρώτος, σχήμα 4 ο δεύτερος). Είναι συνηθισμένοι σταυροί της ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης, και μάλιστα αυτοί των σχημάτων 11 και 12 φέρουν αρκετές ομοιότητες με έναν άλλο εγχάρακτο σταυρό, ενός παλαιού υπέρθυρου, έξω από τα εκκλησίδια της σπηλιάς.
Το σταυρό Π-2 εντοπίσαμε το Μάρτιο του 2005 (προσθήκη). Είναι όμοιος σε σχήμα και διαστάσεις με το σταυρό 11.
Στα σχήματα 13 και 14 απεικονίζεται ο διπλός πέλεκυς. Η συμβολική σημασία του σχήματος αυτού είναι πανάρχαιη και χάνεται στην αχλύ του χρόνου. Ο διπλός πέλεκυς απετέλεσε ένα από τα κυρίαρχα θρησκευτικά σύμβολα και εμβλήματα του Μινωικού πολιτισμού. Η αρχαία του ονομασία ήταν "λάβρυς", μια ονομασία που θεωρείται ότι έχει κοινή ρίζα με το "λαβύρινθο", ο οποίος κωδικοποιούσε στο σχήμα και το συμβολισμό του κάποιες μυητικές τελετουργίες του πολιτισμού αυτού. Το λάβρυ, σε όσες μινωικές απεικονίσεις έχουν βρεθεί, τον κραδαίνουν πάντοτε στα χέρια τους γυναικείες, αποκλειστικά, θεότητες.
Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη μητριαρχική δομή της κοινωνίας των αρχαίων Κρητών, έχει καθιερώσει στις μέρες μας το λάβρυ ως ένα από τα σύμβολα που υποδηλώνουν τη γυναικεία ομοφυλοφιλία. Η πρωταρχική συμβολική σημασία του σχήματος αυτού ήταν βεβαίως εντελώς διαφορετική. Αν και οι συμβολισμοί του λάβρεως αποτελούσαν μίγμα περίπλοκων και εν πολλοίς αγνώστων σ' εμάς λατρευτικών δοξασιών, το σχήμα του αυτό καθ' εαυτό θεωρείται ότι απεικόνιζε τις κυκλικές αστρονομικές μεταβολές (ηλιοστάσια, ισημερίες κλπ) κατά την πορεία του έτους των αρχαίων Κρητών, του οποίου η πρώτη ημέρα συνέπιπτε με το θερινό ηλιοστάσιο.
Αυτό το αστρονομικό νόημα του σχήματος του διπλού πέλεκυ φαίνεται να είναι και το μήνυμα που μεταφέρουν τα σχήματα 13 και 14 (και αυτό θα γίνει καλύτερα αντιληπτό στη συνέχεια). Ο πέλεκυς του σχήματος 14, που βρισκόταν παλιότερα σκαλισμένος στην είσοδο της σπηλιάς, δεν υπάρχει πια. Τον κατέστρεψε πριν από μερικούς μήνες κάποιος, ο οποίος άντλησε επιβεβαίωση της ύπαρξης του μέσω της πράξης του αυτής, κατά το δόγμα «καταστρέφω άρα υπάρχω», το οποίο ασπάζονται στις μέρες μας όλο και περισσότεροι άνθρωποι, υποκύπτοντας στην περιρρέουσα παράνοια. Μετά, το βράδυ, κοιμήθηκε ικανοποιημένος και καθησυχασμένος.
Το "m" του σχήματος 15 αντιστοιχεί στο σύμβολο του αστερισμού του σκορπιού (Group 18:33). Το όλο σχήμα όμως παραπέμπει και σε μια χρονολογία, δοσμένη με αρκετά έξυπνο τρόπο. Παρατηρήστε τα γράμματα που περικλείονται στο τετράγωνο πλαίσιο επάνω και δεξιά από το "m". Το "Υ", το "Ν" και το δίγαμμα, σε αρχαιοελληνική αρίθμηση, αντιστοιχούν στον αριθμό 456 (Ancient Greek Number Codes). Όσο για το "m", αυτό σε ρωμαϊκή αρίθμηση ("Μ") αντιστοιχεί στον αριθμό 1000. Έτσι, το σχήμα 15 παραπέμπει στο 1456 μΧ, το έτος κατάληψης της Αθήνας και της Αττικής από τους Τούρκους (συμπίπτει επίσης με το έτος κατά το οποίο η μονή ΤΑΩ καταστράφηκε για δεύτερη φορά, από τους Τούρκους). Και η χρονολογία αυτή είναι όπως είπαμε δοσμένη συμβολικά, με την πρώτη μΧ «ρωμαϊκή» χιλιετία να παριστάνεται με το "m" του αστερισμού του σκορπιού.
Στο "κλειδί" του σχήματος 16 είχαμε αναφερθεί και κατά το παρελθόν. Εδώ, απλά θα πρέπει να συμπληρώσουμε ότι βάσει των προαναφερθέντων, γίνεται κατανοητή η συμβολική χρήση των πενταγωνικών περιγραμμάτων και του πεντάκτινου αστεριού στη λαβή του κλειδιού. Όσο για την κεφαλή του, αυτή δεν αποκλείεται να παραπέμπει στο σύμβολο του αστερισμού των Ιχθύων, αν και σχεδιαστικά θυμίζει περισσότερο εκείνο των Πλειάδων.
Η παλάμη του σχήματος 17 αντιστοιχεί στο εντύπωμα του αριστερού χεριού. Η παλάμη έχει χρησιμοποιηθεί ως σύμβολο από τους προϊστορικούς ακόμα χρόνους και έχει βρεθεί σκαλισμένη σε αρκετά σπήλαια και προϊστορικές βραχογραφίες. Σχετίζεται βέβαια και αυτή με τον αριθμό 5, ενώ στην παλάμη του μέσου ανθρώπου τα μήκη των οσταρίων των δακτύλων βρίσκονται μεταξύ τους σε αναλογία Φ (Human Hand).
Αν και το σκάλισμα του σχήματος 18 δεν αποτελεί ένα απλό σχήμα, το συμπεριλάβαμε στη σχετική κατηγορία για καθαρά περιγραφικούς λόγους. Πρόκειται για ένα πενταγωνικό σκάλισμα που θυμίζει έντονα μικρό βωμό. Στο κεντρικό, κυκλικό του βαθούλωμα θα μπορούσε να εναποτίθεται κάποιο θυμίαμα, κάποιο υγρό, ίσως εύφλεκτο, αν και αρκετά πιθανό είναι επίσης το βαθούλωμα αυτό να γεμίζει απλά με βρόχινο νερό.
Εδώ ανοίγει μια μεγάλη συζήτηση. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι σε ερημικές τοποθεσίες της Πεντέλης, όπως άλλωστε και σε πολλές άλλες ανάλογες περιοχές της υπαίθρου, διάφοροι άνθρωποι εξασκούν κατά καιρούς λογιών-λογιών τελετουργίες. Το περιεχόμενο της μεγάλης πλειοψηφίας των τελετουργιών αυτών πηγάζει από δοξασίες της λαϊκής, πρακτικής μαγικής - βασκανικής παράδοσης (μάτιασμα-ξεμάτιασμα, εξεύρεση νύφης ή γαμπρού, ερωτικά ξόρκια, αποτίναξη κακοτυχίας κλπ) και σε λίγες μόνο περιπτώσεις αυτό ξεφεύγει από τα σχετικά πλαίσια. Η τρομολαγνεία και η υστερική διάθεση των περισσοτέρων mediανθρώπων, σε συνδυασμό με την άγνοια και την έλλειψη κριτικής σκέψης από πλευράς μεγάλης μερίδας του κόσμου, έχουν συντείνει ώστε οι τελετουργίες αυτές να χαρακτηρίζονται συλλήβδην ως σατανιστικές (η λέξη αυτή προφέρεται πάντοτε με χαρακτηριστικό στόμφο από τους mediανθρώπους -σα-τα-νι-στι-κες- και ακολουθείται συνήθως και από μικρή παύση, ώστε ο ακροατής/αναγνώστης να προφτάσει να κατακλυστεί από το σχετικό δέος - ώώώώωω ω ω ω ω). Οι άνθρωποι αυτοί (όχι όλοι ευτυχώς, υπάρχουν και σοβαροί δημοσιογράφοι) διακατέχονται από τέτοια άγνοια και τέτοια σύγχυση, ώστε εάν πχ. συναντούσαν έναν Ινδό να ασκεί την Ινδουιστική του πίστη στην Πεντέλη, θα έσπευδαν να τον χαρακτηρίσουν "σατανιστή" μέσα από κάποιο "αποκλειστικό - αποκαλυπτικό" τους ρεπορτάζ. Στην πραγματικότητα, οι ασκούντες τις σχετικές τελετουργίες είναι συνήθως νεαροί που πειραματίζονται παίζοντας τους μικρούς μάγους ή προληπτικές νοικοκυρές που προσπαθούν να δώσουν διέξοδο στα προβλήματα τους. Και δεν είναι σατανιστής ο κάθε παλαβός που θέλει να παραστήσει τον σατανιστή, όπως ακριβώς δεν είναι Μέγας Ναπολέων ο κάθε παλαβός που πιστεύει ότι είναι.
Για να ξαναγυρίσουμε στην Πεντέλη, κατάλοιπα τέτοιων τελετουργιών έχουμε συναντήσει κατά καιρούς αρκετά (έχουμε γίνει και ακούσιοι ωτακουστές κατά καιρούς).
Ακόμα όμως και στις πιο ακραίες τους εκφάνσεις («μαγικές τελετές», «επικλήσεις» κλπ), οι τελετουργίες αυτές συνήθως δε συνιστούν τίποτα περισσότερο από αστείες ως επί τω πλείστω δραστηριότητες, σχετικές με τα προαναφερθέντα (Ω μεγάλε ασταρώθ, έλα και κάνε να δεήσω επιτέλους να σταυρώσω γκόμενα. Και μην ξεχάσω, κάνε και αυτόν τον γελοίο τον 'Ακη στη δουλειά να μείνει φαλακρός και να γεμίσει μπιμπίκια...).
Όχι πάντα. Εδώ και δεκαετίες, στην Πεντέλη έχουν βρεθεί ίχνη και ενδείξεις μιας ασυνήθιστης λατρευτικής δραστηριότητας, η οποία, όπως έχουμε ξαναγράψει, ξεφεύγει κατά πολύ από τα συνήθη κομπογιαννίτικα πρότυπα. Το θέμα αυτό θα το ξαναδούμε στο τέλος της παρούσας ενότητας, αφού πλέον έχουμε ολοκληρώσει την περιήγηση μας στα διάφορα σκαλίσματα.
Ημιτελή σχήματα
Όπως σημειώσαμε και πιο πάνω, η δραστηριότητα του σκαλίσματος των διαφόρων σχημάτων πιθανώς συνεχίζεται ως τις μέρες μας. Δεν προκαλεί λοιπόν έκπληξη το γεγονός ότι στους βράχους του βουνού απαντώνται και σχήματα που για κάποιους λόγους έχουν παραμείνει ημιτελή.
Το εγγεγραμμένο σε κύκλο εξάκτινο αστέρι ή "άστρο του Δαυίδ" του σχήματος 19 το έχουμε αναφέρει και στο παρελθόν.
Το σχήμα 20, πιθανώς, προοριζόταν να πάρει τη μορφή αυτή...
...ή ίσως αυτή την παραλλαγή:
Και τα δύο αυτά σύμβολα υιοθετήθηκαν από τον Χριστιανισμό, καθώς εμπεριέχουν τα αρχικά του ονόματος του Ιησού Χριστού, εν είδει μονογράμματος. Το πρώτο σύμβολο, μάλιστα, υπάρχει σκαλισμένο και στο υπέρθυρο των εκκλησιδίων της σπηλιάς (σχηματίζει και έξι «καρδιές»).
Το σύμβολο αυτό -όπως και αρκετές παραλλαγές του- προϋπήρχε του Χριστιανισμού. Συμβόλιζε κατά κύριο λόγο τον Ήλιο και είχε χρησιμοποιηθεί από αρκετούς λαούς της αρχαιότητας, με ποικίλους συμβολισμούς, συχνά αστρονομικού περιεχομένου (Group 29:6 - Group 9:14).
Πάντως, καθώς το συγκεκριμένο σχήμα παραμένει ημιτελές, τα παραπάνω συνιστούν απλώς μια υπόθεση ως προς το πιθανό νόημα και την τελική του μορφή.
Στο σχήμα 21 βλέπουμε την προεργασία που έχει γίνει προκειμένου στο σημείο αυτό να σκαλιστεί κάποια επιγραφή. Τέτοιες επιγραφές υπάρχουν αρκετές, σκαλισμένες συνήθως σε απόμερα σημεία του βουνού.
Αμφίβολης προέλευσης σκαλίσματα
Με τον προσδιορισμό «αμφίβολης προέλευσης», εννοούμε σκαλίσματα για τα οποία δεν είναι βέβαιο το αν αυτά προέρχονται από τους δημιουργούς των υπολοίπων σχημάτων που έχουμε δει ως τώρα ή όχι.
Το πρόσωπο του σκαλίσματος 22 βρίσκεται σε σημείο του βουνού, κοντά στο οποίο υπάρχουν σκαλισμένες επιγραφές, σχήματα, αλλά και κάποια πολύ παλιότερα σημάδια. Η απόχρωση του σκαλισμένου μαρμάρου είναι τέτοια ώστε το συγκεκριμένο σκάλισμα κατατάσσεται με βεβαιότητα ως σχετικά πρόσφατο. Από την άλλη, η τέχνη, αλλά και η τεχνική του σκαλίσματος αυτού απέχουν αρκετά από τα αντίστοιχα χαρακτηριστικά των σχημάτων που έχουμε δει, οπότε και η προέλευση του κρίνεται μάλλον αμφίβολη.
Η σκαλισμένη παλάμη (23), που βρίσκεται στο εσωτερικό της σπηλιάς, έχει πλέον γίνει σχεδόν διάσημη και έχει φτάσει να θεωρείται μια από τις «ατραξιόν» του μέρους. Έχουμε ήδη γράψει λίγα πράγματα σχετικά με κάποια παράξενη και μπερδεμένη ιστορία, στην οποία η παλάμη αυτή είχε «πρωταγωνιστήσει» κατά το παρελθόν. Δε θα γράψουμε τίποτα περισσότερο εδώ, και θα αρκεστούμε απλώς να επισημάνουμε ότι, στις αναλογίες και το μέγεθος της, είναι πανομοιότυπη με την παλάμη του σχήματος 17, με τη μόνη διαφορά ότι, ενώ εκείνη παριστάνει το εντύπωμα του αριστερού χεριού, αυτή αντιστοιχεί στο εντύπωμα του δεξιού. Πάντως, αν ένα και μόνο από τα σκαλίσματα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως «αμφίβολης προέλευσης», αυτό θα ήταν η συγκεκριμένη παλάμη.
Το "Φ" του σκαλίσματος Π-6 (προσθήκη) είχε εντοπιστεί αρχές του 2004. Σχετική αναφορά γίνεται στην ενότητα "Η αδελφότητα της σπηλιάς".
Επιγραφές
Οι επιγραφές βρίσκονται συνήθως σκαλισμένες στους ίδιους χώρους όπου έχουν σκαλιστεί και κάποια από τα σχήματα. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την αρτιότητα της χάραξης τους, δεν αφήνουν αμφιβολίες για το ότι και αυτές έχουν σκαλιστεί από τους ίδιους ανθρώπους που έχουν σκαλίσει τα διάφορα σχήματα.
Η επιγραφή 23 (ΚΑΙ ΔΙΑΦΘΕΙΡΑΙ ΤΟΥΣ ΔΙΑΦΘΕΙΡΑΝΤΑΣ ΤΗΝ ΓΗΝ) προέρχεται από την Αποκάλυψη του Ιωάννη και συγκεκριμένα από το κεφάλαιο ΙΑ', παράγραφος 18 "και τά έθνη ωργίσθησαν, και ήλθεν η οργή σου και ο καιρός τών εθνών κριθήναι και δούναι τόν μισθόν τοίς δούλοις σου τοίς προφήταις και τοίς αγίοις τοίς φοβουμένοις τό όνομά σου, τοίς μικροίς και τοίς μεγάλοις, και διαφθείραι τούς διαφθείροντας τήν γήν." (Αποκάλυψις Ιωάννου - Κεφάλαια ΙΑ'+ΙΒ'). Η μοναδική διαφορά έγκειται στο ότι το "διαφθείροντας" (ενεστώτας διαρκείας) της Αποκάλυψης έχει μετατραπεί σε "διαφθείραντας" (παρακείμενος) στην επιγραφή.
Η επιγραφή 24 (ΜΑΡΑΝ ΑΘΑ) προέρχεται από την πρώτη επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς Κορινθίους, κεφάλαιο 16, παράγραφος 22 "Όστις δεν αγαπά τον Κύριον Ιησούν Χριστόν, ας ήναι ανάθεμα. Μαράν αθά." (The Holy Bible: Greek (Modern) Translation (iCor.16)). Η φράση "Μαράν αθά" είναι Χαλδαϊκής προέλευσης (η Χαλδαϊκή γλώσσα ταυτίζεται με την Αραμαϊκή του Ευαγγελίου και, εκμοντερνισμένη, ομιλείται ως τις μέρες μας σε κάποιες περιοχές της Συρίας) και σημαίνει "Ο Κύριος μας έχει έλθει" (Strong's Greek Dictionary - SpeedBible by johnhurt.com).
Η επιγραφή 25 (ΕΚΑΣ ΟΙ ΒΕΒΗΛΟΙ) βρίσκεται σκαλισμένη στο εσωτερικό της σπηλιάς. Σαν έκφραση, το "εκάς οι βέβηλοι" έχει περάσει στην καθομιλουμένη και σημαίνει "μακριά οι βέβηλοι". Η φράση προέρχεται από το τελετουργικό των επονομαζόμενων «μεγάλων» Ελευσίνιων Μυστηρίων (προηγούνταν τα λεγόμενα «μικρά») και με αυτήν προειδοποιούνταν οι τυχόν άσχετοι με αυτά να απομακρυνθούν από το χώρο τέλεσης τους (kairatos editions, antonis thomas vasilakis).
Η επιγραφή ζούσε ήρεμα μέσα στη σπηλιά, επιτελώντας το έργο της με περισσή αίσθηση καθήκοντος. Μια μέρα, κάποιος βέβηλος μπήκε στη σπηλιά και, εντοπίζοντας την επιγραφή, πλησίασε για να την περιεργαστεί από κοντά. "Εκάς οι βέβηλοι" βροντοφώναξε σθεναρά η επιγραφή. Ο βέβηλος έμεινε για λίγο ακίνητος, ώσπου, μετά από λίγο, η θαμπή λάμψη της φανατισμένης ιδιωτείας αχνόφεξε στη ματιά του. "Τα πουλάκια μου... σίγουρα πρόκειται για βρώμικο κόλπο των Οβριών" απεφάνθη. Έβγαλε από την τσέπη του τα κλειδιά του και με αυτά χάραξε και αυτός την αποστομωτική του απάντηση προς τους ελεεινούς Εβραίους που συχνάζουν στη σπηλιά.
Έκτοτε η βεβηλωμένη επιγραφή προσπαθεί να κρύβεται όσο μπορεί από τους ανθρώπους.
Η επιγραφή 26 (ΕΩΣ ΠΟΤΕ) ενδεχομένως προέρχεται και αυτή από κάποιο εκκλησιαστικό κείμενο, καθώς υπάρχουν αρκετά τέτοια που την περιέχουν (Bible - Psalm 13).
Για την επιγραφή 27 (ΑΤΑΦΟ ΣΩΜΑ ΘΑΜΜΕΝΗ ΨΥΧΗ - ΒΕΛΑΖΩ ΜΕ ΓΛΩΣΣΑ ΚΟΜΜΕΝΗ - ΕΧΩ ΠΛΗΡΩΣΕΙ ΜΕ ΧΡΗΜΑ ΛΕΥΚΟ - ΠΡΟΔΟΤΗΣ Η ΠΡΟΒΑΤΟΝ ΕΙΜΑΙ), δεν έχουμε υπ' όψιν μας κάποια πιθανή πηγή προέλευσης. Η επιγραφή αυτή αποπνέει έντονη οδύνη και αγωνία, εκφράζοντας κατά πάσα πιθανότητα τα συναισθήματα του δημιουργού της.
Η επιγραφή 28 διαφέρει εμφανώς από όλες τις υπόλοιπες, καθώς, αντί για λέξεις, αποτελείται από σύμβολα. Όπως και σε άλλα σκαλίσματα, το περίγραμμα της επιγραφής έχει τη σημασία του. Το επιμηκυμένο οβάλ περίγραμμα λοιπόν, θυμίζει αρκετά το λεγόμενο "cartouche" ή "shenu", το περίγραμμα με το οποίο οι αρχαίοι Αιγύπτιοι περιέκλειαν τα ονόματα των θεών, των Φαραώ και των βασιλέων τους (Ancient Egypt: the Mythology - Cartouche).
Παραδείγματα Αιγυπτιακών cartouche
Σε αρκετά από τα "cartouche" που παρατίθενται στην παραπάνω εικόνα, το πρώτο σύμβολο είναι ίδιο με αυτό της σκαλισμένης επιγραφής. Το σύμβολο αυτό, ο κύκλος με την κουκίδα στο κέντρο δηλαδή, συμβόλιζε για τους αρχαίους Αιγυπτίους τον ηλιακό θεό Ρα ("ρα" ή "ρε" ήταν και η φωνητική του αντιστοίχηση στο ιερογλυφικό αλφάβητο - Hieroglyphs), ενώ είχε υιοθετηθεί και από πολλούς άλλους αρχαίους λαούς, συμβολίζοντας τον Ήλιο (Group 26:8), αν και συχνά έφερε παρεμφερείς με αυτόν συμβολισμούς, όπως «κέντρο του κόσμου», «μάτι» κλπ.
Τα δύο «μπαστουνάκια» της επιγραφής είναι όμοια με το σύμβολο του ιερογλυφικού αλφαβήτου που αντιστοιχούσε στον ήχο "σσ" (Egyptian Hieroglyphic Alphabet).
Το δεύτερο σύμβολο της επιγραφής τέλος, μοιάζει με το σύμβολο του αστερισμού των Ιχθύων, περιεστραμμένο κατά 90 μοίρες, ενώ σχηματίζει και τα αρχικά του Ιησού Χριστού.
Γενικά, είναι δύσκολο το να καταλήξει κανείς σε κάποιο ασφαλές συμπέρασμα σχετικά με το ακριβές νόημα της συγκεκριμένης επιγραφής, και αυτό διότι τα σύμβολα που την απαρτίζουν μπορούν να ερμηνευθούν με αρκετούς διαφορετικούς τρόπους και συνδυασμούς αυτών.
Την επιγραφή Π-1 (ΙΤΕ ΑΡΟΥΡΗΣ ΑΧΘΗ) εντοπίσαμε το Νοέμβριο του 2004 (προσθήκη). Είναι σχετικά πρόσφατα σκαλισμένη και βρίσκεται κάπου κοντά στη σπηλιά. "Αρούρης άχθη" είναι ομηρική έκφραση, προερχόμενη από την Ιλιάδα. Αυτολεξεί, σημαίνει "βάρη επί της Γης", μεταφορικά όμως (όπως και τη χρησιμοποίησε ο Όμηρος) υποδηλώνει τους "άχρηστους ανθρώπους", αυτούς που "υπάρχουν δίχως να προσφέρουν τίποτα". "Ίτε αρούρης άχθη" λοιπόν, μεταφράζεται ως: "Εμπρός, άχρηστοι άνθρωποι".
Ως εδώ έχουμε δει σκαλίσματα (σχήματα και επιγραφές), τα οποία (πλην των δύο «αμφίβολης προέλευσης») έχουν όλα, πέρα από κάθε αμφιβολία, δημιουργηθεί από την ίδια ομάδα ανθρώπων. Υπάρχουν όμως και αρκετά άλλα, σύγχρονα ή παλαιότερα σκαλίσματα, τα οποία, αν και δεν έχουν άμεση σχέση με τα προηγούμενα, αξίζει ωστόσο να τα αναφέρουμε. Ας δούμε λοιπόν μερικά από αυτά.
Σημάδια
Το σημάδι 29 βρίσκεται σκαλισμένο στο έδαφος του βουνού, λίγα μέτρα πιο πέρα από την επιγραφή 27. Είναι παλιό σκάλισμα, κατά πολύ παλαιότερο από την επιγραφή και τα υπόλοιπα σχήματα. Ενδέχεται να παριστάνει ένα βέλος, αν και σχεδιαστικά το σχήμα μοιάζει περισσότερο με φαλλοειδές. Στη δεύτερη αυτή περίπτωση, το σκάλισμα δείχνει προς την κατεύθυνση της σπηλιάς, η οποία απέχει από αυτό περί τα 400 μέτρα.
Το σημάδι 30 βρίσκεται σκαλισμένο στη βάση του κάθετου βράχου, μερικές δεκάδες μέτρα έξω από τη σπηλιά. Το πιθανότερο είναι να έχει δημιουργηθεί από αναρριχητές και να μαρκάρει κάποια σχετική διαδρομή. Από την άλλη, το βέλος αυτό είναι πολύ δυσδιάκριτο για τέτοιου είδους σημάδι (πρέπει να ξέρεις που βρίσκεται για να το... βρεις) και εντοπίζεται λίγο παραπέρα και χαμηλότερα από το "Φ" του σχήματος 2. Παρόλα αυτά, θεωρούμε, όπως είπαμε, πιθανότερο το βέλος αυτό να έχει σκαλιστεί από αναρριχητές.
Το βέλος 31 σκαλίστηκε στο αριστερό τοίχωμα της σπηλιάς το Χειμώνα του '95. Λίγες εβδομάδες αργότερα ανοίχτηκε κάτω ακριβώς από το σημάδι αυτό, και υπό παράξενες συνθήκες, ένας μεγάλος λάκκος.
Το σκάψιμο του ολοκληρώθηκε μέσα σε λίγες νύχτες, ενώ το περιπολικό της αστυνομίας που διανυκτέρευε τον καιρό εκείνο στην αρχή του χωματόδρομου που οδηγεί προς τη σπηλιά δεν επέτρεπε σε κανέναν να πλησιάσει προς αυτή κατά τις νυκτερινές ώρες. Στην ιστορία αυτή έχουμε αναφερθεί και αλλού.
Σχέδια
Υπάρχουν μέσα και γύρω από τη σπηλιά πολλά σκαλισμένα σχέδια, κάποια από τα οποία φαίνονται να είναι ηλικίας πολλών αιώνων. Να μερικά:
Το πρόσωπο του σχεδίου 32 βρίσκεται σκαλισμένο έξω από τη σπηλιά. Σα σκάλισμα είναι ολοφάνερα πολύ παλιό, ίσως και αρχαίο. Δε θα μάθουμε ποτέ ποιος το σκάλισε, πότε και γιατί.
Ο άγγελος του σχεδίου 33 είναι πολύ πιο πρόσφατο σκάλισμα. Ο δημιουργός του φρόντισε να χαράξει μαζί και το όνομα του, καθώς και την ημερομηνία κατά την οποία το σκάλισε, 9/3/1947.
Ο πελαργός (μάλλον) του σχεδίου 34 που βρίσκεται σκαλισμένος στο εσωτερικό της σπηλιάς είναι και αυτός αιώνων παλιός. Ο βράχος στο σημείο αυτό έχει φθαρεί, διακρίνεται όμως ακόμα ένα πρόσωπο, σκαλισμένο αμέσως πάνω από τον πελαργό.
Τα χαρακτηριστικά του προσώπου αυτού είναι αρκετά παράξενα (η φωτογραφία δεν αποδίδει πλήρως την εικόνα) και δε δικαιολογούνται με μόνη την αλλοίωση του βράχου από τη φθορά του χρόνου.
Η «φτερωτή παρουσία», την οποία αποτυπώνουν τα δύο τελευταία σχέδια, ο άγγελος δηλαδή και ο πελαργός, θυμίζει ένα αλληγορικό απόσπασμα του Δ. Καμπούρογλου (ΒΛΕΠΕ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ) σχετικό με τη σπηλιά.
Εις το βάθος (της σπηλιάς) υπάρχει μια μικρά τοξοειδής οπή και μερικά μαρμάρινα σκαλοπάτια (εννοεί το τριγωνικό τούνελ που οδηγεί στη «λιμνούλα»).
Πρόσεχε και προχώρει.
Τα μάτια σου έχουν συνειθίση πλέον, και τώρα θα ιδής εις το βάθος το πρόσωπον σου ξάστερα, μέσα εις την στερνίτσα με το «αθάνατο νερό».
Όταν το παραμύθι ήτον ιστορία, από εκεί έπιναν αι ωραίαι Νύμφαι της Σπηληάς του Πεντελικού· και όταν ετράπησαν εις φυγήν εις την θέαν του πρώτου Ασκητού, εξηκολούθησε να πίνη αυτός από το ίδιο νερόν που είχαν ακουμπήση της Νύμφης τα χειλάκια.
Πόσες μετάνοιες να έκαμεν ο Ασκητής αυτός, δια να φύγη ο πειρασμός των ωραίων οπτασιών, τας οποίας ενόμιζεν, ότι τους τας στέλνει ο Διάβολος, ενώ του τας διωχέτευεν εις το αίμα του το μαγεμένον αυτό της σπηληάς νερόν!
Και οι συνάδελφοι του Ασκηταί, δεν ημπορούσαν να καταλάβουν, γιατί, αντί να γεράζη όλο και ξανάνειωνε. Τόσον, που ελησμόνησε και ο ίδιος τα χρόνια του, και ακόμη ίσως θα ζούσε, αν μια νύκτα, θέλοντας να πιάση έναν αετό που εφώληαζε ψηλά στο βράχο, για να κάμη το φτερό του κοντύλι να γράψη της αμαρτίες του, δεν έπεφτε να σκοτωθή.
Και ένας μικρός βοσκός, το πρωί που ηύρε σφιχταγκαλιασμένους και σκοτωμένους τον Ασκητή και τον Αετό, έθαψε τον Ασκητή και με το φτεροκόκκαλο του Αετού έκαμε σουραύλι.
Η αίσθηση και οι ήχοι που δημιουργούν την εντύπωση ενός πελώριου ιπτάμενου «κάτι» έχουν αναφερθεί επανειλημμένα από επισκέπτες της σπηλιάς, με αξιοσημείωτες μάλιστα ομοιότητες σε κάποιες επί μέρους λεπτομέρειες μεταξύ των διηγήσεων.
Παλαβομάρες και φαντασιοπληξίες, θα σκεφτείτε.
Πράγματι, ακούγεται σα σαχλή ιστορία φαντασμάτων.
Παρατηρήσεις και συμπεράσματα
Η ενότητα αυτή είναι αφιερωμένη κυρίως στα «σχήματα» και τις επιγραφές, τα σκαλίσματα δηλαδή που έχουν δημιουργηθεί όλα από την ίδια ομάδα ανθρώπων, τα περισσότερα κατά μήκος χονδρικά μιας διαδρομής με κατάληξη τη σπηλιά, όπως έχουμε ξαναπεί.
Πότε σκαλίστηκαν;
Αυτό το ερώτημα μπορεί να απαντηθεί με ικανοποιητική ακρίβεια.
Στην παραπάνω φωτογραφία απεικονίζεται το σχήμα 6 σε ημιτελές στάδιο. Η φωτογραφία αυτή τραβήχτηκε την 'Ανοιξη του 1990. Να σημειώσουμε εδώ ότι τον καιρό εκείνο, το συγκεκριμένο σκάλισμα ήταν καλά κρυμμένο σε κάποιο κοίλωμα της Πεντέλης. Η πυρκαγιά του 1998 άλλαξε τη διαμόρφωση του κοιλώματος αυτού (πεύκα κάηκαν, βράχοι άλλαξαν θέσεις), ώστε στις μέρες μας το σκάλισμα να είναι εύκολα ορατό από απόσταση.
Τα περισσότερα από τα σχήματα και τις επιγραφές είναι μεταγενέστερα του παραπάνω (είχαμε ελέγξει τις περιοχές, στις οποίες αυτά σκαλίστηκαν αργότερα). Το σχήμα 1 είναι παλαιότερο (υπήρχε ήδη το 1989). Η ημερομηνία δίπλα του (25-8-1984) αντιστοιχεί πιθανότατα, όπως έχουμε ξαναπεί, στην ημερομηνία κατασκευής του.
Σε γενικές γραμμές, τα πρώτα σχήματα και επιγραφές φαίνεται ότι σκαλίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του '80, ενώ καινούρια σχήματα είναι ενδεχόμενο να σκαλίζονται ως τις μέρες μας.
Ποιοι και γιατί τα σκαλίζουν;
Το πρώτο σκέλος του παραπάνω ερωτήματος είναι δύσκολο να απαντηθεί με στοιχειώδη βεβαιότητα (καραδοκεί είπαμε και η δούκισσα της Βλακεντίας). Υπάρχουν όμως μερικές σχετικές ενδείξεις και μάλλον τους ανθρώπους αυτούς τους έχουμε συναντήσει σε κάποιες μας επισκέψεις. Εδώ, θα αρκεστούμε να πούμε ότι στη δραστηριότητα αυτή ενδεχομένως εμπλέκεται και κάποιος ή κάποιοι από τους μονάζοντες στις κοντινές μονές, πιθανώς της Μονής Πεντέλης (αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι στις μέρες μας, στη Μονή Πεντέλης διαβιώνουν επί μονίμου βάσεως 17 μόλις μοναχοί, ενώ οι συνολικά εγγεγραμμένοι σε αυτή δεν ξεπερνούν τους 58 - http://www.monipendelis/history.htm).
Το δεύτερο σκέλος του ερωτήματος είναι πιο περίπλοκο και σηκώνει πολύ περισσότερη συζήτηση.
Από τα όσα έχουμε πει ως εδώ, αλλά και από άλλες παρατηρήσεις, προκύπτουν τα εξής.
● 1. Υπάρχει ένα σαφές χριστιανικό υπόβαθρο πίσω από τα σχήματα και τις επιγραφές.
Οι πολυάριθμοι σταυροί, η προέλευση και το περιεχόμενο των περισσοτέρων επιγραφών και ο "ΙΧΘΥΣ" που ανευρίσκεται σκαλισμένος είτε ως σχήμα είτε ως σύμβολο, δεν αφήνουν αμφιβολίες για το παραπάνω. Εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες, ένας σταυρός που απαρτίζεται από μικρές πέτρες, βρίσκεται σχηματισμένος σε κάποιο σημείο του βουνού. Παρότι τα καιρικά φαινόμενα (βροχές, χιόνια), αλλά και κάποιοι από τους διαβάτες μετακινούν κατά περιόδους τις πέτρες αυτές (μερικοί το κάνουν επίτηδες, αλλάζοντας τη φορά του σταυρού), ο σταυρός πάντοτε αποκαθίσταται σε σύντομο χρονικό διάστημα, με τις πέτρες να ξαναμπαίνουν στη θέση τους από κάποιον.
1990
2004
Το γεγονός αυτό υποδηλώνει τη συχνή διέλευση του ατόμου αυτού (ή αυτών - ίσως πρόκειται για περισσότερα του ενός άτομα) από το συγκεκριμένο σημείο και πιστεύουμε, χωρίς να είμαστε βέβαιοι, ότι και ο πέτρινος σταυρός αποτελεί έργο των ανθρώπων που έχουν σκαλίσει τα διάφορα σχήματα.
● 2. Διακρίνεται μια έντονη «θεοσοφική» χροιά στα συγκεκριμένα σκαλίσματα.
Ο όρος «θεοσοφική» περικλείεται σε ομοιωματικά επειδή δεν εκφράζει με ακρίβεια την εννοούμενη χροιά και χρησιμοποιείται ελλείψει ακριβέστερου προσδιορισμού. Το Φ και οι συμβολισμοί του έχουν από τα αρχαία χρόνια υιοθετηθεί και αναμιχθεί με τις δοξασίες διαφόρων θρηκευτικο-φιλοσοφικών συστημάτων. Οι Γνωστικοί (μεταξύ πολλών άλλων) απετέλεσαν ίσως τη χαρακτηριστικότερη περίπτωση, καθώς προσέδωσαν στη "χρυσή τομή" βαθιά θεολογικά νοήματα και προεκτάσεις, μέσα στο όλο τους δαιδαλώδες σύστημα μυστικιστικών - θεολογικών συμβολισμών. Πολλά από τα σκαλισμένα σχήματα, όπως πχ η παλάμη, η σπείρα, το κλειδί ή το τρίγωνο με τον ιχθύ-μάτι στο κέντρο του, αποπνέουν έντονα μια ανάλογη συμβολικότητα, η οποία είναι μακράν του χαρακτήρα των περισσοτέρων επισήμων χριστιανικών δογμάτων (Οι, κατά πολύ μεταγενέστεροι, Τέκτονες υιοθέτησαν και αυτοί κάποιους από τους συμβολισμούς του Φ, προσαρμόζοντας τους στην αντίληψη τους περί Θεού - Μεγάλου Γεωμέτρη του Σύμπαντος. Η συγκεκριμένη πάντως ομάδα ανθρώπων είναι βέβαιο ότι δε σχετίζεται με τα σκαλίσματα που μας απασχολούν, και αυτό προκύπτει από μια πλειάδα από λόγους, η ανάλυση των οποίων ξεφεύγει από τη συζήτηση μας.).
● 3. Εκτός του συμβολικού, η όλη δραστηριότητα του σκαλίσματος των σχημάτων ενέχει και λατρευτικό χαρακτήρα.
Πολλά, μάλλον τα περισσότερα, από τα σχήματα και τις επιγραφές έχουν σκαλιστεί σε ερημικά κοιλώματα που περιβάλλονται από βράχους, ώστε οι συγκεντρώσεις ολιγάριθμων ομάδων ανθρώπων σε αυτά να μη γίνονται εύκολα αντιληπτές. Το σχήμα 18, που όπως είπαμε θυμίζει έντονα μικρό βωμό, είναι επίσης ενδεικτικό. Στα συγκεκριμένα κοιλώματα έχουν βρεθεί διάφορα ίχνη και υπολείμματα, τα οποία όμως, αντί να ξεδιαλύνουν, μπερδεύουν ακόμα περισσότερο τα πράγματα. Αυτό που φαίνεται να συμβαίνει είναι ότι στα σημεία αυτά, εκτός από τους ανθρώπους που σκάλισαν τα σχήματα, συγκεντρώνονται και άλλες ομάδες (πέρα από τους απλούς επισκέπτες), που έχουν εντοπίσει τους σχετικούς χώρους και τους χρησιμοποιούν για τις δικές τους συνάξεις. Έτσι, γίνεται δύσκολο να μιλήσει κανείς με βεβαιότητα σχετικά με τις λεπτομέρειες του λατρευτικού χαρακτήρα της βασικής ομάδας, αυτής δηλαδή που έχει δημιουργήσει τα σκαλίσματα. Από διάφορες άλλες όμως παρατηρήσεις, αλλά και από κάποια νυκτερινά συναπαντήματα στην Πεντέλη, πιστεύουμε τα εξής: Η συγκεκριμένη ομάδα είναι πολύ ολιγομελής, με αριθμό ο οποίος δεν ξεπερνά τα 5 άτομα. Τα σκαλίσματα έχουν δημιουργηθεί από το χέρι έμπειρου λιθοξόου, ενώ είναι ενδεχόμενο κάποια από το πιο απλά σχήματα (σπείρα, πρόσωπο σχήματος 22) να έχουν σκαλιστεί από ένα δεύτερο, λιγότερο εξειδικευμένο, άτομο της ίδιας ομάδας. Η ομάδα αυτή κατά καιρούς εκτελεί (ή εκτελούσε) λατρευτικού τύπου ιεροπραξίες στις συγκεκριμένες περιοχές. Και έχουμε δει από μακριά λάμψεις από φλόγα μέσα στη νύχτα, προερχόμενες από τους χώρους για τους οποίους συζητάμε. Όπως έχουμε δει αποκαΐδια και σε έναν άλλο τυμβοειδή βωμίσκο, ο οποίος είχε κατασκευαστεί στο εσωτερικό της σπηλιάς το Χειμώνα του '95.
Ο βωμός αυτός διαλύθηκε σταδιακά κατά τη διάρκεια του Χειμώνα και οι παραπάνω φωτογραφίες έχουν τραβηχτεί μεσούσης της διαδικασίας αυτής. Διακρίνονται μερικά αποκαΐδια (ιδιαίτερα στη δεύτερη φωτογραφία) από τις φωτιές που ανάφθηκαν κατ' επανάληψη επάνω στο βωμό. Σημειώστε ότι ο βωμός αυτός δεν αποτελούσε έναν απλό σωρό από πέτρες. Προσέξτε ότι οι πέτρες είχαν επιλεγεί προσεκτικά, ώστε να συνταιριάζουν πολύ καλά μεταξύ τους (αυτό φαίνεται καθαρότερα στην πρώτη φωτογραφία), ενώ κάποιες απ' αυτές είχαν πελεκηθεί προσεκτικά για τον σκοπό αυτό.
Ο συγκεκριμένος βωμός, καθώς και κάποια άλλα από τα κατασκευάσματα και τα ίχνη που υπήρχαν παλαιότερα στη σπηλιά και τους γύρω χώρους, ήταν ενδεχομένως έργο των ίδιων ανθρώπων που σκάλισαν και τα διάφορα σχήματα.
● 4. Υπάρχει μια «αστρονομικού περιεχομένου» διάσταση στο σκάλισμα των σχημάτων.
Και πάλι, ο προσδιορισμός περικλείεται σε εισαγωγικά, ελλείψει καταλληλότερου όρου. Λέγοντας "αστρονομικού περιεχομένου" δεν εννοούμε τόσο το γεγονός ότι ανάμεσα στα διάφορα σχήματα υπάρχουν και κάποια με αστρονομικούς - αστρολογικούς συμβολισμούς. Υπάρχει μια άλλη, πολύ πιο ειδική και ενδεικτική λεπτομέρεια. Βλέπετε, όλα τα σχήματα, εκτός του σταυρού Π-2 που «κοιτάζει» προς τα δυτικά, έχουν σκαλιστεί ώστε να είναι στραμμένα προς ανατολικές κατευθύνσεις. Το ίδιο ισχύει και για τις επιγραφές, πλην της 23 (ΚΑΙ ΔΙΑΦΘΕΙΡΑΙ ΤΟΥΣ ΔΙΑΦΘΕΙΡΑΝΤΑΣ ΤΗΝ ΓΗΝ), η οποία είναι στραμμένη κατά ελάχιστες μοίρες δυτικά. (Με τον προσδιορισμό "ανατολικές κατευθύνσεις", δεν εννοούμε ότι τα σχήματα είναι στραμμένα ακριβώς προς την Ανατολή, αλλά ότι «κοιτούν» όλα προς το ανατολικό τόξο του ορίζοντα. Συγκεκριμένα, τα περισσότερα «κοιτούν» προς τα ΝοτιοΑνατολικά. Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι ο γεωγραφικός άξονας Ανατολής - Δύσης (αυτός δηλαδή που καταδεικνύεται από τις πυξίδες) διαφέρει από τον άξονα της ανατολής και της δύσης του Ηλίου. Το τόξο που διαγράφει ο Ήλιος στον ουρανό εξαρτάται από το ακριβές σημείο παρατήρησης του από την Υδρόγειο, αλλά και από την εποχή του έτους. Μονάχα κατά τις ισημερίες (21 Μαρτίου - 21 Σεπτεμβρίου) ο Ήλιος ανατέλει από την κατεύθυνση της γεωγραφικής Ανατολής και δύει στην κατεύθυνση της γεωγραφικής Δύσης. Όλες τις υπόλοιπες ημέρες του έτους ο Ήλιος ανατέλει και δύει με απόκλιση αρκετών συνήθως μοιρών (που φτάνει στο μέγιστο της κατά τα ηλιοστάσια) σε σχέση με την γεωγραφική Ανατολή και Δύση.). Στο σημείο αυτό, θυμηθείτε την αστρονομική σημασία του σχήματος του διπλού πέλεκυ, αλλά και τα πυξιδογραφικά περιγράμματα των σχημάτων που είδαμε.
Συμπερασματικά, αν και όπως έχουμε πει το βασικό υπόβαθρο πίσω από τα σκαλίσματα αυτά είναι χριστιανικού χαρακτήρα, οι συμβολισμοί και κάποιες από τις προεκτάσεις τους παραπέμπουν σε ένα ασυνήθιστο κράμα από θεολογικές δοξασίες, φιλοσοφικούς συσχετισμούς, κοσμολογικά νοήματα και λατρευτικές δραστηριότητες που απέχουν κατά πολύ από το υπόβαθρο αυτό.
Έχουμε αναφέρει κατά το παρελθόν κάποιες σκόρπιες παρατηρήσεις σε σχέση με τα διάφορα σχήματα. Έχουμε γράψει για παράδειγμα ότι μερικά από αυτά θυμίζουν κάπως τα λεγόμενα «αγρογλυφικά» των αγρών της Αγγλίας. Ίσως λοιπόν, με βάση τα όσα έχουν αναφερθεί παραπάνω, δεν ξενίζει τόσο το γεγονός ότι αρκετά από τα γνήσια αγρογλυφικά ακολουθούν σχεδιαστικά τις αναλογίες του Φ - Phillip Mitchell's geometry research (Τα πρώτα αγρογλυφικά ήταν πραγματικά άγνωστης αιτιολογίας και προέλευσης. Αργότερα, και το θέμα αυτό έγινε ζήτημα μόδας. Στις μέρες μας, τα νεοεμφανιζόμενα αγρογλυφικά, στη συντριπτική τους πλειοψηφία συνιστούν είτε φάρσες είτε σχέδια τα οποία δημιουργούν φανερά στα σπαρτά τους κάποιοι αγρότες ή κάποιοι καλλιτέχνες για εικαστικούς σκοπούς. Διοργανώνονται μάλιστα και σχετικοί διαγωνισμοί.).
Σε σχέση με τη "Φωλιά του Παγωνιού" είχαμε αναφέρει ότι «...Ίσως τα σκαλισμένα "Φ" που συναντώνται μέσα και έξω από τη σπηλιά, να μην είναι και τόσο άσχετα...». Να ένα ακόμα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΠΑΛΑΝΟΥ "ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ ΣΕ ΓΚΡΙΖΟ ΦΟΝΤΟ" (ΒΛΕΠΕ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ), σχετικά με τα σύμβολα που χρησιμοποιεί η "Φωλιά": «...Τώρα - ας δούμε και μερικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα ή σύμβολα αυτής της ίδιας της Φωλιάς του Παγωνιού... Το πρώτο είναι βέβαια - τι άλλο; - το Παγώνι, καθώς και οποιοδήποτε πουλί, με κυριότερα το Φοίνικα και το Γεράκι ή τον Αετό. 'Αλλα σύμβολα είναι το Μάτι, η Πυραμίδα, το Πεντάκτινο Αστέρι, το ουράνιο τόξο και κάμποσα άλλα που προκύπτουν από τις ποικίλες "διακλαδώσεις" του αρχικού συμβόλου...».
Είχαμε αναφέρει και μερικά ακόμη πράγματα σε σχέση με τη μονή ΤΑΩ και την «αδελφότητα της σπηλιάς».
Όμως, τα όσα έχουμε δει και έχουμε πει ως εδώ αφορούν την επιφάνεια μονάχα του θέματος. Τα πράγματα περιπλέκονται κατά πολύ εάν κάποιος αποφασίσει να ακολουθήσει το νήμα της ιστορίας αυτής σε βάθος. Και υπάρχει πολύ βάθος σε... βάθος χρόνου.
Κάπου στο εσωτερικό της σπηλιάς υπάρχει σκαλισμένο ένα "Φ".
Είναι παλιό σκάλισμα, σίγουρα πολλών δεκαετιών παλιό. Αυτό βέβαια δε σημαίνει κατ' ανάγκη και κάτι το ιδιαίτερο και, άλλωστε, το "Σ" που υπάρχει σκαλισμένο μπροστά από το "Φ" δείχνει ότι ίσως τα γράμματα αυτά αφορούσαν απλώς κάποια αρχικά, πχ "Σύλλογος Φυσιολατρών". Πράγματι, όμως μερικά μόλις εκατοστά παραδίπλα, ανάμεσα στα διάφορα μεταγενέστερα σκαλίσματα, υπάρχει και ένα δεύτερο, «μοναχικό» "Φ", το οποίο μετά βίας διακρίνεται πλέον.
Και το "Φ" αυτό είναι αιώνων παλιό.
πηγη
πηγη