Ο Κόμης Ιωάννης Αντώνιος Καποδίστριας (11 Φεβρουαρίου 1776 – 9 Οκτωβρίου 1831) (στα Iταλικά Giovanni Capo d'Istria, Conte Capo d'Istria – στα Ρωσικά граф Иоанн Каподистрия - Ioann Kapodistria), ήταν Έλληνας διπλωμάτης στην υπηρεσία της Ρωσικής αυτοκρατορίας και πρώτος Κυβερνήτης του "υπό εντολή" Ελληνικού "κράτους". Δολοφονήθηκε στο Ναύπλιο το 1831.
Σπούδασε ιατρική, φιλοσοφία και νομικά στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα της Ιταλίας. Το 1797, 21 ετών, εγκαταστάθηκε στην γενέτειρα του την Κέρκυρα ως γιατρός. Το 1799, όταν η Ρωσία παρέλαβε τα Επτάνησα από την Γαλλία, του ανατέθηκε η διοίκηση του στρατιωτικού νοσοκομείου. Το 1802Φιλικής Εταιρείας» και της «Εθνικής Ιατρικής Εταιρείας». φέρεται να ήταν ανάμεσα στους ιδρυτές δυο σημαντικών επιστημονικών και κοινωνικών οργανώσεων: της «
Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει το αξίωμά του το 1822 για να εγκατασταθεί στη Γενεύη της Ελβετίας, όπου έχαιρε υπόληψης για την προσφορά του.
Μετά το ευτυχές τέλος της επανάστασης η Εθνική Συνέλευση της Τροιζήνας αποφασίζει να του αναθέσει το ρόλο του κυβερνήτη (14 Απριλίου 1827). Από την εποχή εκείνη αρχίζει ένα δυσβάσταχτο αγώνα, προσπαθώντας να βρει πόρους για το νεοδημιουργούμενο κράτος. Φθάνοντας με τη συνοδεία ενός ρωσικού κι ενός γαλλικού πολεμικού πλοίου στην Ελλάδα, αποβιβάζεται στο Ναύπλιο στις 13 Ιανουαρίου του 1828.
Μετά από επίπονες διαβουλεύσεις στις Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για την εξασφάλιση της απαραίτητης υποστήριξης για το ελληνικό κράτος, έφτασε στο Ναύπλιο τον Ιανουάριο του 1828. Η πρώτη επαφή του με την ηπειρωτική Ελλάδα κατά πολλούς υπήρξε αποκαρδιωτική λόγω της κατάστασης που επικρατούσε στο ελληνικό πολιτικό σκηνικό: οι αντιπαλότητες που είχαν προκύψει μεταξύ των φατριών κατά την διάρκεια της επανάστασης δεν είχαν κοπάσει. Εξάλλου η χώρα είχε καταστραφεί και η οικονομία της τελούσε υπό πτώχευση.
Για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης αναγκάστηκε να ενεργήσει με τέτοιο τρόπο, που δημιούργησε πολλές αντιδράσεις. Ίδρυσε το «Πανελλήνιο» γνωμοδοτικό σώμα που αποτελούνταν από 27 μέλη, συγκεντρώνει όμως όλη την εξουσία στα χέρια του. Παρόλο ότι υπόσχεται προκήρυξη εκλογών για την ανάδειξη νέας Συνέλευσης που θα αποφάσιζε για τη μορφή του πολιτεύματος της χώρας καθυστερεί στην εκτέλεσή τους και όταν, τελικά, αυτές έγιναν δε φημίστηκαν για τον άψογο τρόπο εκτέλεσής τους.
Ο κυβερνήτης διακρίθηκε για τη μεγάλη αγάπη του για την πατρίδα, έθεσε σαν στόχο να βάλει τέλος στον εμφύλιο και να επιδιώξει σημαντικές μεταρρυθμίσεις για την ανόρθωση της κρατικής μηχανής καθώς και για την θέσπιση του νομικού πλαισίου της πολιτείας, απαραίτητου για την εγκαθίδρυση της τάξης. Αναδιοργάνωσε τις ένοπλες δυνάμεις υπό ενιαία διοίκηση πετυχαίνοντας, αφενός, να καταπολεμήσει το κατεστημένο των φατριών, και, αφετέρου, να παρεμποδίσει την Οθωμανική προέλαση. Εφάρμοσε την πρακτική της απομόνωσης (καραντίνας) των κοινοτήτων που πλήττονταν από επιδημίες όπως τον τύφο, την ελονοσία κλπ. Επίσης προσπάθησε να ανοικοδομήσει το κατεστραμμένο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας, ιδρύοντας πολλά αλληλοδιδακτικά σχολεία, μουσεία, βιβλιοθήκη το Ορφανοτροφείο της Αίγινας και ίδρυσε τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Την εποχή του Καποδίστρια επίσης ιδρύθηκε η Γεωργική Σχολή της Τίρυνθας και έγινε η πρώτη απόπειρα για την καλλιέργεια πατάτας.
Ο τρόπος που ο Καποδίστριας εισήγαγε την καλλιέργεια της πατάτας παραμένει περίφημο ανέκδοτο σήμερα: Παραγγέλνοντας ένα φορτίο πατάτες, πρώτα διέταξε ότι πρέπει να προσφερθούν σε όποιον θα ενδιαφερόταν. Όμως οι πατάτες αντιμετωπίστηκαν με αδιαφορία από τον πληθυσμό και ολόκληρο το σχέδιο φάνηκε να αποτυχαίνει. Όμως ο Καποδίστριας, έχοντας γνώση για τις σύγχρονές του ελληνικές συνήθειες, διέταξε ολόκληρη η αποστολή των πατατών να ξεφορτώνεται σε δημόσια επίδειξη στις αποβάθρες του Ναυπλίου, αλλά να φυλάσσονται από φαινομενικά αυστηρές φρουρές. Σύντομα, κυκλοφόρησαν φήμες για τις πατάτες, ότι αφού τόσο καλά φρουρούνταν, έπρεπε να είναι μεγάλης σπουδαιότητας. Και αφού ήταν έτσι, κάποιοι δοκίμαζαν να τις κλέψουν. Οι φρουρές είχαν διαταχθεί εκ των προτέρων να κάνουν με τρόπο τα στραβά μάτια και να επιτρέπουν ουσιαστικά την κλοπή. Έτσι, σύντομα όλες οι πατάτες του φορτίου είχαν κλαπεί και το σχέδιο του Καποδίστρια να τις εισαγάγει στην Ελλάδα είχε πετύχει.
Μετέφερε την πρωτεύουσα από το Ναύπλιο στην Αίγινα και την επανέφερε στο Ναύπλιο μετά από λίγο. Ασχολήθηκε με την τοπική αυτοδιοίκηση, έκοψε νομίσματα («φοίνικες») και ενίσχυσε το εμπόριο.
Στην προσπάθεια του να εγκαθιδρύσει ένα ανεξάρτητο και αυτοδύναμο κράτος αναγκάστηκε να καταπολεμήσει διάφορες φατρίες. Ασχολήθηκε κυρίως με τους Πελοποννήσιους. Μοιραία στάθηκε η αντιπαλότητα με τους Μαυρομιχάληδες. Ο Καποδίστριας επεδίωξε την σύλληψη και φυλάκιση του Πέτρου Μαυρομιχάλη (Μπέη). Αυτό έδωσε το έναυσμα στον αδερφό του Κωνσταντίνο και τον υιό του Γιώργη να δολοφονήσουν τον Ι. Καποδίστρια στα σκαλιά του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο στις 27 Σεπτεμβρίου (9 Οκτωβρίου) 1831.
Στη θέση του δολοφονημένου Ι. Καποδίστρια διορίστηκε για μικρό διάστημα ο αδερφός του Αυγουστίνος Καποδίστριας.
Πίσω όψη ελληνικού κέρματος 0,20€
του Σπυρου Χατζάρα
Βιογραφία
Ο Kαποδίστριας γεννήθηκε στην Κέρκυρα (Επτάνησα) επί Ενετοκρατίας. Καταγόταν από οικογένεια ευγενών από το ακρωτήριο Ιστρία (Capo d'Istria) της Αδριατικής, το σημερινό λιμάνι του Koper στη Σλοβενία. Ένας από τους πρόγονούς του είχε λάβει τον τίτλο του Κόμη (comte) από τον Δούκα της Σαβοΐας Κάρολο Εμμανουήλ ΙΙ (Charles Emmanuel II). Ο τίτλος εισήχθηκε στη Χρυσή Βίβλο (Libro d'Oro) ως οικογένεια ευγενών εκ Κερκύρας το 1679. Η οικογένεια της μητέρας του, οι Γονέμοι, ήταν εγγεγραμμένοι στη Χρυσή Βίβλο (Libro d'Oro) από το 1606.Σπούδασε ιατρική, φιλοσοφία και νομικά στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα της Ιταλίας. Το 1797, 21 ετών, εγκαταστάθηκε στην γενέτειρα του την Κέρκυρα ως γιατρός. Το 1799, όταν η Ρωσία παρέλαβε τα Επτάνησα από την Γαλλία, του ανατέθηκε η διοίκηση του στρατιωτικού νοσοκομείου. Το 1802Φιλικής Εταιρείας» και της «Εθνικής Ιατρικής Εταιρείας». φέρεται να ήταν ανάμεσα στους ιδρυτές δυο σημαντικών επιστημονικών και κοινωνικών οργανώσεων: της «
Πολιτική και Διπλωματία
Επτανησιακή Δημοκρατία
Παρ' όλη την ευγενή καταγωγή και εκπαίδευσή του, ο Καποδίστριας υπήρξε φιλελεύθερος και δημοκράτης. Το 1801, όταν αυτονομούνται τα Επτάνησα (κράτος υπό ρωσο-τουρκική ηγεμονία), ο Ι. Καποδίστριας γίνεται ένας από τους δύο διοικητές της Επτανησιακής Δημοκρατίας. Χάρη στην οξυδέρκειά του αποτράπηκε εξέγερση της Κεφαλονιάς. Έδειξε ευαισθησία και προσοχή στις ανησυχίες των Επτανησίων και πήρε πρωτοβουλίες για τη αναθεώρηση του επτανησιακού συντάγματος, το «Βυζαντινό Σύνταγμα» που επέβαλαν οι Ρώσοι και οι Οθωμανοί και που έκανε την Μεγάλη Βρετανία ν' αποστείλει εκπρόσωπο στο νησί, τον George Motsenigo, για να το επιθεωρήσει. Αποτέλεσμα των προσπαθειών του Καποδίστρια ήταν η ψήφιση ενός πιο φιλελεύθερου και δημοκρατικού συντάγματος το 1803. Διορίστηκε ομόφωνα από την Γερουσία της Επτανησιακής Δημοκρατίας Κυβερνήτης του Κράτους των Επτανησίων. Διατέλεσε υπουργός της Επτανησιακής Δημοκρατίας από το 1802 έως το 1807.Ρωσική Αυτοκρατορία
Όταν, κατά την εποχή της Ναπολεόντειας αυτοκρατορίας, τα Επτάνησα μπαίνουν κάτω από γαλλική κυριαρχία, ο Καποδίστριας, συνειδητοποιώντας ότι τον ουσιαστικό έλεγχο θα τον είχαν και πάλι οι κατέχοντες τη θάλασσα, οι Άγγλοι, καταφεύγει στη Ρωσία, όπου, ύστερα από σύντομο χρονικό διάστημα, τοποθετείται σύμβουλος του Υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας. Σταδιακά διορίζεται πρεσβευτής κι έπειτα Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας. Το 1809, ο Καποδίστριας μπήκε, σαν διπλωμάτης, στην υπηρεσία του Τσάρου Αλέξανδρου Ι. Το 1813, διορίστηκε εκπρόσωπος της Ρωσίας στην Ελβετία, με σκοπό να συνεισφέρει στην απαλλαγή της από την επιρροή του Ναπολέοντα. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ενότητα, ανεξαρτησία και την ουδετερότητα της Ελβετίας και συνεισέφερε στο ελβετικό σύνταγμα, που προέβλεπε αυτόνομα κρατίδια (καντόνια) σαν μέλη της Ελβετικής ομοσπονδίας, με προσωπικά προσχέδια. Συμμετείχε στο Συνέδριο της Βιέννης σαν μέλος της ρωσικής αντιπροσωπίας και αργότερα εκπρόσωπος της Ρωσίας στη Συνδιάσκεψη των Παρισίων το 1815, όπου πέτυχε την εξουδετέρωση της αυστριακής επιρροής, την ακεραιότητα της Γαλλίας υπό Βουρβόνο μονάρχη καθώς και την διεθνή ουδετερότητα της Ελβετίας. Διετέλεσε Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής αυτοκρατορίας από το 1816 έως το 1822 (διορίστηκε συνυπουργός με τον Καρλ Ρόμπερτ Νέσελροντ (Karl Robert Nesselrode) από τον Τσάρο Αλέξανδρο Ι). Το 1819 μετέβη στο Λονδίνο για να συζητήσει περί των τριβών μεταξύ της επτανησιακής πολιτείας και της Μεγάλης Βρετανίας.Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει το αξίωμά του το 1822 για να εγκατασταθεί στη Γενεύη της Ελβετίας, όπου έχαιρε υπόληψης για την προσφορά του.
Ελληνική Επανάσταση και Ανεξαρτησία
Στην αρχή δεν ευνόησε τη διαμόρφωση των συνθηκών που θα καλλιεργούσαν έναν πανελλήνιο αγώνα, γιατί πίστευε κι αυτός, όπως κι ο Κοραής, για διαφορετικό λόγο όμως ο καθένας, πως με την ύπαρξη της τότε πανίσχυρης Ιεράς Συμμαχίας, κάθε απόπειρα τέτοιας μορφής ήταν καταδικασμένη από πριν σε αποτυχία. Μόλις έμαθε όμως ότι ολόκληρο το έθνος έχει ξεσηκωθεί, βοήθησε με κάθε πρόσφορο μέσο την επανάσταση κι έφτασε στο σημείο να εισηγηθεί στον τσάρο πρόταση με την οποία αναλάμβανε την προστασία των Ελλήνων.
Μετά το ευτυχές τέλος της επανάστασης η Εθνική Συνέλευση της Τροιζήνας αποφασίζει να του αναθέσει το ρόλο του κυβερνήτη (14 Απριλίου 1827). Από την εποχή εκείνη αρχίζει ένα δυσβάσταχτο αγώνα, προσπαθώντας να βρει πόρους για το νεοδημιουργούμενο κράτος. Φθάνοντας με τη συνοδεία ενός ρωσικού κι ενός γαλλικού πολεμικού πλοίου στην Ελλάδα, αποβιβάζεται στο Ναύπλιο στις 13 Ιανουαρίου του 1828.
Μετά από επίπονες διαβουλεύσεις στις Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για την εξασφάλιση της απαραίτητης υποστήριξης για το ελληνικό κράτος, έφτασε στο Ναύπλιο τον Ιανουάριο του 1828. Η πρώτη επαφή του με την ηπειρωτική Ελλάδα κατά πολλούς υπήρξε αποκαρδιωτική λόγω της κατάστασης που επικρατούσε στο ελληνικό πολιτικό σκηνικό: οι αντιπαλότητες που είχαν προκύψει μεταξύ των φατριών κατά την διάρκεια της επανάστασης δεν είχαν κοπάσει. Εξάλλου η χώρα είχε καταστραφεί και η οικονομία της τελούσε υπό πτώχευση.
Για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης αναγκάστηκε να ενεργήσει με τέτοιο τρόπο, που δημιούργησε πολλές αντιδράσεις. Ίδρυσε το «Πανελλήνιο» γνωμοδοτικό σώμα που αποτελούνταν από 27 μέλη, συγκεντρώνει όμως όλη την εξουσία στα χέρια του. Παρόλο ότι υπόσχεται προκήρυξη εκλογών για την ανάδειξη νέας Συνέλευσης που θα αποφάσιζε για τη μορφή του πολιτεύματος της χώρας καθυστερεί στην εκτέλεσή τους και όταν, τελικά, αυτές έγιναν δε φημίστηκαν για τον άψογο τρόπο εκτέλεσής τους.
Ο κυβερνήτης διακρίθηκε για τη μεγάλη αγάπη του για την πατρίδα, έθεσε σαν στόχο να βάλει τέλος στον εμφύλιο και να επιδιώξει σημαντικές μεταρρυθμίσεις για την ανόρθωση της κρατικής μηχανής καθώς και για την θέσπιση του νομικού πλαισίου της πολιτείας, απαραίτητου για την εγκαθίδρυση της τάξης. Αναδιοργάνωσε τις ένοπλες δυνάμεις υπό ενιαία διοίκηση πετυχαίνοντας, αφενός, να καταπολεμήσει το κατεστημένο των φατριών, και, αφετέρου, να παρεμποδίσει την Οθωμανική προέλαση. Εφάρμοσε την πρακτική της απομόνωσης (καραντίνας) των κοινοτήτων που πλήττονταν από επιδημίες όπως τον τύφο, την ελονοσία κλπ. Επίσης προσπάθησε να ανοικοδομήσει το κατεστραμμένο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας, ιδρύοντας πολλά αλληλοδιδακτικά σχολεία, μουσεία, βιβλιοθήκη το Ορφανοτροφείο της Αίγινας και ίδρυσε τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Την εποχή του Καποδίστρια επίσης ιδρύθηκε η Γεωργική Σχολή της Τίρυνθας και έγινε η πρώτη απόπειρα για την καλλιέργεια πατάτας.
Ο τρόπος που ο Καποδίστριας εισήγαγε την καλλιέργεια της πατάτας παραμένει περίφημο ανέκδοτο σήμερα: Παραγγέλνοντας ένα φορτίο πατάτες, πρώτα διέταξε ότι πρέπει να προσφερθούν σε όποιον θα ενδιαφερόταν. Όμως οι πατάτες αντιμετωπίστηκαν με αδιαφορία από τον πληθυσμό και ολόκληρο το σχέδιο φάνηκε να αποτυχαίνει. Όμως ο Καποδίστριας, έχοντας γνώση για τις σύγχρονές του ελληνικές συνήθειες, διέταξε ολόκληρη η αποστολή των πατατών να ξεφορτώνεται σε δημόσια επίδειξη στις αποβάθρες του Ναυπλίου, αλλά να φυλάσσονται από φαινομενικά αυστηρές φρουρές. Σύντομα, κυκλοφόρησαν φήμες για τις πατάτες, ότι αφού τόσο καλά φρουρούνταν, έπρεπε να είναι μεγάλης σπουδαιότητας. Και αφού ήταν έτσι, κάποιοι δοκίμαζαν να τις κλέψουν. Οι φρουρές είχαν διαταχθεί εκ των προτέρων να κάνουν με τρόπο τα στραβά μάτια και να επιτρέπουν ουσιαστικά την κλοπή. Έτσι, σύντομα όλες οι πατάτες του φορτίου είχαν κλαπεί και το σχέδιο του Καποδίστρια να τις εισαγάγει στην Ελλάδα είχε πετύχει.
Μετέφερε την πρωτεύουσα από το Ναύπλιο στην Αίγινα και την επανέφερε στο Ναύπλιο μετά από λίγο. Ασχολήθηκε με την τοπική αυτοδιοίκηση, έκοψε νομίσματα («φοίνικες») και ενίσχυσε το εμπόριο.
Στην προσπάθεια του να εγκαθιδρύσει ένα ανεξάρτητο και αυτοδύναμο κράτος αναγκάστηκε να καταπολεμήσει διάφορες φατρίες. Ασχολήθηκε κυρίως με τους Πελοποννήσιους. Μοιραία στάθηκε η αντιπαλότητα με τους Μαυρομιχάληδες. Ο Καποδίστριας επεδίωξε την σύλληψη και φυλάκιση του Πέτρου Μαυρομιχάλη (Μπέη). Αυτό έδωσε το έναυσμα στον αδερφό του Κωνσταντίνο και τον υιό του Γιώργη να δολοφονήσουν τον Ι. Καποδίστρια στα σκαλιά του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο στις 27 Σεπτεμβρίου (9 Οκτωβρίου) 1831.
Στη θέση του δολοφονημένου Ι. Καποδίστρια διορίστηκε για μικρό διάστημα ο αδερφός του Αυγουστίνος Καποδίστριας.
Σύμβολο
Η ελληνική πολιτεία τίμησε τον Κυβερνήτη δίνοντας το όνομα του σε δημόσιους χώρους και ιδρύματα όπως το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ακόμη ο Ι. Καποδίστριας απεικονίζεται στο κέρμα των 20 λεπτών (υπομονάδα του ευρώ) της ελληνικής έκδοσης.Ιστορική βιβλιογραφία
Από την πλούσια σχετικά βιβλιογραφία περί του βίου και των περιπετειών του Ι. Καποδίστρια ξεχωρίζουν εκείνες των Επτανησίων, που αποτελούν βασικές πηγές, όπως:- "Σύντομος αφήγησις του βίου του κόμητος Καποδίστρια" του Βροκίνη.
- "Ο Ιωάννης Καποδίστριας εν Κεφαλληνία επί στάσεως αυτής", του Μ. Θεοτόκη
- "Ιωάννης Καποδίστριας" του Α. Ιδρωμένου (1900)
- "Capodistrias avant la revolution etc", γαλλιστί πραγματεία του Σ. Λάσκαρη.
- "Essai sur la vie de Kapodistrias", γαλλιστί πραγματεία του Οικονόμου
- "Memoires biographiques et politiques sur le president de la Grèce", Paris 1837, γαλλιστί πραγματεία των Παπαδοπούλου - Βρεττού.
- "La Grèce et les Capodistrias pendant l' occupation française" από Pelion (Paris).
- La Correspondance du Comte Capodistrias (Η αλληολγραφία του Ι. Καποδίστρια) που εκδόθηκε και σε ελληνική μετάφραση σε 4 τόμους από τον Μ. Σχινά. Ομοίως εκδόθηκε με ίδιο τίτλο και από τον Σ. Θεοτόκη.
του Σπυρου Χατζάρα
Aμέσως μετά την δολοφονία, το 1831, στο Ναύπλιο, του Κυβερνήτη της ελεύθερης Ελλάδας ,κόμη Ιωάννη Αντωνίου Καποδίστρια, αναπτύχθηκε μια γιγαντιαία και συστηματική προσπάθεια, για να συσκοτισθεί και να αποκρυβεί το γεγονός ότι εκείνος ήταν, που σχεδίασε και διηύθυνε την Επανάσταση και που υλοποίησε το όραμα της Απελευθέρωσης της Ελλάδας .
Η βάση της παραχάραξης ,των πραγματικών ιστορικών δεδομένων , ήταν το «Ιστορικό Δοκίμιο περί της Φιλικής Εταιρίας» του Ιωάννη Φιλήμονα, που κυκλοφόρησε «εσπευσμένα» στο Ναύπλιο το 1834, λίγο μετά την άφιξη του Όθωνα,και ενώ το πογκρόμ κατά των «Καποδιστριακών» βρισκόταν στην κορύφωσή του . Επί του «Δοκιμίου» οικοδομήθηκε ο «πύργος (των ψεμάτων) της Βαβέλ», που αποτελούν την «επίσημη» Ιστορία για την οργάνωση της Ελληνικής Επαναστάσεως, παρά το ότι στο «Δεύτερο Δοκίμιο», του 1859 , ο Φιλήμων το χαρακτήριζε, ως « πάντοτε ατελές και πολλαχού εσφαλμένον».
Το δεύτερο «ντοκουμέντο» είναι τα «απομνημονεύματά» του Ξάνθου , πού μετά από διαδοχικές «προσαρμογές», πήραν την τελική τους μορφή το 1845.
Η επίσημη εκδοχή για τα γεγονότα που συνδέονται με την αναγέννηση της Ελλάδας γράφθηκε έτσι ώστε να εξυπηρετηθούν οι πολιτικές σκοπιμότητες των δυνάμεων εκείνων που απέκτησαν τον έλεγχο του «ανεξάρτητου» ελληνικού κράτους μετά την δολοφονία του Καποδίστρια, αλλά και η ανάγκη «κάθαρσης» των ελληνόφωνων συνεργατών τους.
Η «επίσημη εκδοχή» των Φιλήμονα -Ξάνθου ,τοποθετεί την ίδρυση της «Φιλικής Εταιρείας», (η οποία υποτίθεται ότι οργάνωσε την Επανάσταση του 1821), το 1814 στην Οδησσό, και αποδίδει την ιδέα της χρήσης μασονικών πρακτικών από την Εταιρεία στον μικρέμπορο απο την Πάτμο (τον Ξάνθο ) , που θεωρείται συνιδρυτής μαζί με τους Ν. Σκουφά και Αθ. Τσακάλωφ.
Αυτή η περιγραφή είναι ένα χοντρό ψέμα του Ξάνθου. Διότι, όπως γράφει ο Αναγνωσταράς, ο Εμμ. Ξάνθος έφυγε από την Οδησσό, ( όπου είχε μεταβεί για «να πουλήσει λάδια»), τον Οκτώβριο του 1814 και ως το 1817 εργαζόταν και ζούσε στην Κωνσταντινούπολη, και δεν είχε καμία επαφή με τους άλλους δύο. Ο Τσακάλωφ ,ως τον Μάιο του 1814 βρισκόταν σίγουρα στο Παρίσι, και τον Σεπτέμβριο πιθανότατα ήταν ακόμα στην Βιέννη. Επομένως, ούτε διαδοχικές συναντήσεις σε ταβέρνα έγιναν το 1814, ούτε συναποφασίστηκε , από τους τρεις, η ίδρυση επαναστατικής εταιρίας.
Από το αρχείο του Σέκερη , που θεωρείται, το επίσημο αρχείο της Φιλικής Εταιρείας , δεν προκύπτει η στρατολόγηση (κατήχηση) μέλους ως το 1816, και φυσικά δεν προκύπτει «επαναστατική δραστηριότητα», του Ξάνθου μέχρι την άφιξη στην Κωνσταντινούπολη, του Σκουφά. Από το αρχείο του Σέκερη προκύπτει επίσης ότι η «Φιλική Εταιρεία» δεν απέκτησε ποτέ Εφορία στα Επτάνησα .Ορισμένοι «ιστορικοί» φαινεται να πιστεύουν ότι αυτό έγινε «διά τον φόβο της αγγλικής αστυνομίας», ενώ εκεί «γενικός έφορος» ηταν , ο Σεβάσμιος της Επτανησιακής Στοάς Δ. Ρώμας.
Το κέντρο της Μόσχας και «Η Φιλόγενος Στοά της Κέρκυρας».
Η αλήθεια που αποκρύπτεται είναι, ότι η «επαναστατική Εταιρεία», είχε «αόρατη Ανωτάτη Αρχή», για λογαριασμό της οποίας ενεργούσαν ο Νικόλαος Σκουφάς και ο Αθανάσιος Τσακάλωφ , (όπως και πολλοί άλλοι). Ο Ν. Σπηλιάδης γράφει ότι, «ο Σκουφάς κατελθών από την Μόσχα, απόστολος της Μυστικής Εταιρείας των Φιλικών, άρχισε να κατηχεί τους Έλληνες στα μυστήριά της το 1816». Ο Αθανάσιος Τσακάλωφ, που ήταν μέλος του «Ελληνόγλωσσου Πανδοχείου», (μυστικής οργάνωσης που είχε ιδρυθεί το 1809 στο Παρίσι, με σκοπό να αξιοποιήσει την γαλλική πολιτική για την απελευθέρωση της Ελλάδας ) , στάλθηκε στην Μόσχα μετά τη συνθηκολόγηση του Ναπολέοντα, για να συνδέσει την οργάνωση της Γαλλίας με αυτήν της Μόσχας. Στη Μόσχα ζούσε ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος ο Φυγάς (Φιραρής), που είχε ιδρύσει την Στοά «ο Φοίνιξ» το 1811, και στης οποίας την εναρκτήρια συνεδρίαση παρευρίσκονταν και ο Ιωάννης Καποδίστριας .
Η Επανάσταση του 1821, είναι προϊόν μιας ενιαίας επαναστατικής διαδικασίας ,που αρχίζει με το κίνημα του Ρήγα Φεραίου, το οποίο συνδεόταν άμεσα με την «εξαγωγή» της Γαλλικής Επανάστασης, μέσω της επαναστατικής οργάνωσης των Ιακωβίνων του Ίγκνιατς Μαρτίνοβικς στη Βιέννη. Το Ιακωβίνικο επαναστατικού κίνημα μέσω του Ρήγα πέρασε στα Βαλκάνια και την Ελλάδα. (Ο ελληνομαθής Δοσίθαιος Ομπράντοβιτς που αφύπνισε τη σερβική ιδέα ήταν συνδεδεμένος με το κίνημα του Ρήγα). Στην Κέρκυρα είχε ιδρυθεί το 5 771 (1771), η Στοά της Μεγάλης Ανατολής ,που «πήρε φως» από τη Στοά της Βερόνας το 5 782 (1782). Για την δράση αυτής της Στοάς, γνωρίζουμε πολύ λίγα και αποσπασματικά.
Το 1797 τα Ιόνια νησιά ,που ήταν έδαφος της Δημοκρατίας Βενετίας , πέρασαν στον έλεγχο των Γάλλων του Ναπολέοντα, όταν αυτοί κατέλαβαν τη Βενετία. Η άφιξη των Γάλλων Ιακωβίνων επηρέασε το τεκτονικό κίνημα των Επτανήσων , φέρνοντας το σε επαφή με τις ριζοσπαστικές ιδέες των Ιακωβίνων. Η παλαιά Στοά, διέκοψε την λειτουργία της και οι Γάλλοι δημιούργησαν νέες (Ιακωβίνικες) Στοές, στις οποίες συμμετείχαν και οι επτανήσιοι τέκτονες. Ο (Ιακωβίνος) Ρήγας, όταν συνελήφθη στην Τεργέστη, σχεδιάζε να μεταβεί στην γαλλοκρατούμενη Κέρκυρα. Μετά την σύλληψη του , και την δολοφονία του, το 1798 από τους Τούρκους στο Βελιγράδι, η επαναστατική φλόγα ,πέρασε στην Κέρκυρα , όπως δείχνει η εγκατάσταση εκεί του Χρ. Περραιβού , και διαδόθηκε μεταξύ των τεκτόνων του νησιού.
Το 1799 η Ρωσσία και η Τουρκία κατέλαβαν τα νησιά και έδιωξαν τους Γάλλους. Υπό την προστασία της Ρωσσίας το 1800 δημιουργήθηκε το πρώτο ανεξάρτητο Ελληνικό Κράτος, μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, η Δημοκρατία της Επτανήσου Πολιτείας. Πρώτος Πρόεδρος της Γερουσίας της Δημοκρατίας, που έλαβε διασχίζοντας έφιππος την Κωνσταντινούπολη το 1801 το φιρμάνι της αυτονομίας ήταν ο Αντώνιος Καποδίστριας, πατέρας του Ιωάννη.
Η Μεγάλη Ιδέα, της ανασύνταξης της Μεγάλης Ελλάδας γεννήθηκε εκείνη την εποχή στα Επτάνησα.
Το 1799 , ταυτόχρονα με την άφιξη των Ρώσσων , δημιουργήθηκε από τούς τέκτονες της Κέρκυρας η αιρετική «Φιλόγενος» Στοά, με στόχο την απελευθέρωση του Γένους. Ο ρόλος του Αντωνίου Καποδίστρια σ’ αυτήν την εξέλιξη δεν είναι αποδεδειγμένος με έγγραφα. Προκύπτει όμως έμμεσα από την ηγετική του παρουσία.
Η Φιλόγενος Στοά και τα μέλη της , ήταν η μήτρα της Ελληνικής Επανάστασης.
Το 1803 με την ψήφιση του «Δημοκρατικού» Συντάγματος που συνέταξε ο Ιωάννης Καποδίστριας, Πρόεδρος της Γερουσίας εξελέγη ο κόμης Θεοτόκης και Γενικός Γραμματέας της Επικράτειας (Καγκελλάριος) ανάλεβε ο Ιωάννης Καποδίστριας σε ηλικεία 27 ετών. Λίγους μήνες μετά ο Θεοτόκης πέθανε και πρακτικά μόνος Κυβερνήτης της Ιονίου Πολιτείας ήταν ο κόμης Ιωάννης, ενώ ο πατέρας του αποσύρθηκε από την ενεργό πολιτική σκηνή.
Οταν το 1811 ο κόμης Δ. Ρώμας ανέλαβε σεβάσμιος της Στοάς της Κέρκυρας, την επανένταξε στο διεθνές τεκτονικό κίνημα συνδέοντάς την με την γαλλική Μεγάλη Ανατολή με την ονομασία «Αγαθοεργία - Φιλογένεια». Η διατήρηση του όρου «Φιλογένεια» δείχνει ότι και η «νόμιμη» Στοά συνέχιζε να επιδιώκει τους σκοπούς της «παράνομης».Ορισμένοι τέκτονες ιστορικοί γράφουν ότι ο Ρώμας συνένωσε δυο Στοές την «Αγαθοεργία» και την « Φιλογένεια».Το 1814 ο Ρώμας συνέδεσε την Στοά της Επτανήσου με την Αγγλική Στοά και μετέφερε την έδρα της, στην Ζάκυνθο.
Ο σχεδιασμός της Επανάστασης
Η Μεγάλη Επανάσταση του 1821 σχεδιάστηκε, με πλήρη γνώση της διεθνούς πολιτικής, με βάση τα στρατηγικά δεδομένα στην περιοχή και στηρίχθηκε αποκλειστικά σε ελληνικές δυνάμεις. Η επιτυχής Ελληνική Επανάσταση – γιατί προϋπήρξαν δεκάδες αποτυχημένες εξεγέρσεις, όπως το κίνημα των αδελφών Ορλώφ το 1769 – χαρακτηριζόταν από ιδιοφυή σχεδιασμό και προσεκτική επιλογή του χρόνου εκδήλωσής της.
Η κύρια επαναστατική προσπάθεια έγινε στην Πελοπόννησο. Πριν εκδηλώθηκαν δύο αντιπερισπασμοί. Ο πρώτος στην Ήπειρο, με την επανάσταση του Αλή-Πασά των Ιωαννίνων, που θέλησε να γίνει ανεξάρτητος ηγεμόνας από τον Σουλτάνο, και ο δεύτερος στην Μολδοβλαχία με το κίνημα του Αλέξανδρου Υψηλάντη το Φεβρουάριο του 1821 (Που σύμφωνα με την επίσημη ιστορία κήρυξε τότε την ελληνική επανάσταση στο Ιάσιο). Ο τρίτος σχεδιαζόμενος αντιπερισπασμός , το πραξικόπημα στην Κωνσταντινούπολη, δεν έγινε ποτέ λόγω δειλίας αυτών που ανέλαβαν να τον πραγματοποιήσουν.
Πως λειτούργησαν οι αντιπερισπασμοί; Για να καταβληθεί η επανάσταση του Αλή-Πασά, στάλθηκε ο στρατός της Πελοποννήσου και της Ρούμελης, ενώ οι Αλβανοί είτε πολεμούσαν με τον Αλή είτε με τους Τούρκους. Το κίνημα του Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία προκάλεσε φόβους στην Υψηλή Πύλη για πιθανή ρωσσική στρατιωτική επίθεση, και για τον λόγο αυτό μετέφερε από την Μακεδονία και την Θράκη στρατιωτικές δυνάμεις προς τον Δούναβη. Η κύρια επαναστατική προσπάθεια επομένως έγινε εκεί που δεν υπήρχαν αξιόλογες τουρκικές δυνάμεις.
Το πόσο συνδυάζεται μ’ αυτήν την στρατηγική λογική η επίσημη εκδοχή για την οργάνωση της επανάσταση από τρεις απλούς λαϊκούς Έλληνες μετανάστες, είναι ένα αξιοπρόσεκτο ερώτημα.
Ο μόνος Έλληνας που ήταν σε θέση να σχεδιάσει αυτές τις κινήσεις, γιατί γνώριζε τα γεωπολιτικά δεδομένα, τις εξελίξεις στις ρωσσο-τουρκικές σχέσεις και που μπορούσε να επηρεάσει τη διεθνή πολιτική ήταν ο κόμης Ιωάννης Καποδίστριας, Υπουργός επί των Εξωτερικών του Τσάρου Αλεξάνδρου Α’ από το 1815 ως το 1822.
Από την Κέρκυρα στα ανάκτορα του Τσάρου
Ο Καποδίστριας μετά την παράδοση της Επτανήσου από τον Τσάρο στον Ναπολέοντα το 1807, με τηΝ συνθήκη του Τελσίτ ,προσκλήθηκε στην Αγία Πετρούπολη από τον τότε Υπουργό Εξωτερικών του Τσάρου .Ρουμιάντσεφ, (με την μεσολάβηση του Ζακυνθινού κόμη Γεωργίου Μοτσενίγου), για να ενταχθεί στη ρωσσική Διπλωματική Υπηρεσία. Έφθασε στην Αγία Πετρούπολη στις 16 Ιανουαρίου 1809. Τοποθετήθηκε ως υπεράριθμος Ακόλουθος και το 1811 διορίστηκε κανονικά στη Ρωσσική Πρεσβεία στη Βιέννη ως Ακόλουθος με αρμοδιότητα τις εμπορικές σχέσεις.
Το 1812 λόγω του συνεχιζόμενου ρωσσο-τουρκικού πολέμου αποσπάστηκε στο Διπλωματικό γραφείο του Αρχιστράτηγου της Στρατιάς του Δούναβη, οργανώνοντας αμέσως ένα εκτεταμένο δίκτυο συλλογής πληροφοριών εντός της Οθωμανικής αυτοκρατορίας . Εκεί γνωρίστηκε με τον Έλληνα Στρατηγό Κομνηνό και τον Έλληνα διπλωμάτη Ροδοφοινίκη που κατηύθυνε τη σερβική Επανάσταση. Μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Βουκουρεστίου ο Καποδίστριας, αφού φρόντισε να αναπτυχθεί ένα πυκνό δίκτυο προξένων της Ρωσίας στον ελλαδικό χώρο, για «την προστασία των ορθόδοξων» και χορηγηθεί βοήθεια στους Σέρβους (που εγκαταλείφθηκαν πια μόνοι τους έναντι των Τούρκων), ακολούθησε, τον νέο αρχηγό του Στρατού του Δούναβη Ναύαρχο Τσιγαγόφ στις επιχειρήσεις κατά του Ναπολέοντα, που είχε εισβάλει στη Ρωσσία. Ο Καποδίστριας οργάνωσε την κατασκοπία και αντικατασκοπία της Στρατιάς και υπηρέτησε στο διπλωματικό Γραφείο του Αρχιστράτηγου μέχρις ότου τον κάλεσε κοντά του ο Τσάρος, μετά την μάχη της Λειψίας (1813), και του ανέθεσε την αποστολή ,για την απόσπαση της Ελβετίας από τη γαλλική κηδεμονία και την αποκατάσταση της Ενότητας της χώρας με την θέσπιση νέου Συντάγματος.
Ο Καποδίστριας αφού ολοκλήρωσε την αποστολή του στην Ελβετία με την υιοθέτηση του Συντάγματος που προέβλεπε την ουδετερότητά της, προσκλήθηκε στο Συνέδριο της Βιέννης ως το πιο χαμηλόβαθμο μέλος της ρωσσικής αντιπροσωπείας, διότι ο Τσάρος τον θεωρούσε ικανό να αντιμετωπίσει και εκεί τον Μέττερνιχ όπως τα κατάφερε στην Ελβετία.
Στη διάρκεια του Συνεδρίου ο Καποδίστριας εξελίχθη σε Α’ διπλωματικό σύμβουλο του Τσάρου και τέλος σε Υπουργό επί των Εξωτερικών. Ο τυπικός διορισμός του, εκδόθηκε το 1815.
Ο Καποδίστριας λοιπόν θα μπορούσε να οργανώσει την Επανάσταση. Τί μας πείθει ότι το έκανε;
Η φλόγα της Επανάστασης
Οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι δεν άλλαξαν μόνο το ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό, αλλά προκάλεσαν έντονες ανακατατάξεις και στα κατεχόμενα από τους Οθωμανούς Βαλκάνια. Η ρωσσο-τουρκική συνεργασία στα Επτάνησα κράτησε πολύ λίγο. Ο Ναπολέων κατευθυνόμενος στην Αίγυπτο (1798), εξασφάλισε την φιλία της Τουρκίας την οποία σκόπευε να χρησιμοποιήσει και ως δύναμη αντιπερισπασμού των δυνάμεων της Ρωσσίας.
Η ρωσσική διπλωματία απαντώντας, προκάλεσε την Σερβική Επανάσταση του 1803, ενώ ακολουθώντας γαλλικές συμβουλές η Τουρκία επετέθη στους πιθανούς Έλληνες επαναστάτες, (επιχειρήσεις του Αλή Πασά κατά των Σουλιωτών 1803-1804 και σφαγή των Καπεταναίων της Πελοποννήσου κατά τη διάρκεια της οποίας εξοντώθηκαν οι περισσότεροι Κολοκοτρωναίοι, ενώ ο Θεόδωρος σώθηκε στη Ζάκυνθο με την βοήθεια των Μούρτζινων της Μάνης).
Το 1806 άρχισε ο αναμενόμενος – μετά την ήττα των Ρώσσων στο Αουστερλιτς – ρώσσο-τουρκικός πόλεμος. Στα πλαίσιά του οι Τούρκοι, (ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων) με τη βοήθεια του Ναπολέοντα (διάθεση πυροβολικού) επιτέθηκαν στη Λευκάδα (Αγία Μαύρα).
Η Ιόνιος Γερουσία έστειλε ως γενικό επίτροπο της Λευκάδας τον «Καγκελλάριο» Ιωάννη Καποδίστρια ,που οργάνωσε μαζί με τον Έλληνα Στρατηγό του ρωσσικού στρατού Παπαδόπουλο ,τον πρώτο πραγματικό Ελληνικό Στρατό ,προσλαμβάνοντας, όχι μόνο τους Σουλιώτες αλλά και τους Πελοποννήσιους και τους Ρουμελιώτες Καπεταναίους. Στα νώτα του Αλή δημιούργησε αντιπερισπασμούς συντονίζοντας τις επιθέσεις του Κατσαντώνη, του Ίσκου και άλλων. Για ενίσχυση της Α’ Επανάστασης των Σέρβων (1803-1808) ο Νίκος Τσάρας πραγματοποίησε την μυθική προέλασή του από τον Όλυμπο προς τη Σερβία σε συνεννόηση με τον Ρώσσο Ναύαρχο στο Αιγαίο Σινιάβιν.
Στη Λευκάδα ο Καποδίστριας γνωρίστηκε με τον Μητροπολίτη Άρτας – αργότερα Ουγγροβλαχίας – Ιγνάτιο, πνευματικό πατέρα των Σουλιωτών (ο οποίος θα παραμείνει φίλος και συνεργάτης του ως τον θάνατό του) και τον Κολοκοτρώνη στον οποίο ανέθεσε πειρατικές επιδρομές με πλοία στο Αιγαίο.
Ο Ιωάννης Καποδίστριας που ασφαλώς ήταν μέτοχος της Μεγάλης Ιδέας για την αναγέννηση της Ελλάδας, στη συγκέντρωση των Καπεταναίων στην παραλία του Μαγεμένου της Λευκάδας, μετά την απόκρουση της επίθεσης του Αλή-Πασά (1807) τους είπε: «Συντόμως η Πατρίς θα σας ξανακαλέσει για σκοπό πολύ υψηλότερο». Το «συντόμως» άργησε, γιατί ο Τσάρος στη συμφωνία του Τελσίτ παρέδωσε να νησιά στο Ναπολέοντα.
Το 1807 , στα Ιόνια Νησιά ξανάρχονται οι Γάλλοι. Ο Καποδίστριας αποσύρεται. Ο Δ. Ρώμας όμως μαζί με τον Κολοκοτρώνη προτείνουν στον Γάλλο διοικητή των Νησιών τη συγκρότηση στρατιωτικής δύναμης που θα εξοπλιζόταν από τους Γάλλους για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Η Επανάσταση θα ήταν ελληνο-τουρκική. Σύμμαχος του Κολοκοτρώνη ήταν ο Λαλαίος Τούρκος Αλη-Φαρμάκης. Το σχέδιο σταματάει το 1809 όταν καταλαμβάνουν τα νησιά οι Άγγλοι.
Η φλόγα της «Μεγάλης Ιδέας» αναθερμάνθηκε μετά τη νίκη της Ρωσσίας κατά του Ναπολέοντα. Στη διάρκεια του Συνεδρίου της Βιέννης, ο Καποδίστριας συναντιέται με όλους τους επιφανείς Έλληνες που συρρέουν εκεί. (Μητροπολίτης Ιγνάτιος, Άνθιμος Γαζής, Γεώργιος Σταύρου, Ανδρέας Μουστουξίδης, Φίλιππος Χατζής, αδελφοί Μπαλάκη, ο στρατηγός Δούκας που υπηρετούσε στον αυστριακό στρατό, ο Ιωάννης Μαυρογένης, πρόξενος της Τουρκίας στη Βιέννη και άλλοι μεταξύ των οποίων ο Αθ. Τσακάλωφ). Άλλωστε ο Καποδίστριας φρόντισε να γνωριστεί με την ελληνική κοινότητα της Βιέννης από το 1811.
Η μοίρα τα έφερε έτσι ώστε στην Βιέννη εκεί που γεννήθηκε το κίνημα του Ρήγα να πάρει σάρκα και οστά το όραμα της ελευθερίας των Ελλήνων. Εκεί αποφασίστηκαν η ενοποίηση των κινημάτων στα Επτάνησα, την Γαλλία, και την Ρωσσία και η συγκρότηση ενός ενιαίου επαναστατικού κέντρου. Ιδιαίτερα σημαντικός στην ενοποίηση ήταν ο ρόλος του Νικόλαου Γαλάτη (μακρινός ανηψιός του Καποδίστρια), του οποίου η αποστολή στη Ρωσσία, έγινε για να «απενοχοποιηθεί» ο Καποδίστριας στα μάτια του Τσάρου, και για να συντονιστεί το κέντρο της Μόσχας με το κέντρο των Επτανήσων. Η εκτέλεση του κοντά στις Σπέτσες με ευθύνη του Τσακάλωφ πρέπει να αποδοθεί στην εσωτερική διάσπαση του κινήματος στα Επτάνησα μετά την ίδρυση της Στοάς του Ρώμα , στην Ζάκυνθο. έλεγχο πλήθη ένας από τους πρώτους που στρατολογήθηκαν από τον Σκουφά, επισκέφθηκε τον Καποδίστρια για να πάρει απ’ αυτόν το «χρίσμα του πρώτου» στην Εταιρεία. Ο Γαλάτης εκτελέστηκε από τον Τσακάλοφ.
Η επαναστατική κίνηση
Πρώτη κίνηση του Καποδίστρια στη Βιέννη, ήταν η συγκρότηση της Φιλομούσου Εταιρείας στην οποία πέτυχε να εντάξει ως μέλος και τον ίδιο τον Τσάρο. Δημιούργησε έτσι έναν φορέα νόμιμο μέσα απ’ τον οποίο μπορούσαν να δραστηριοποιούνται οι Έλληνες για τον ιερό Σκοπό, αλλά και να συλλέγουν χρήματα για τις τεράστιες μελλοντικές ανάγκες του αγώνα σ’ ένα «νόμιμο ταμείο».
Το δεύτερο βήμα ήταν η δημιουργία του «παράνομου μηχανισμού», που θα διέδιδε το επαναστατικό μήνυμα στις λαϊκές τάξεις και τους « στρατιωτικούς» στον ελληνικό χώρο, και ο οποίος ταυτόχρονα θα τραβούσε την προσοχή των Δυνάμεων της Ιερής Συμαχίας από το πραγματικό Επαναστατικό Κέντρο που βρισκόταν στην Μόσχα και την αγία Πετρούπολη, και τον μηχανισμό των «Ρώσων προξένων», (Λεβέντης ,Παπαρηγόπουλος κλπ) που καθοδηγούσε ο ίδιος Καποδίστριας. Η αποστολή ανατέθηκε από τους εταίρους της Μόσχας στον Σκουφά, ο οποίος απευθύνθηκε στον μηχανισμό του «Φοίνικα» του Αλ. Μαυροκορδάτου , στον οποίο μετείχαν και οι αδελφοί Σέκερη. Σε αυτό τον μηχανισμό εντάχθηκε ο Τσακάλωφ , που είχε αποκτήσει αρκετή επαναστατική πείρα στην Γαλλία.
Η «Φιλική» Εταιρεία, όπως είπαμε, δεν ιδρύθηκε ποτέ. Η «Εταιρία των Φίλων», είχε ιδρυθεί το 1802 στην Κέρκυρα, από τον Ιωάννη Καποδίστρια. Η «Εταιρεία» για την οποία όλοι μιλούσαν είχε αόρατη Αρχή, αλλά όχι αρχηγό. Τα βλέμματα ολων όμως ήταν στραμμένα στον Καποδίστρια. Αν πρέπει να Αρχή να αποκτήσει πρόσωπα, αυτά ήταν ο Ιωάννης Καποδίστριας ,ο Κωνσταντίνος Υψηλάντης, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος ,ο Άνθιμος Γαζής ο Δ. Ρώμας, ο Ιγνάτιος και κάτω απ’ αυτούς ο Ανδρέας Μουστοξίδης ο Αντώνιος Κομιζόπουλος εκ Φιλιππουπόλεως. έμπορος εις Μόσχαν, , ο Παναγιώτης Σέκερης, ο Νικόλαος Παξιμάδης Ιωαννίτης, μεγαλέμπορος εις Μόσχαν . Οι Κομιζόπουλος και Παξιμάδης ανέλαβαν το έργο της συγκρότησης του επαναστατικού μηχανισμού ,μακράν του Καπποδίστρια και αυτοί στρατολόγησαν τους Σκουφά και Τσακάλωφ. Ο ρόλος του Σέκερη είναι επίσης σημαντικός αφού οι Σπηλιάδης και Αναγνωσταράς δούλευαν στην επιχείρηση του.
Ο Γάλλος ευγενής , Αύγουστος Ντέ Λαγκάρντ ,πού μετά τη Γαλλική επανάσταση, έγινε «διάσημος» κοσμικός εμιγκρέ των ευρωπαϊκών αυλών ,στα απομνημονεύματα του για το συνέδριο της Βιέννης,(Παρίσι 1843), γράφει εκτενώς για τους δυο διασήμους Έλληνας του συνεδρίου, τον Καποδίστρια και τον Υψηλάντη και αναφερόμενος στις προσπάθειες προς απελευθέρωσιν της Ελλάδος, αναφέρεται στην «Εταιρεία του Ρήγα»,σε μία δευτέρα μυστική εταιρεία πού εσχηματίσθει εις την Ιταλία με στόχο να αξιοποιήσει την γαλλική επαναστατική πολιτική ,και επισημαίνει.
.. .« Όταν ολόκληρος η Ευρώπη, ησχολειτο εις την Βιέννην , με τη διαμόρφωσιν της νεας ευρωπαϊκής τάξεως, εσχηματίσθη μια Τρίτη Ελληνική Εταιρεία. Η νέα Εταιρεία ωργανώθει υπό την σημαίαν της θρησκείας και επιζητούσε την υποστήριξιν του Τσάρου. Ωνομάσθη «Εταιρεία των Φιλομούσων».Το έμβλημα της ητο ένας δακτύλιος επί του οποίου είχαν χαράξει μια γλαύκα και τον Κένταυρο Χείρωνα…Η στολή των μελών ήταν ολόμαυρη, και συνοδεύετο από σκούφο επί του οποίου απεικονίζονταν μια νεκροκεφαλή και υπ’ αυτήν δυο οστά σταυροειδως τοποθετημένα .Τα χρώματα της εταιρείας ήταν άσπρο-μαύρο- κόκκινο. Η εταιρεία αυτή έφθασε να αριθμεί 60.000 μέλη. Ειχε τέσσαρας μυστικές τάξεις. Ενας πέπλος βαθύτατου μυστηρίου εκάλυπτε την φύσιν της,… Εις των φλογερωτέρων υποστηρικτών της ηταν ο μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας Ιγνάτιος. Ο Υψηλάντης ηταν εις εκ των πρώτων μυστών της. »
Ένας αναγκαίος φόνος και μια θυσία
Όταν το επαναστατικό κλίμα ανέβηκε πολύ στην Πελοπόννησο, άρχισαν να φθάνουν στη Ρωσσία απεσταλμένοι προς τον Καποδίστρια. Ο Πετρομπέης Μαυρομιχάλης έστειλε τον Κυριάκο Καμαρινό. Προς αυτόν, ο Καποδίστριας είπε – σύμφωνα με τον Σπηλιάδη – ότι, «πρέπει να εξωθηθεί σε Επανάσταση κάποιος Τούρκος και οι Έλληνες να συμμαχήσουν μαζί του, ενώ στη Μάνη να συγκεντρώνονται δυνάμεις σε αναμονή των εξελίξεων». Ο Καμαρινός δεν κατάλαβε το μήνυμα και κατερχόμενος από την Αγία Πετρούπολη προς Οδησσό διέδιδε μόνο αυτά που του είπε ο Καποδίστριας για την αρνητική στάση του Τσάρου Αλεξάνδρου προς τις επαναστάσεις. Ο Καμαρινός εκτελέστηκε πριν πάει στην Πελοπόννησο.
Στις αρχές του 1820 ο Καποδίστριας δέχθηκε στην Πετρούπολη τον Ξάνθο (η ακριβής ημερομηνία δεν είναι απόλυτα διασταυρωμένη), και του υπέδειξε τον Αλέξανδρο Υψηλάντη ως ηγέτη της Φιλικής Εταιρείας.
Ο ίδιος ο Υψηλάντης στην επιστολή του λίγο πριν τον θάνατό τους προς τον Τσάρο Νικόλαο Α’ το 1827 γράφει ότι ο Καποδίστριας τον συμβούλευσε και τον παρακίνησε να ξεκινήσει. Όπως γράφει η Ανίτα Πρασά, «Ο Καποδίστριας θέλησε να χρησιμοποιήσει τον Υψηλάντη, επειδή ήταν στρατηγός του ρωσσικού στρατού και οικείος του Αυτοκράτορα και με την έναρξη των εχθροπραξιών θα επιδεινώνονταν οι σχέσεις Ρωσσίας-Τουρκίας ώστε να μπορέσει ο Καποδίστριας να παρασύρει τον Τσάρο σε πόλεμο με την Τουρκία».
Το 1820 ο Καποδίστριας ενώ βρισκόταν στην Πολωνία δέχθηκε τον Παναγιώτη Κρεββατά, και τον Αριστείδη Παππα.Ο Παπαρηγόπουλος και ο Κρεββατάς επηρέασαν τον Υψηλάντη – που στο μεταξύ είχε αναλάβει επίτροπος της Φιλικής Εταιρείας – για την έναρξη της Επανάστασης από την Μολδοβλαχία.
Ο Υψηλάντης, στις αφηγήσεις του προς την κόμισσα Λούλου Τύρχαϊμ και την μεγαλύτερη αδερφή της Κωνσταντία σύζυγο του πρεσβευτού της Ρωσσίας στη Βιέννη, Αντρέι Ραζουμόφσκι , έλεγε ότι συναντήθηκε με τον Καποδίστρια, πριν κηρύξει την Επανάσταση και ότι του εξέθεσε την πρόθεσή του να αρχίσει την εξέγερση από την Μολδοβλαχία, (κυρίως διότι περίμενε βοήθεια από τη Ρωσσία), και ότι ο Καποδίστριας, όπως γράφει ο Υψηλάντης «συμφώνησε μαζί του και τον ενθάρρυνε». (Στα δικά του υπομνήματα στον Τσάρο Νικόλαο και στους πρέσβεις των Μεγάλων Δυνάμεων ο Καποδίστριας αναφέρεται στη συνάντηση αυτή και λέει ότι τον απέτρεψε. Και τα δύο κείμενα είναι διπλωματικά κείμενα, που υπηρετούν έναν εν εξελίξει σκοπό και δεν είναι αυτοβιογραφικά – όπως ορισμένοι... πιστεύουν – και γι’ αυτό ο Καποδίστριας γράφει αυτό που συμφέρει και όχι την αλήθεια).
Για τη σχέση Καποδίστρια Υψηλάντη γράφει, η Βαρώνη Λουλού Τυρχάιμ
( μετάφραση από τα γερμανικά του Καθηγητή Π.Κ.Ενεπεκίδη). Λουλού Τυρχάιμ« Η ΖΩΗ ΜΟΥ-αναμνήσεις 1788-1819»,Μόναχο 1913-1914.
«Κάθε ημέρα-μετά τον Νοέμβριο του 1827-μας διηγόταν ο Υψηλάντης ένα μέρος της πικρής του μοίρας……Ε, λοιπόν,ο Καποδίστριας δυστυχώς δεν είναι εντελώς ανεύθυνος για την μοίρα τού Υψηλάντου.
…Κατά τα άλλα ,οι συμβουλές του Καποδίστρια ,στον οποίο είχε τυφλή εμπιστοσύνη ο Υψηλάντης, ειχαν βέβαια έναν σκοπό: πώς να εξυπηρετήση την πατρίδα του.Το1821 ο Καποδίστριας θυσίασε απλούστατα έναν φίλο του…….
….Τον χειμώνα του1819-20, όταν εμείς (σ.σ η Λουλού και η Κατερίνα) , βρισκόμαστε στην Ρωσία, ήρθε ο Υψηλάντης στην Πετρούπολη με μόνο σκοπό να μας δει. Οταν τότε αρρώστησε για πολλές εβδομάδες, τόν επισκέφθηκαν μερικά επίσημα πρόσωπα της «Εταιρείας» ,…και αυτοί του ανέθεσαν χωρίς πολλές διατυπώσεις και εν ονόματι των συμπατριωτών των ,την αρχηγία . ..Ο Υψηλάντης τους παρακάλεσε να του δώσουν τρεις μέρες καιρό για να σκεφθεί την υπόθεση και να μιλήσει με τον Καποδίστρια…..Ο Καποδίστριας που ήταν πληροφορημένος για όλα ,επεδοκίμασε με ενθουσιώδη λόγια την πατριωτική επιθυμία τού φίλου το, και του είπε ότι και αν η ευρωπαϊκή πολιτική δεν θα επέτρεπε στον Τσάρο να κηρυχθεί ανοικτά υπέρ της ελληνικής υποθέσεως, η καρδιά του θα είναι πέρα για πέρα με τούς Έλληνες.
… « Παρ’ όλες τις διαβεβαιώσεις ο Υψηλάντης ζήτησε να μιλήσει με τον Τσάρο αλλά ο Καποδίστριας τον εμπόδισε…τον απέτρεψε μάλιστα από το ν’ αποχωρήσει από τον ρωσικό στρατό με την δικαιολογία ότι το διάβημα αυτό θ’ απεθάρρυνε τους Έλληνας της Πελοποννήσου που έβλεπαν στο αξίωμά του, ως Ρώσου αξιωματικού, μια απόδειξη της προστασίας του Τσάρου.»…
….«.Ο Υψηλάντης αφού τελείωσε το σχέδιο των επιχειρήσεων, το έδειξε στον Καποδίστρια, πού έμεινε τόσο ικανοποιημένος ώστε πήδηξε από την χαρά του, τον αγκάλιασε και τον εγέμισε με εγκώμια.»
Ο επαναστάτης μοναχός
Ας συνοψίσουμε τί ξέρουμε. Η μεγάλη Ελληνική Επανάσταση συνδέεται άμεσα με το κίνημα του Ρήγα, το οποίο συνεχίστηκε από τη Φιλόγενο Στοά της Κέρκυρας. Μετά την δεύτερη κατάληψη της Κέρκυρας από τους Γάλλους ο Ιωάννης Καποδίστριας έφυγε στη Ρωσσία. Είναι αυτονόητο ότι ο Ιωάννης ανέλαβε το ιερό χρέος ολοκλήρωσης της Μεγάλης Ιδέας. Μόλις πήγε στην Πετρούπολη, έφτασε δίπλα του ο Μητροπολίτης Ιγνάτιος. Ακολουθώντας τους συνωμοτικούς κανόνες – και κατά το πρότυπο των Ναϊτών – ίδρυσε στη Βιέννη τη Φιλόμουσο εταιρεία, που ήταν «μετωπική οργάνωση». Στη Βιέννη φαίνεται ότι ανέλαβε και τυπικά το υψηλό του καθήκον, που τον υπέβαλε στο μοναχικό σχήμα. Λίγο μετά συναποφασίζει την ίδρυση του «στρατιωτικού βραχίονα».Αυτού που ονομάζεται «Φιλική Εταιρεία».
Το ότι περιεβλήθη το μοναχικό σχήμα ,φαίνεται – όχι μόνο φυσικά από τα μαύρα ρούχα που φόραγε μονίμως – αλλά από την αιφνίδια ανακοίνωσή του στην Ρωξάνη Στρούτζα ότι δεν μπορεί να την παντρευτεί, ενώ όλη η ρωσσική αυλή περίμενε αυτόν τον γάμο. Όπως γράφει η καθηγήτρια Ελένη Κούκου, της είπε: «Πρέπει να προσφέρω τον εαυτό μου θυσία στους Αγώνες για την πατρίδα μας, για την Ελλάδα και αυτόν τον δρόμο της θυσίας πρέπει να τον βαδίσω μόνος μου».
Το επαναστατικό κέντρο εγκαταστάθηκε γύρω από τον Καποδίστρια στη Ρωσσία, αφού αυτός ανέλαβε την υλοποίηση του οράματος. Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’ – σύμφωνα με τον Μακρυγιάννη – απέστειλε στον Καποδίστρια τον Έλληνα αξιωματικό του ρωσσικού στρατού Λεονταρίδη, κομιστή όσων μυστικών του Ρήγα διεφύλαττε το Πατριαρχείο. Ο Λεονταρίδης στη συνέχεια έγινε μοναχός και δημιούργησε μοναστήρι στη Μολδαβία που εξελίχθηκε σε κέντρο της επαναστατικής κίνησης. Στην Ρωσσία, η Στοά «Οβίδιος» στο Κισινέφ ήταν το κέντρο της Ελληνικής Επανάστασης. Είναι ενδιαφέρον ότι το Καποδίστριας μεσολάβησε να εξοριστεί ο Πούσκιν στο Κισινέφ και όχι στον Κάυκασο. Εκεί συντάχθηκε – εκ της γαλλικής – το Σύνταγμα της μελλοντικής Ελληνικής Δημοκρατίας.
Ο Καποδίστριας είχε ήδη την εμπειρία του Πρωθυπουργού της Ιονίου Πολιτείας, του Αρχιστράτηγου της Λευκάδας και του επικεφαλής της Αντικατασκοπίας της ρωσσικής Στρατιάς που αντιμετώπισε τον Ναπολέοντα και τη μεγάλη πείρα του Υπουργού Εξωτερικών της Ρωσσίας.
Ξέρουμε ήδη ποιος σκέφθηκε τους δύο αντιπερισπασμούς και το ποιος και γιατί επέλεξε την Πελοπόννησο ως κύρια εστία της Επανάστασης. Ξέρουμε και με ποιους μηχανισμούς (Ιγνάτιος, πνευματικός ηγέτης Σουλιωτών) πείστηκαν οι Τζαβελαίοι και οι Μποτσαραίοι να συμπολεμήσουν με τον σφαγέα των Σουλιωτών Αλή-Πασά. Ξέρουμε ακόμα από τα αρχεία της αυστριακής μυστικής αστυνομίας ότι ο Γεώργιος Σταύρου, συνεργάτης του Καποδίστρια, ήταν ο μυστικός εκπρόσωπος του Αλή στη Βιέννη. Αυτό είναι ένα απ’ τα κλειδιά για να καταλάβουμε την Επανάσταση του Αλή-Πασά. Ένα δεύτερο κλειδί είναι οι συμβουλές των Ελλήνων του περιβάλλοντός του, τους οποίους καθοδηγούσε ο Δ. Ρώμας.
Η Μεγάλη Ελλάδα
Το σχέδιο του Καποδίστρια που έχει εκφραστεί στο υπόμνημά τους προς τις Μεγάλες Δυνάμεις ήταν η ελευθερία της Μεγάλης Ελλάδας. (Πελοπόννησος, Ήπειρος, Μακεδονία, Κρήτη, Σμύρνη). Πίστευε ότι θα μπορούσε αξιοποιώντας τη θέση του να πετύχει στα συνέδρια του Τροπάου ή αργότερα της Βερόνας να επιβληθεί η αυτονομία της Ελλάδας με τη βοήθεια του Τσάρου. Όταν κατάλαβε ότι αυτό ήταν αδύνατο, πήγε στη Γενεύη (που του χρώσταγε πολλά) και διηύθυνε απ’ εκεί, σαν πραγματικά μεγάλος ηγέτης της «εξόριστης Κυβέρνησης», τον Αγώνα της Ελλάδας οργανώνοντας και τη διεθνή βοήθεια και το κίνημα του Φιλελληνισμού.
Είναι εκπληκτικό το κείμενό του προς τον Τσάρο Νικόλαο, όπου γράφει ότι πήγε στην Ελβετία «για να τον ξεχάσει ο κόσμος», αλλά «ήρχοντο προς αυτόν ζητούντες βοηθήματα, οι Έλληνες οι εκδιωχθέντες από τους τόπους τους» και μνημονεύει επί τη ευκαιρία τις καταστροφές της Χίου, της Κύπρου, των Κυδωνιών και των Ψαρών.
Όταν η Επανάσταση πέτυχε με διπλωματικά μέσα (Πρωτόκολο του Λονδίνου της 6ης Ιουλίου του 1827 που υπέγραψαν Ρωσσία, Αγγλία και Γαλλία), ο Καποδίστριας ανέλαβε Κυβερνήτης του μικρού Κράτους που δημιουργήθηκε. Σε όλες τις επαναστάσεις του κόσμου, σε όλη την γραπτή ιστορία οι ηγέτες των επαναστατικών κινημάτων, όταν αυτά επικρατούν, αναλαμβάνουν τη διοίκηση του κράτους. Μόνο στην επίσημη ελληνική ιστορία γράφεται (από τους συνεργάτες των ξένων), ότι ο κυβερνήτης δεν ήταν και ο αρχηγός της Επανάστασης.
Είναι αξιοπερίεργο ότι, ενώ στο πρωτόκολλο του Λονδίνου υπάρχουν τρεις συμβαλλόμενοι, υπέρ ενός τέταρτου μέρους, (της επαναστατημένης Ελλάδας), και κατά ενός πέμπτου, (της Τουρκίας) η επίσημη ιστορία δεν υπογραμμίζει τον ρόλο του Καποδίστρια σ’ αυτή τη διπλωματική συμφωνία. Πρέπει να σημειωθεί και ο ειδικός ρόλος του Δ. Ρώμα για την αλλαγή της Αγγλικής πολιτικής. Αυτό όμως το πέτυχε αποδεχόμενος την Αγγλική κυριαρχία επί της Ελλάδας, κάτι που ποτέ δεν δέχθηκε ο Καποδίστριας.
Ο θάνατος του μεγάλου ηγέτη
Στις 29 Σεπτεμβρίου 1831 με το Γρηγοριανό ημερολόγιο /11 Οκτωβρίου με το Ιουλιανό, ο δημιουργός της σύγχρονης Ελλάδας, ο πρώτος Κυβερνήτης της, ο Ιάννης Καποδίστριας, δολοφονήθηκε στο Ναύπλιο μπροστά στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα.
Πέρασαν 177 χρόνια, από αυτήν την πολιτική δολοφονία, που έγινε, για να ανακοπεί η πορεία που είχε χαράξει ο Ιωάννης Καποδίστριας για το ελληνικό Έθνος , και ο φάκελος στα Βρεττανικά αρχεία που περιέχει έγγραφα που σχετίζονται με την δολοφονία του Καποδίστρια, παραμένει άκρως απόρρητος, ενώ η ελληνική επίσημη ιστορία επαναλαμβάνει άκριτα τις παραβλέψεις της «επίσημης ανάκρισης» του 1831. Για 177 χρόνια λέγεται ότι τον δολοφόνησαν οι Μαυρομηχαλαίοι που στέκονταν μακριά του, ενώ βλήθηκε εξ επαφής, όπως περιγράφεται στη νεκροψία, και ενώ το μαχαίρι του Γιώργου Μαυρομηχάλη – που βρίσκεται στα όργανα του εγκλήματος – είναι προφανώς μικρότερο από το τραύμα που διεπίστωσαν οι γιατροί που έκαναν τη νεκροψία..
Είναι καιρός πια, 177 χρόνια μετά τον θάνατό του Καποδίστρια, να αποκαλυφθεί σε όλη της την έκταση η οργανωμένη επιχείρηση συγκάλυψης, αποσιώπησης και παραποίησης της ιστορικής αλήθειας σε ό, τι τον αφορά η οποία άρχισε αμέσως μετά τον θάνατό του και που συνεχίζεται ως και σήμερα.
Η ΣΙΩΠΗ
Ένα μεγάλο πρόβλημα είναι η σιωπή των συνεργατών του Καποδίστρια. Γιατί δεν έγραψε ο Μητροπολίτης Ιγνάτιος; Γιατί δεν έγραψαν ο Ανδρέας Μεταξάς, ο Ανδρέας Μουστοξύδης; Ο Τσακάλωφ; ο Κολοκοτρώνης; Τα αδέλφια του;
Η απάντηση είναι απλή. Το μυστικό κίνημα του Καποδίστρια δεν αποδέχθηκε την ήττα του μετά τη δολοφονία του ηγέτη του. Παρέμεινε ενεργό ,κρατώντας ζωντανή τη φλόγα της εθνικής ιδέας και δεν είχε κανένα λόγο να αποκαλύψει τα μυστικά του στους αντιπάλους του, απλά και μόνο για την ιστορική δικαίωση. Οι επαναστάτες κάνουν πολιτική και όχι ιστορία. Άλλωστε, εκείνη την εποχή οι περισσότεροι Έλληνες είχαν συνείδηση ότι την Επανάσταση την οργάνωσε ο Καποδίστριας.
Ένα μέρος των πρωταγωνιστών... που γνώριζαν, πέρασε στους αντιπάλους του, με πρώτους και καλύτερους τον Δ. Ρώμα και τον Γ. Σταύρου. Ο Σκουφάς πέθανε πριν την Επανάσταση. Ο Τσακάλωφ ήταν βουλευτής στην Εθνική Συνέλευση του Άργους (είχε διοριστεί από τον Καποδίστρια υπάλληλος του Γενικού Φροντιστηρίου του κράτους) και μετά τον θάνατο του Καποδίστρια εγκατέλειψε οριστικά την Ελλάδα και εγκατεστάθηκε στη Μόσχα όπου πέθανε το 1851. Ο Κολοκοτρώνης ισορροπούσε πάντα ανάμεσα στον Ρώμα και τον Καποδίστρια.
Για να φωτίσουμε ακόμα περισσότερο τα παρασκήνια της δολοφονίας σημειώνουμε ότι ο Σεβάσμιος της Στοάς της Επτανήσου με έδρα τη Ζάκυνθο, κόμης Διονύσιος Ρώμας ήταν ο σκοτεινός ηγέτης της αγγλικής παράταξης και προτάθηκε ως αντίπαλος υποψήφιος κυβερνήτης στην Εθνοσυνέλευση που εξέλεξε τον Καποδίστρια.
Μήπως αν ανοίξουν τα απόρρητα αρχεία του Μεγάλου Βασιλείου, μάθουμε κάτι για τη σχέση του Ρώμα με τους ανθρώπους που πραγματικά δολοφόνησαν τον Καποδίστρια; Διότι οι Μαυρομηχαλαίοι ,απλά ήταν παρόντες στη δολοφονία, και χρησιμοποιήθηκαν από τους οργανωτές ως «οι ένοχοι» που συνελήφθησαν επ’ αυτοφόρω για να κλείσει η υπόθεση. Ο Ρώσσος Πρέσβυς Ριμποπιέρ στην έκθεσή του για την δολοφονία του Καποδίστρια γράφει ότι δεν έχει καμία αμφιβολία ότι η «δολοφονική χειρ εξοπλίσθη παρά της Αγγλίας». Μπορούμε να σημειώσουμε ακόμα ότι η απόφαση δολοφονίας του Καποδίστρια ελήφθη σε πολύ υψηλά επίπεδα και δεν αποφασίστηκε στην Ελλάδα. Ίσως ανάμεσα στα απόρρητα έγγραφα βρίσκεται και το σχετικό ντοκουμέντο.
Η λαϊκή παροιμία, που λέει ότι « το ψέμα έχει κοντά πόδια» και επομένως, δεν πάει μακριά, δεν έχει εφαρμογή στη νεότερη ελληνική ιστορία, καθώς τα ψέματα στα οποία στηρίζεται η επίσημη και αδιαμφισβήτητη εκδοχή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας για το πως οργανώθηκε η Επανάσταση του 1821 κατά του Οθωμανικού ζυγού διαρκεί 177 χρόνια.
Η βάση της παραχάραξης ,των πραγματικών ιστορικών δεδομένων , ήταν το «Ιστορικό Δοκίμιο περί της Φιλικής Εταιρίας» του Ιωάννη Φιλήμονα, που κυκλοφόρησε «εσπευσμένα» στο Ναύπλιο το 1834, λίγο μετά την άφιξη του Όθωνα,και ενώ το πογκρόμ κατά των «Καποδιστριακών» βρισκόταν στην κορύφωσή του . Επί του «Δοκιμίου» οικοδομήθηκε ο «πύργος (των ψεμάτων) της Βαβέλ», που αποτελούν την «επίσημη» Ιστορία για την οργάνωση της Ελληνικής Επαναστάσεως, παρά το ότι στο «Δεύτερο Δοκίμιο», του 1859 , ο Φιλήμων το χαρακτήριζε, ως « πάντοτε ατελές και πολλαχού εσφαλμένον».
Το δεύτερο «ντοκουμέντο» είναι τα «απομνημονεύματά» του Ξάνθου , πού μετά από διαδοχικές «προσαρμογές», πήραν την τελική τους μορφή το 1845.
Η επίσημη εκδοχή για τα γεγονότα που συνδέονται με την αναγέννηση της Ελλάδας γράφθηκε έτσι ώστε να εξυπηρετηθούν οι πολιτικές σκοπιμότητες των δυνάμεων εκείνων που απέκτησαν τον έλεγχο του «ανεξάρτητου» ελληνικού κράτους μετά την δολοφονία του Καποδίστρια, αλλά και η ανάγκη «κάθαρσης» των ελληνόφωνων συνεργατών τους.
Η «επίσημη εκδοχή» των Φιλήμονα -Ξάνθου ,τοποθετεί την ίδρυση της «Φιλικής Εταιρείας», (η οποία υποτίθεται ότι οργάνωσε την Επανάσταση του 1821), το 1814 στην Οδησσό, και αποδίδει την ιδέα της χρήσης μασονικών πρακτικών από την Εταιρεία στον μικρέμπορο απο την Πάτμο (τον Ξάνθο ) , που θεωρείται συνιδρυτής μαζί με τους Ν. Σκουφά και Αθ. Τσακάλωφ.
Αυτή η περιγραφή είναι ένα χοντρό ψέμα του Ξάνθου. Διότι, όπως γράφει ο Αναγνωσταράς, ο Εμμ. Ξάνθος έφυγε από την Οδησσό, ( όπου είχε μεταβεί για «να πουλήσει λάδια»), τον Οκτώβριο του 1814 και ως το 1817 εργαζόταν και ζούσε στην Κωνσταντινούπολη, και δεν είχε καμία επαφή με τους άλλους δύο. Ο Τσακάλωφ ,ως τον Μάιο του 1814 βρισκόταν σίγουρα στο Παρίσι, και τον Σεπτέμβριο πιθανότατα ήταν ακόμα στην Βιέννη. Επομένως, ούτε διαδοχικές συναντήσεις σε ταβέρνα έγιναν το 1814, ούτε συναποφασίστηκε , από τους τρεις, η ίδρυση επαναστατικής εταιρίας.
Από το αρχείο του Σέκερη , που θεωρείται, το επίσημο αρχείο της Φιλικής Εταιρείας , δεν προκύπτει η στρατολόγηση (κατήχηση) μέλους ως το 1816, και φυσικά δεν προκύπτει «επαναστατική δραστηριότητα», του Ξάνθου μέχρι την άφιξη στην Κωνσταντινούπολη, του Σκουφά. Από το αρχείο του Σέκερη προκύπτει επίσης ότι η «Φιλική Εταιρεία» δεν απέκτησε ποτέ Εφορία στα Επτάνησα .Ορισμένοι «ιστορικοί» φαινεται να πιστεύουν ότι αυτό έγινε «διά τον φόβο της αγγλικής αστυνομίας», ενώ εκεί «γενικός έφορος» ηταν , ο Σεβάσμιος της Επτανησιακής Στοάς Δ. Ρώμας.
Το κέντρο της Μόσχας και «Η Φιλόγενος Στοά της Κέρκυρας».
Η αλήθεια που αποκρύπτεται είναι, ότι η «επαναστατική Εταιρεία», είχε «αόρατη Ανωτάτη Αρχή», για λογαριασμό της οποίας ενεργούσαν ο Νικόλαος Σκουφάς και ο Αθανάσιος Τσακάλωφ , (όπως και πολλοί άλλοι). Ο Ν. Σπηλιάδης γράφει ότι, «ο Σκουφάς κατελθών από την Μόσχα, απόστολος της Μυστικής Εταιρείας των Φιλικών, άρχισε να κατηχεί τους Έλληνες στα μυστήριά της το 1816». Ο Αθανάσιος Τσακάλωφ, που ήταν μέλος του «Ελληνόγλωσσου Πανδοχείου», (μυστικής οργάνωσης που είχε ιδρυθεί το 1809 στο Παρίσι, με σκοπό να αξιοποιήσει την γαλλική πολιτική για την απελευθέρωση της Ελλάδας ) , στάλθηκε στην Μόσχα μετά τη συνθηκολόγηση του Ναπολέοντα, για να συνδέσει την οργάνωση της Γαλλίας με αυτήν της Μόσχας. Στη Μόσχα ζούσε ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος ο Φυγάς (Φιραρής), που είχε ιδρύσει την Στοά «ο Φοίνιξ» το 1811, και στης οποίας την εναρκτήρια συνεδρίαση παρευρίσκονταν και ο Ιωάννης Καποδίστριας .
Η Επανάσταση του 1821, είναι προϊόν μιας ενιαίας επαναστατικής διαδικασίας ,που αρχίζει με το κίνημα του Ρήγα Φεραίου, το οποίο συνδεόταν άμεσα με την «εξαγωγή» της Γαλλικής Επανάστασης, μέσω της επαναστατικής οργάνωσης των Ιακωβίνων του Ίγκνιατς Μαρτίνοβικς στη Βιέννη. Το Ιακωβίνικο επαναστατικού κίνημα μέσω του Ρήγα πέρασε στα Βαλκάνια και την Ελλάδα. (Ο ελληνομαθής Δοσίθαιος Ομπράντοβιτς που αφύπνισε τη σερβική ιδέα ήταν συνδεδεμένος με το κίνημα του Ρήγα). Στην Κέρκυρα είχε ιδρυθεί το 5 771 (1771), η Στοά της Μεγάλης Ανατολής ,που «πήρε φως» από τη Στοά της Βερόνας το 5 782 (1782). Για την δράση αυτής της Στοάς, γνωρίζουμε πολύ λίγα και αποσπασματικά.
Το 1797 τα Ιόνια νησιά ,που ήταν έδαφος της Δημοκρατίας Βενετίας , πέρασαν στον έλεγχο των Γάλλων του Ναπολέοντα, όταν αυτοί κατέλαβαν τη Βενετία. Η άφιξη των Γάλλων Ιακωβίνων επηρέασε το τεκτονικό κίνημα των Επτανήσων , φέρνοντας το σε επαφή με τις ριζοσπαστικές ιδέες των Ιακωβίνων. Η παλαιά Στοά, διέκοψε την λειτουργία της και οι Γάλλοι δημιούργησαν νέες (Ιακωβίνικες) Στοές, στις οποίες συμμετείχαν και οι επτανήσιοι τέκτονες. Ο (Ιακωβίνος) Ρήγας, όταν συνελήφθη στην Τεργέστη, σχεδιάζε να μεταβεί στην γαλλοκρατούμενη Κέρκυρα. Μετά την σύλληψη του , και την δολοφονία του, το 1798 από τους Τούρκους στο Βελιγράδι, η επαναστατική φλόγα ,πέρασε στην Κέρκυρα , όπως δείχνει η εγκατάσταση εκεί του Χρ. Περραιβού , και διαδόθηκε μεταξύ των τεκτόνων του νησιού.
Το 1799 η Ρωσσία και η Τουρκία κατέλαβαν τα νησιά και έδιωξαν τους Γάλλους. Υπό την προστασία της Ρωσσίας το 1800 δημιουργήθηκε το πρώτο ανεξάρτητο Ελληνικό Κράτος, μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, η Δημοκρατία της Επτανήσου Πολιτείας. Πρώτος Πρόεδρος της Γερουσίας της Δημοκρατίας, που έλαβε διασχίζοντας έφιππος την Κωνσταντινούπολη το 1801 το φιρμάνι της αυτονομίας ήταν ο Αντώνιος Καποδίστριας, πατέρας του Ιωάννη.
Η Μεγάλη Ιδέα, της ανασύνταξης της Μεγάλης Ελλάδας γεννήθηκε εκείνη την εποχή στα Επτάνησα.
Το 1799 , ταυτόχρονα με την άφιξη των Ρώσσων , δημιουργήθηκε από τούς τέκτονες της Κέρκυρας η αιρετική «Φιλόγενος» Στοά, με στόχο την απελευθέρωση του Γένους. Ο ρόλος του Αντωνίου Καποδίστρια σ’ αυτήν την εξέλιξη δεν είναι αποδεδειγμένος με έγγραφα. Προκύπτει όμως έμμεσα από την ηγετική του παρουσία.
Η Φιλόγενος Στοά και τα μέλη της , ήταν η μήτρα της Ελληνικής Επανάστασης.
Το 1803 με την ψήφιση του «Δημοκρατικού» Συντάγματος που συνέταξε ο Ιωάννης Καποδίστριας, Πρόεδρος της Γερουσίας εξελέγη ο κόμης Θεοτόκης και Γενικός Γραμματέας της Επικράτειας (Καγκελλάριος) ανάλεβε ο Ιωάννης Καποδίστριας σε ηλικεία 27 ετών. Λίγους μήνες μετά ο Θεοτόκης πέθανε και πρακτικά μόνος Κυβερνήτης της Ιονίου Πολιτείας ήταν ο κόμης Ιωάννης, ενώ ο πατέρας του αποσύρθηκε από την ενεργό πολιτική σκηνή.
Οταν το 1811 ο κόμης Δ. Ρώμας ανέλαβε σεβάσμιος της Στοάς της Κέρκυρας, την επανένταξε στο διεθνές τεκτονικό κίνημα συνδέοντάς την με την γαλλική Μεγάλη Ανατολή με την ονομασία «Αγαθοεργία - Φιλογένεια». Η διατήρηση του όρου «Φιλογένεια» δείχνει ότι και η «νόμιμη» Στοά συνέχιζε να επιδιώκει τους σκοπούς της «παράνομης».Ορισμένοι τέκτονες ιστορικοί γράφουν ότι ο Ρώμας συνένωσε δυο Στοές την «Αγαθοεργία» και την « Φιλογένεια».Το 1814 ο Ρώμας συνέδεσε την Στοά της Επτανήσου με την Αγγλική Στοά και μετέφερε την έδρα της, στην Ζάκυνθο.
Ο σχεδιασμός της Επανάστασης
Η Μεγάλη Επανάσταση του 1821 σχεδιάστηκε, με πλήρη γνώση της διεθνούς πολιτικής, με βάση τα στρατηγικά δεδομένα στην περιοχή και στηρίχθηκε αποκλειστικά σε ελληνικές δυνάμεις. Η επιτυχής Ελληνική Επανάσταση – γιατί προϋπήρξαν δεκάδες αποτυχημένες εξεγέρσεις, όπως το κίνημα των αδελφών Ορλώφ το 1769 – χαρακτηριζόταν από ιδιοφυή σχεδιασμό και προσεκτική επιλογή του χρόνου εκδήλωσής της.
Η κύρια επαναστατική προσπάθεια έγινε στην Πελοπόννησο. Πριν εκδηλώθηκαν δύο αντιπερισπασμοί. Ο πρώτος στην Ήπειρο, με την επανάσταση του Αλή-Πασά των Ιωαννίνων, που θέλησε να γίνει ανεξάρτητος ηγεμόνας από τον Σουλτάνο, και ο δεύτερος στην Μολδοβλαχία με το κίνημα του Αλέξανδρου Υψηλάντη το Φεβρουάριο του 1821 (Που σύμφωνα με την επίσημη ιστορία κήρυξε τότε την ελληνική επανάσταση στο Ιάσιο). Ο τρίτος σχεδιαζόμενος αντιπερισπασμός , το πραξικόπημα στην Κωνσταντινούπολη, δεν έγινε ποτέ λόγω δειλίας αυτών που ανέλαβαν να τον πραγματοποιήσουν.
Πως λειτούργησαν οι αντιπερισπασμοί; Για να καταβληθεί η επανάσταση του Αλή-Πασά, στάλθηκε ο στρατός της Πελοποννήσου και της Ρούμελης, ενώ οι Αλβανοί είτε πολεμούσαν με τον Αλή είτε με τους Τούρκους. Το κίνημα του Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία προκάλεσε φόβους στην Υψηλή Πύλη για πιθανή ρωσσική στρατιωτική επίθεση, και για τον λόγο αυτό μετέφερε από την Μακεδονία και την Θράκη στρατιωτικές δυνάμεις προς τον Δούναβη. Η κύρια επαναστατική προσπάθεια επομένως έγινε εκεί που δεν υπήρχαν αξιόλογες τουρκικές δυνάμεις.
Το πόσο συνδυάζεται μ’ αυτήν την στρατηγική λογική η επίσημη εκδοχή για την οργάνωση της επανάσταση από τρεις απλούς λαϊκούς Έλληνες μετανάστες, είναι ένα αξιοπρόσεκτο ερώτημα.
Ο μόνος Έλληνας που ήταν σε θέση να σχεδιάσει αυτές τις κινήσεις, γιατί γνώριζε τα γεωπολιτικά δεδομένα, τις εξελίξεις στις ρωσσο-τουρκικές σχέσεις και που μπορούσε να επηρεάσει τη διεθνή πολιτική ήταν ο κόμης Ιωάννης Καποδίστριας, Υπουργός επί των Εξωτερικών του Τσάρου Αλεξάνδρου Α’ από το 1815 ως το 1822.
Από την Κέρκυρα στα ανάκτορα του Τσάρου
Ο Καποδίστριας μετά την παράδοση της Επτανήσου από τον Τσάρο στον Ναπολέοντα το 1807, με τηΝ συνθήκη του Τελσίτ ,προσκλήθηκε στην Αγία Πετρούπολη από τον τότε Υπουργό Εξωτερικών του Τσάρου .Ρουμιάντσεφ, (με την μεσολάβηση του Ζακυνθινού κόμη Γεωργίου Μοτσενίγου), για να ενταχθεί στη ρωσσική Διπλωματική Υπηρεσία. Έφθασε στην Αγία Πετρούπολη στις 16 Ιανουαρίου 1809. Τοποθετήθηκε ως υπεράριθμος Ακόλουθος και το 1811 διορίστηκε κανονικά στη Ρωσσική Πρεσβεία στη Βιέννη ως Ακόλουθος με αρμοδιότητα τις εμπορικές σχέσεις.
Το 1812 λόγω του συνεχιζόμενου ρωσσο-τουρκικού πολέμου αποσπάστηκε στο Διπλωματικό γραφείο του Αρχιστράτηγου της Στρατιάς του Δούναβη, οργανώνοντας αμέσως ένα εκτεταμένο δίκτυο συλλογής πληροφοριών εντός της Οθωμανικής αυτοκρατορίας . Εκεί γνωρίστηκε με τον Έλληνα Στρατηγό Κομνηνό και τον Έλληνα διπλωμάτη Ροδοφοινίκη που κατηύθυνε τη σερβική Επανάσταση. Μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Βουκουρεστίου ο Καποδίστριας, αφού φρόντισε να αναπτυχθεί ένα πυκνό δίκτυο προξένων της Ρωσίας στον ελλαδικό χώρο, για «την προστασία των ορθόδοξων» και χορηγηθεί βοήθεια στους Σέρβους (που εγκαταλείφθηκαν πια μόνοι τους έναντι των Τούρκων), ακολούθησε, τον νέο αρχηγό του Στρατού του Δούναβη Ναύαρχο Τσιγαγόφ στις επιχειρήσεις κατά του Ναπολέοντα, που είχε εισβάλει στη Ρωσσία. Ο Καποδίστριας οργάνωσε την κατασκοπία και αντικατασκοπία της Στρατιάς και υπηρέτησε στο διπλωματικό Γραφείο του Αρχιστράτηγου μέχρις ότου τον κάλεσε κοντά του ο Τσάρος, μετά την μάχη της Λειψίας (1813), και του ανέθεσε την αποστολή ,για την απόσπαση της Ελβετίας από τη γαλλική κηδεμονία και την αποκατάσταση της Ενότητας της χώρας με την θέσπιση νέου Συντάγματος.
Ο Καποδίστριας αφού ολοκλήρωσε την αποστολή του στην Ελβετία με την υιοθέτηση του Συντάγματος που προέβλεπε την ουδετερότητά της, προσκλήθηκε στο Συνέδριο της Βιέννης ως το πιο χαμηλόβαθμο μέλος της ρωσσικής αντιπροσωπείας, διότι ο Τσάρος τον θεωρούσε ικανό να αντιμετωπίσει και εκεί τον Μέττερνιχ όπως τα κατάφερε στην Ελβετία.
Στη διάρκεια του Συνεδρίου ο Καποδίστριας εξελίχθη σε Α’ διπλωματικό σύμβουλο του Τσάρου και τέλος σε Υπουργό επί των Εξωτερικών. Ο τυπικός διορισμός του, εκδόθηκε το 1815.
Ο Καποδίστριας λοιπόν θα μπορούσε να οργανώσει την Επανάσταση. Τί μας πείθει ότι το έκανε;
Η φλόγα της Επανάστασης
Οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι δεν άλλαξαν μόνο το ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό, αλλά προκάλεσαν έντονες ανακατατάξεις και στα κατεχόμενα από τους Οθωμανούς Βαλκάνια. Η ρωσσο-τουρκική συνεργασία στα Επτάνησα κράτησε πολύ λίγο. Ο Ναπολέων κατευθυνόμενος στην Αίγυπτο (1798), εξασφάλισε την φιλία της Τουρκίας την οποία σκόπευε να χρησιμοποιήσει και ως δύναμη αντιπερισπασμού των δυνάμεων της Ρωσσίας.
Η ρωσσική διπλωματία απαντώντας, προκάλεσε την Σερβική Επανάσταση του 1803, ενώ ακολουθώντας γαλλικές συμβουλές η Τουρκία επετέθη στους πιθανούς Έλληνες επαναστάτες, (επιχειρήσεις του Αλή Πασά κατά των Σουλιωτών 1803-1804 και σφαγή των Καπεταναίων της Πελοποννήσου κατά τη διάρκεια της οποίας εξοντώθηκαν οι περισσότεροι Κολοκοτρωναίοι, ενώ ο Θεόδωρος σώθηκε στη Ζάκυνθο με την βοήθεια των Μούρτζινων της Μάνης).
Το 1806 άρχισε ο αναμενόμενος – μετά την ήττα των Ρώσσων στο Αουστερλιτς – ρώσσο-τουρκικός πόλεμος. Στα πλαίσιά του οι Τούρκοι, (ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων) με τη βοήθεια του Ναπολέοντα (διάθεση πυροβολικού) επιτέθηκαν στη Λευκάδα (Αγία Μαύρα).
Η Ιόνιος Γερουσία έστειλε ως γενικό επίτροπο της Λευκάδας τον «Καγκελλάριο» Ιωάννη Καποδίστρια ,που οργάνωσε μαζί με τον Έλληνα Στρατηγό του ρωσσικού στρατού Παπαδόπουλο ,τον πρώτο πραγματικό Ελληνικό Στρατό ,προσλαμβάνοντας, όχι μόνο τους Σουλιώτες αλλά και τους Πελοποννήσιους και τους Ρουμελιώτες Καπεταναίους. Στα νώτα του Αλή δημιούργησε αντιπερισπασμούς συντονίζοντας τις επιθέσεις του Κατσαντώνη, του Ίσκου και άλλων. Για ενίσχυση της Α’ Επανάστασης των Σέρβων (1803-1808) ο Νίκος Τσάρας πραγματοποίησε την μυθική προέλασή του από τον Όλυμπο προς τη Σερβία σε συνεννόηση με τον Ρώσσο Ναύαρχο στο Αιγαίο Σινιάβιν.
Στη Λευκάδα ο Καποδίστριας γνωρίστηκε με τον Μητροπολίτη Άρτας – αργότερα Ουγγροβλαχίας – Ιγνάτιο, πνευματικό πατέρα των Σουλιωτών (ο οποίος θα παραμείνει φίλος και συνεργάτης του ως τον θάνατό του) και τον Κολοκοτρώνη στον οποίο ανέθεσε πειρατικές επιδρομές με πλοία στο Αιγαίο.
Ο Ιωάννης Καποδίστριας που ασφαλώς ήταν μέτοχος της Μεγάλης Ιδέας για την αναγέννηση της Ελλάδας, στη συγκέντρωση των Καπεταναίων στην παραλία του Μαγεμένου της Λευκάδας, μετά την απόκρουση της επίθεσης του Αλή-Πασά (1807) τους είπε: «Συντόμως η Πατρίς θα σας ξανακαλέσει για σκοπό πολύ υψηλότερο». Το «συντόμως» άργησε, γιατί ο Τσάρος στη συμφωνία του Τελσίτ παρέδωσε να νησιά στο Ναπολέοντα.
Το 1807 , στα Ιόνια Νησιά ξανάρχονται οι Γάλλοι. Ο Καποδίστριας αποσύρεται. Ο Δ. Ρώμας όμως μαζί με τον Κολοκοτρώνη προτείνουν στον Γάλλο διοικητή των Νησιών τη συγκρότηση στρατιωτικής δύναμης που θα εξοπλιζόταν από τους Γάλλους για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Η Επανάσταση θα ήταν ελληνο-τουρκική. Σύμμαχος του Κολοκοτρώνη ήταν ο Λαλαίος Τούρκος Αλη-Φαρμάκης. Το σχέδιο σταματάει το 1809 όταν καταλαμβάνουν τα νησιά οι Άγγλοι.
Η φλόγα της «Μεγάλης Ιδέας» αναθερμάνθηκε μετά τη νίκη της Ρωσσίας κατά του Ναπολέοντα. Στη διάρκεια του Συνεδρίου της Βιέννης, ο Καποδίστριας συναντιέται με όλους τους επιφανείς Έλληνες που συρρέουν εκεί. (Μητροπολίτης Ιγνάτιος, Άνθιμος Γαζής, Γεώργιος Σταύρου, Ανδρέας Μουστουξίδης, Φίλιππος Χατζής, αδελφοί Μπαλάκη, ο στρατηγός Δούκας που υπηρετούσε στον αυστριακό στρατό, ο Ιωάννης Μαυρογένης, πρόξενος της Τουρκίας στη Βιέννη και άλλοι μεταξύ των οποίων ο Αθ. Τσακάλωφ). Άλλωστε ο Καποδίστριας φρόντισε να γνωριστεί με την ελληνική κοινότητα της Βιέννης από το 1811.
Η μοίρα τα έφερε έτσι ώστε στην Βιέννη εκεί που γεννήθηκε το κίνημα του Ρήγα να πάρει σάρκα και οστά το όραμα της ελευθερίας των Ελλήνων. Εκεί αποφασίστηκαν η ενοποίηση των κινημάτων στα Επτάνησα, την Γαλλία, και την Ρωσσία και η συγκρότηση ενός ενιαίου επαναστατικού κέντρου. Ιδιαίτερα σημαντικός στην ενοποίηση ήταν ο ρόλος του Νικόλαου Γαλάτη (μακρινός ανηψιός του Καποδίστρια), του οποίου η αποστολή στη Ρωσσία, έγινε για να «απενοχοποιηθεί» ο Καποδίστριας στα μάτια του Τσάρου, και για να συντονιστεί το κέντρο της Μόσχας με το κέντρο των Επτανήσων. Η εκτέλεση του κοντά στις Σπέτσες με ευθύνη του Τσακάλωφ πρέπει να αποδοθεί στην εσωτερική διάσπαση του κινήματος στα Επτάνησα μετά την ίδρυση της Στοάς του Ρώμα , στην Ζάκυνθο. έλεγχο πλήθη ένας από τους πρώτους που στρατολογήθηκαν από τον Σκουφά, επισκέφθηκε τον Καποδίστρια για να πάρει απ’ αυτόν το «χρίσμα του πρώτου» στην Εταιρεία. Ο Γαλάτης εκτελέστηκε από τον Τσακάλοφ.
Η επαναστατική κίνηση
Πρώτη κίνηση του Καποδίστρια στη Βιέννη, ήταν η συγκρότηση της Φιλομούσου Εταιρείας στην οποία πέτυχε να εντάξει ως μέλος και τον ίδιο τον Τσάρο. Δημιούργησε έτσι έναν φορέα νόμιμο μέσα απ’ τον οποίο μπορούσαν να δραστηριοποιούνται οι Έλληνες για τον ιερό Σκοπό, αλλά και να συλλέγουν χρήματα για τις τεράστιες μελλοντικές ανάγκες του αγώνα σ’ ένα «νόμιμο ταμείο».
Το δεύτερο βήμα ήταν η δημιουργία του «παράνομου μηχανισμού», που θα διέδιδε το επαναστατικό μήνυμα στις λαϊκές τάξεις και τους « στρατιωτικούς» στον ελληνικό χώρο, και ο οποίος ταυτόχρονα θα τραβούσε την προσοχή των Δυνάμεων της Ιερής Συμαχίας από το πραγματικό Επαναστατικό Κέντρο που βρισκόταν στην Μόσχα και την αγία Πετρούπολη, και τον μηχανισμό των «Ρώσων προξένων», (Λεβέντης ,Παπαρηγόπουλος κλπ) που καθοδηγούσε ο ίδιος Καποδίστριας. Η αποστολή ανατέθηκε από τους εταίρους της Μόσχας στον Σκουφά, ο οποίος απευθύνθηκε στον μηχανισμό του «Φοίνικα» του Αλ. Μαυροκορδάτου , στον οποίο μετείχαν και οι αδελφοί Σέκερη. Σε αυτό τον μηχανισμό εντάχθηκε ο Τσακάλωφ , που είχε αποκτήσει αρκετή επαναστατική πείρα στην Γαλλία.
Η «Φιλική» Εταιρεία, όπως είπαμε, δεν ιδρύθηκε ποτέ. Η «Εταιρία των Φίλων», είχε ιδρυθεί το 1802 στην Κέρκυρα, από τον Ιωάννη Καποδίστρια. Η «Εταιρεία» για την οποία όλοι μιλούσαν είχε αόρατη Αρχή, αλλά όχι αρχηγό. Τα βλέμματα ολων όμως ήταν στραμμένα στον Καποδίστρια. Αν πρέπει να Αρχή να αποκτήσει πρόσωπα, αυτά ήταν ο Ιωάννης Καποδίστριας ,ο Κωνσταντίνος Υψηλάντης, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος ,ο Άνθιμος Γαζής ο Δ. Ρώμας, ο Ιγνάτιος και κάτω απ’ αυτούς ο Ανδρέας Μουστοξίδης ο Αντώνιος Κομιζόπουλος εκ Φιλιππουπόλεως. έμπορος εις Μόσχαν, , ο Παναγιώτης Σέκερης, ο Νικόλαος Παξιμάδης Ιωαννίτης, μεγαλέμπορος εις Μόσχαν . Οι Κομιζόπουλος και Παξιμάδης ανέλαβαν το έργο της συγκρότησης του επαναστατικού μηχανισμού ,μακράν του Καπποδίστρια και αυτοί στρατολόγησαν τους Σκουφά και Τσακάλωφ. Ο ρόλος του Σέκερη είναι επίσης σημαντικός αφού οι Σπηλιάδης και Αναγνωσταράς δούλευαν στην επιχείρηση του.
Ο Γάλλος ευγενής , Αύγουστος Ντέ Λαγκάρντ ,πού μετά τη Γαλλική επανάσταση, έγινε «διάσημος» κοσμικός εμιγκρέ των ευρωπαϊκών αυλών ,στα απομνημονεύματα του για το συνέδριο της Βιέννης,(Παρίσι 1843), γράφει εκτενώς για τους δυο διασήμους Έλληνας του συνεδρίου, τον Καποδίστρια και τον Υψηλάντη και αναφερόμενος στις προσπάθειες προς απελευθέρωσιν της Ελλάδος, αναφέρεται στην «Εταιρεία του Ρήγα»,σε μία δευτέρα μυστική εταιρεία πού εσχηματίσθει εις την Ιταλία με στόχο να αξιοποιήσει την γαλλική επαναστατική πολιτική ,και επισημαίνει.
.. .« Όταν ολόκληρος η Ευρώπη, ησχολειτο εις την Βιέννην , με τη διαμόρφωσιν της νεας ευρωπαϊκής τάξεως, εσχηματίσθη μια Τρίτη Ελληνική Εταιρεία. Η νέα Εταιρεία ωργανώθει υπό την σημαίαν της θρησκείας και επιζητούσε την υποστήριξιν του Τσάρου. Ωνομάσθη «Εταιρεία των Φιλομούσων».Το έμβλημα της ητο ένας δακτύλιος επί του οποίου είχαν χαράξει μια γλαύκα και τον Κένταυρο Χείρωνα…Η στολή των μελών ήταν ολόμαυρη, και συνοδεύετο από σκούφο επί του οποίου απεικονίζονταν μια νεκροκεφαλή και υπ’ αυτήν δυο οστά σταυροειδως τοποθετημένα .Τα χρώματα της εταιρείας ήταν άσπρο-μαύρο- κόκκινο. Η εταιρεία αυτή έφθασε να αριθμεί 60.000 μέλη. Ειχε τέσσαρας μυστικές τάξεις. Ενας πέπλος βαθύτατου μυστηρίου εκάλυπτε την φύσιν της,… Εις των φλογερωτέρων υποστηρικτών της ηταν ο μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας Ιγνάτιος. Ο Υψηλάντης ηταν εις εκ των πρώτων μυστών της. »
Ένας αναγκαίος φόνος και μια θυσία
Όταν το επαναστατικό κλίμα ανέβηκε πολύ στην Πελοπόννησο, άρχισαν να φθάνουν στη Ρωσσία απεσταλμένοι προς τον Καποδίστρια. Ο Πετρομπέης Μαυρομιχάλης έστειλε τον Κυριάκο Καμαρινό. Προς αυτόν, ο Καποδίστριας είπε – σύμφωνα με τον Σπηλιάδη – ότι, «πρέπει να εξωθηθεί σε Επανάσταση κάποιος Τούρκος και οι Έλληνες να συμμαχήσουν μαζί του, ενώ στη Μάνη να συγκεντρώνονται δυνάμεις σε αναμονή των εξελίξεων». Ο Καμαρινός δεν κατάλαβε το μήνυμα και κατερχόμενος από την Αγία Πετρούπολη προς Οδησσό διέδιδε μόνο αυτά που του είπε ο Καποδίστριας για την αρνητική στάση του Τσάρου Αλεξάνδρου προς τις επαναστάσεις. Ο Καμαρινός εκτελέστηκε πριν πάει στην Πελοπόννησο.
Στις αρχές του 1820 ο Καποδίστριας δέχθηκε στην Πετρούπολη τον Ξάνθο (η ακριβής ημερομηνία δεν είναι απόλυτα διασταυρωμένη), και του υπέδειξε τον Αλέξανδρο Υψηλάντη ως ηγέτη της Φιλικής Εταιρείας.
Ο ίδιος ο Υψηλάντης στην επιστολή του λίγο πριν τον θάνατό τους προς τον Τσάρο Νικόλαο Α’ το 1827 γράφει ότι ο Καποδίστριας τον συμβούλευσε και τον παρακίνησε να ξεκινήσει. Όπως γράφει η Ανίτα Πρασά, «Ο Καποδίστριας θέλησε να χρησιμοποιήσει τον Υψηλάντη, επειδή ήταν στρατηγός του ρωσσικού στρατού και οικείος του Αυτοκράτορα και με την έναρξη των εχθροπραξιών θα επιδεινώνονταν οι σχέσεις Ρωσσίας-Τουρκίας ώστε να μπορέσει ο Καποδίστριας να παρασύρει τον Τσάρο σε πόλεμο με την Τουρκία».
Το 1820 ο Καποδίστριας ενώ βρισκόταν στην Πολωνία δέχθηκε τον Παναγιώτη Κρεββατά, και τον Αριστείδη Παππα.Ο Παπαρηγόπουλος και ο Κρεββατάς επηρέασαν τον Υψηλάντη – που στο μεταξύ είχε αναλάβει επίτροπος της Φιλικής Εταιρείας – για την έναρξη της Επανάστασης από την Μολδοβλαχία.
Ο Υψηλάντης, στις αφηγήσεις του προς την κόμισσα Λούλου Τύρχαϊμ και την μεγαλύτερη αδερφή της Κωνσταντία σύζυγο του πρεσβευτού της Ρωσσίας στη Βιέννη, Αντρέι Ραζουμόφσκι , έλεγε ότι συναντήθηκε με τον Καποδίστρια, πριν κηρύξει την Επανάσταση και ότι του εξέθεσε την πρόθεσή του να αρχίσει την εξέγερση από την Μολδοβλαχία, (κυρίως διότι περίμενε βοήθεια από τη Ρωσσία), και ότι ο Καποδίστριας, όπως γράφει ο Υψηλάντης «συμφώνησε μαζί του και τον ενθάρρυνε». (Στα δικά του υπομνήματα στον Τσάρο Νικόλαο και στους πρέσβεις των Μεγάλων Δυνάμεων ο Καποδίστριας αναφέρεται στη συνάντηση αυτή και λέει ότι τον απέτρεψε. Και τα δύο κείμενα είναι διπλωματικά κείμενα, που υπηρετούν έναν εν εξελίξει σκοπό και δεν είναι αυτοβιογραφικά – όπως ορισμένοι... πιστεύουν – και γι’ αυτό ο Καποδίστριας γράφει αυτό που συμφέρει και όχι την αλήθεια).
Για τη σχέση Καποδίστρια Υψηλάντη γράφει, η Βαρώνη Λουλού Τυρχάιμ
( μετάφραση από τα γερμανικά του Καθηγητή Π.Κ.Ενεπεκίδη). Λουλού Τυρχάιμ« Η ΖΩΗ ΜΟΥ-αναμνήσεις 1788-1819»,Μόναχο 1913-1914.
«Κάθε ημέρα-μετά τον Νοέμβριο του 1827-μας διηγόταν ο Υψηλάντης ένα μέρος της πικρής του μοίρας……Ε, λοιπόν,ο Καποδίστριας δυστυχώς δεν είναι εντελώς ανεύθυνος για την μοίρα τού Υψηλάντου.
…Κατά τα άλλα ,οι συμβουλές του Καποδίστρια ,στον οποίο είχε τυφλή εμπιστοσύνη ο Υψηλάντης, ειχαν βέβαια έναν σκοπό: πώς να εξυπηρετήση την πατρίδα του.Το1821 ο Καποδίστριας θυσίασε απλούστατα έναν φίλο του…….
….Τον χειμώνα του1819-20, όταν εμείς (σ.σ η Λουλού και η Κατερίνα) , βρισκόμαστε στην Ρωσία, ήρθε ο Υψηλάντης στην Πετρούπολη με μόνο σκοπό να μας δει. Οταν τότε αρρώστησε για πολλές εβδομάδες, τόν επισκέφθηκαν μερικά επίσημα πρόσωπα της «Εταιρείας» ,…και αυτοί του ανέθεσαν χωρίς πολλές διατυπώσεις και εν ονόματι των συμπατριωτών των ,την αρχηγία . ..Ο Υψηλάντης τους παρακάλεσε να του δώσουν τρεις μέρες καιρό για να σκεφθεί την υπόθεση και να μιλήσει με τον Καποδίστρια…..Ο Καποδίστριας που ήταν πληροφορημένος για όλα ,επεδοκίμασε με ενθουσιώδη λόγια την πατριωτική επιθυμία τού φίλου το, και του είπε ότι και αν η ευρωπαϊκή πολιτική δεν θα επέτρεπε στον Τσάρο να κηρυχθεί ανοικτά υπέρ της ελληνικής υποθέσεως, η καρδιά του θα είναι πέρα για πέρα με τούς Έλληνες.
… « Παρ’ όλες τις διαβεβαιώσεις ο Υψηλάντης ζήτησε να μιλήσει με τον Τσάρο αλλά ο Καποδίστριας τον εμπόδισε…τον απέτρεψε μάλιστα από το ν’ αποχωρήσει από τον ρωσικό στρατό με την δικαιολογία ότι το διάβημα αυτό θ’ απεθάρρυνε τους Έλληνας της Πελοποννήσου που έβλεπαν στο αξίωμά του, ως Ρώσου αξιωματικού, μια απόδειξη της προστασίας του Τσάρου.»…
….«.Ο Υψηλάντης αφού τελείωσε το σχέδιο των επιχειρήσεων, το έδειξε στον Καποδίστρια, πού έμεινε τόσο ικανοποιημένος ώστε πήδηξε από την χαρά του, τον αγκάλιασε και τον εγέμισε με εγκώμια.»
Ο επαναστάτης μοναχός
Ας συνοψίσουμε τί ξέρουμε. Η μεγάλη Ελληνική Επανάσταση συνδέεται άμεσα με το κίνημα του Ρήγα, το οποίο συνεχίστηκε από τη Φιλόγενο Στοά της Κέρκυρας. Μετά την δεύτερη κατάληψη της Κέρκυρας από τους Γάλλους ο Ιωάννης Καποδίστριας έφυγε στη Ρωσσία. Είναι αυτονόητο ότι ο Ιωάννης ανέλαβε το ιερό χρέος ολοκλήρωσης της Μεγάλης Ιδέας. Μόλις πήγε στην Πετρούπολη, έφτασε δίπλα του ο Μητροπολίτης Ιγνάτιος. Ακολουθώντας τους συνωμοτικούς κανόνες – και κατά το πρότυπο των Ναϊτών – ίδρυσε στη Βιέννη τη Φιλόμουσο εταιρεία, που ήταν «μετωπική οργάνωση». Στη Βιέννη φαίνεται ότι ανέλαβε και τυπικά το υψηλό του καθήκον, που τον υπέβαλε στο μοναχικό σχήμα. Λίγο μετά συναποφασίζει την ίδρυση του «στρατιωτικού βραχίονα».Αυτού που ονομάζεται «Φιλική Εταιρεία».
Το ότι περιεβλήθη το μοναχικό σχήμα ,φαίνεται – όχι μόνο φυσικά από τα μαύρα ρούχα που φόραγε μονίμως – αλλά από την αιφνίδια ανακοίνωσή του στην Ρωξάνη Στρούτζα ότι δεν μπορεί να την παντρευτεί, ενώ όλη η ρωσσική αυλή περίμενε αυτόν τον γάμο. Όπως γράφει η καθηγήτρια Ελένη Κούκου, της είπε: «Πρέπει να προσφέρω τον εαυτό μου θυσία στους Αγώνες για την πατρίδα μας, για την Ελλάδα και αυτόν τον δρόμο της θυσίας πρέπει να τον βαδίσω μόνος μου».
Το επαναστατικό κέντρο εγκαταστάθηκε γύρω από τον Καποδίστρια στη Ρωσσία, αφού αυτός ανέλαβε την υλοποίηση του οράματος. Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’ – σύμφωνα με τον Μακρυγιάννη – απέστειλε στον Καποδίστρια τον Έλληνα αξιωματικό του ρωσσικού στρατού Λεονταρίδη, κομιστή όσων μυστικών του Ρήγα διεφύλαττε το Πατριαρχείο. Ο Λεονταρίδης στη συνέχεια έγινε μοναχός και δημιούργησε μοναστήρι στη Μολδαβία που εξελίχθηκε σε κέντρο της επαναστατικής κίνησης. Στην Ρωσσία, η Στοά «Οβίδιος» στο Κισινέφ ήταν το κέντρο της Ελληνικής Επανάστασης. Είναι ενδιαφέρον ότι το Καποδίστριας μεσολάβησε να εξοριστεί ο Πούσκιν στο Κισινέφ και όχι στον Κάυκασο. Εκεί συντάχθηκε – εκ της γαλλικής – το Σύνταγμα της μελλοντικής Ελληνικής Δημοκρατίας.
Ο Καποδίστριας είχε ήδη την εμπειρία του Πρωθυπουργού της Ιονίου Πολιτείας, του Αρχιστράτηγου της Λευκάδας και του επικεφαλής της Αντικατασκοπίας της ρωσσικής Στρατιάς που αντιμετώπισε τον Ναπολέοντα και τη μεγάλη πείρα του Υπουργού Εξωτερικών της Ρωσσίας.
Ξέρουμε ήδη ποιος σκέφθηκε τους δύο αντιπερισπασμούς και το ποιος και γιατί επέλεξε την Πελοπόννησο ως κύρια εστία της Επανάστασης. Ξέρουμε και με ποιους μηχανισμούς (Ιγνάτιος, πνευματικός ηγέτης Σουλιωτών) πείστηκαν οι Τζαβελαίοι και οι Μποτσαραίοι να συμπολεμήσουν με τον σφαγέα των Σουλιωτών Αλή-Πασά. Ξέρουμε ακόμα από τα αρχεία της αυστριακής μυστικής αστυνομίας ότι ο Γεώργιος Σταύρου, συνεργάτης του Καποδίστρια, ήταν ο μυστικός εκπρόσωπος του Αλή στη Βιέννη. Αυτό είναι ένα απ’ τα κλειδιά για να καταλάβουμε την Επανάσταση του Αλή-Πασά. Ένα δεύτερο κλειδί είναι οι συμβουλές των Ελλήνων του περιβάλλοντός του, τους οποίους καθοδηγούσε ο Δ. Ρώμας.
Η Μεγάλη Ελλάδα
Το σχέδιο του Καποδίστρια που έχει εκφραστεί στο υπόμνημά τους προς τις Μεγάλες Δυνάμεις ήταν η ελευθερία της Μεγάλης Ελλάδας. (Πελοπόννησος, Ήπειρος, Μακεδονία, Κρήτη, Σμύρνη). Πίστευε ότι θα μπορούσε αξιοποιώντας τη θέση του να πετύχει στα συνέδρια του Τροπάου ή αργότερα της Βερόνας να επιβληθεί η αυτονομία της Ελλάδας με τη βοήθεια του Τσάρου. Όταν κατάλαβε ότι αυτό ήταν αδύνατο, πήγε στη Γενεύη (που του χρώσταγε πολλά) και διηύθυνε απ’ εκεί, σαν πραγματικά μεγάλος ηγέτης της «εξόριστης Κυβέρνησης», τον Αγώνα της Ελλάδας οργανώνοντας και τη διεθνή βοήθεια και το κίνημα του Φιλελληνισμού.
Είναι εκπληκτικό το κείμενό του προς τον Τσάρο Νικόλαο, όπου γράφει ότι πήγε στην Ελβετία «για να τον ξεχάσει ο κόσμος», αλλά «ήρχοντο προς αυτόν ζητούντες βοηθήματα, οι Έλληνες οι εκδιωχθέντες από τους τόπους τους» και μνημονεύει επί τη ευκαιρία τις καταστροφές της Χίου, της Κύπρου, των Κυδωνιών και των Ψαρών.
Όταν η Επανάσταση πέτυχε με διπλωματικά μέσα (Πρωτόκολο του Λονδίνου της 6ης Ιουλίου του 1827 που υπέγραψαν Ρωσσία, Αγγλία και Γαλλία), ο Καποδίστριας ανέλαβε Κυβερνήτης του μικρού Κράτους που δημιουργήθηκε. Σε όλες τις επαναστάσεις του κόσμου, σε όλη την γραπτή ιστορία οι ηγέτες των επαναστατικών κινημάτων, όταν αυτά επικρατούν, αναλαμβάνουν τη διοίκηση του κράτους. Μόνο στην επίσημη ελληνική ιστορία γράφεται (από τους συνεργάτες των ξένων), ότι ο κυβερνήτης δεν ήταν και ο αρχηγός της Επανάστασης.
Είναι αξιοπερίεργο ότι, ενώ στο πρωτόκολλο του Λονδίνου υπάρχουν τρεις συμβαλλόμενοι, υπέρ ενός τέταρτου μέρους, (της επαναστατημένης Ελλάδας), και κατά ενός πέμπτου, (της Τουρκίας) η επίσημη ιστορία δεν υπογραμμίζει τον ρόλο του Καποδίστρια σ’ αυτή τη διπλωματική συμφωνία. Πρέπει να σημειωθεί και ο ειδικός ρόλος του Δ. Ρώμα για την αλλαγή της Αγγλικής πολιτικής. Αυτό όμως το πέτυχε αποδεχόμενος την Αγγλική κυριαρχία επί της Ελλάδας, κάτι που ποτέ δεν δέχθηκε ο Καποδίστριας.
Ο θάνατος του μεγάλου ηγέτη
Στις 29 Σεπτεμβρίου 1831 με το Γρηγοριανό ημερολόγιο /11 Οκτωβρίου με το Ιουλιανό, ο δημιουργός της σύγχρονης Ελλάδας, ο πρώτος Κυβερνήτης της, ο Ιάννης Καποδίστριας, δολοφονήθηκε στο Ναύπλιο μπροστά στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα.
Πέρασαν 177 χρόνια, από αυτήν την πολιτική δολοφονία, που έγινε, για να ανακοπεί η πορεία που είχε χαράξει ο Ιωάννης Καποδίστριας για το ελληνικό Έθνος , και ο φάκελος στα Βρεττανικά αρχεία που περιέχει έγγραφα που σχετίζονται με την δολοφονία του Καποδίστρια, παραμένει άκρως απόρρητος, ενώ η ελληνική επίσημη ιστορία επαναλαμβάνει άκριτα τις παραβλέψεις της «επίσημης ανάκρισης» του 1831. Για 177 χρόνια λέγεται ότι τον δολοφόνησαν οι Μαυρομηχαλαίοι που στέκονταν μακριά του, ενώ βλήθηκε εξ επαφής, όπως περιγράφεται στη νεκροψία, και ενώ το μαχαίρι του Γιώργου Μαυρομηχάλη – που βρίσκεται στα όργανα του εγκλήματος – είναι προφανώς μικρότερο από το τραύμα που διεπίστωσαν οι γιατροί που έκαναν τη νεκροψία..
Είναι καιρός πια, 177 χρόνια μετά τον θάνατό του Καποδίστρια, να αποκαλυφθεί σε όλη της την έκταση η οργανωμένη επιχείρηση συγκάλυψης, αποσιώπησης και παραποίησης της ιστορικής αλήθειας σε ό, τι τον αφορά η οποία άρχισε αμέσως μετά τον θάνατό του και που συνεχίζεται ως και σήμερα.
Η ΣΙΩΠΗ
Ένα μεγάλο πρόβλημα είναι η σιωπή των συνεργατών του Καποδίστρια. Γιατί δεν έγραψε ο Μητροπολίτης Ιγνάτιος; Γιατί δεν έγραψαν ο Ανδρέας Μεταξάς, ο Ανδρέας Μουστοξύδης; Ο Τσακάλωφ; ο Κολοκοτρώνης; Τα αδέλφια του;
Η απάντηση είναι απλή. Το μυστικό κίνημα του Καποδίστρια δεν αποδέχθηκε την ήττα του μετά τη δολοφονία του ηγέτη του. Παρέμεινε ενεργό ,κρατώντας ζωντανή τη φλόγα της εθνικής ιδέας και δεν είχε κανένα λόγο να αποκαλύψει τα μυστικά του στους αντιπάλους του, απλά και μόνο για την ιστορική δικαίωση. Οι επαναστάτες κάνουν πολιτική και όχι ιστορία. Άλλωστε, εκείνη την εποχή οι περισσότεροι Έλληνες είχαν συνείδηση ότι την Επανάσταση την οργάνωσε ο Καποδίστριας.
Ένα μέρος των πρωταγωνιστών... που γνώριζαν, πέρασε στους αντιπάλους του, με πρώτους και καλύτερους τον Δ. Ρώμα και τον Γ. Σταύρου. Ο Σκουφάς πέθανε πριν την Επανάσταση. Ο Τσακάλωφ ήταν βουλευτής στην Εθνική Συνέλευση του Άργους (είχε διοριστεί από τον Καποδίστρια υπάλληλος του Γενικού Φροντιστηρίου του κράτους) και μετά τον θάνατο του Καποδίστρια εγκατέλειψε οριστικά την Ελλάδα και εγκατεστάθηκε στη Μόσχα όπου πέθανε το 1851. Ο Κολοκοτρώνης ισορροπούσε πάντα ανάμεσα στον Ρώμα και τον Καποδίστρια.
Για να φωτίσουμε ακόμα περισσότερο τα παρασκήνια της δολοφονίας σημειώνουμε ότι ο Σεβάσμιος της Στοάς της Επτανήσου με έδρα τη Ζάκυνθο, κόμης Διονύσιος Ρώμας ήταν ο σκοτεινός ηγέτης της αγγλικής παράταξης και προτάθηκε ως αντίπαλος υποψήφιος κυβερνήτης στην Εθνοσυνέλευση που εξέλεξε τον Καποδίστρια.
Μήπως αν ανοίξουν τα απόρρητα αρχεία του Μεγάλου Βασιλείου, μάθουμε κάτι για τη σχέση του Ρώμα με τους ανθρώπους που πραγματικά δολοφόνησαν τον Καποδίστρια; Διότι οι Μαυρομηχαλαίοι ,απλά ήταν παρόντες στη δολοφονία, και χρησιμοποιήθηκαν από τους οργανωτές ως «οι ένοχοι» που συνελήφθησαν επ’ αυτοφόρω για να κλείσει η υπόθεση. Ο Ρώσσος Πρέσβυς Ριμποπιέρ στην έκθεσή του για την δολοφονία του Καποδίστρια γράφει ότι δεν έχει καμία αμφιβολία ότι η «δολοφονική χειρ εξοπλίσθη παρά της Αγγλίας». Μπορούμε να σημειώσουμε ακόμα ότι η απόφαση δολοφονίας του Καποδίστρια ελήφθη σε πολύ υψηλά επίπεδα και δεν αποφασίστηκε στην Ελλάδα. Ίσως ανάμεσα στα απόρρητα έγγραφα βρίσκεται και το σχετικό ντοκουμέντο.
Η λαϊκή παροιμία, που λέει ότι « το ψέμα έχει κοντά πόδια» και επομένως, δεν πάει μακριά, δεν έχει εφαρμογή στη νεότερη ελληνική ιστορία, καθώς τα ψέματα στα οποία στηρίζεται η επίσημη και αδιαμφισβήτητη εκδοχή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας για το πως οργανώθηκε η Επανάσταση του 1821 κατά του Οθωμανικού ζυγού διαρκεί 177 χρόνια.
http://el.wikipedia.org
http://megali-ellas.blogspot.com
http://megali-ellas.blogspot.com