Παραμονές της απόφασης του αμερικανικού Κογκρέσου για τη στρατιωτική επέμβαση στη Συρία, θεωρούμε ότι θα ήταν σωστό να κάνουμε μια συνολική περιγραφή της κατάστασης, για να αντιληφθούν οι αναγνώστες μας τι ακριβώς συμβαίνει και τι διακυβεύεται στην περιοχή της Μέσης
Ανατολής, με αφορμή την κρίση που είναι σε εξέλιξη επί 30 μήνες στη χώρα αυτή, που είναι βασικός πυλώνας για την ισορροπία, την ειρήνη και την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή.
Από τότε που εμφανίστηκαν τα πρώτα επεισόδια στη Συρία (15 Μαρτίου 2011), που αποτέλεσαν την απαρχή της κρίσης, φάνηκε ξεκάθαρα ότι οι ΗΠΑ είναι ο καθοριστικός παράγοντας, αν όχι για την εμφάνιση, για την εξέλιξη και την τροπή που θα έπαιρναν τα γεγονότα όλους αυτούς τους μήνες. Αλλωστε, η παρουσία της Αντζελίνα Τζολί στον καταυλισμό Σύρων προσφύγων, που δημιουργήθηκε με ευθύνη του ΟΗΕ στην Αντιόχεια, τον Ιούνιο του 2011, μας έδειξε από τότε ότι τα γεγονότα στη Συρία δεν ξεκίνησαν για να σταματήσουν, χωρίς φυσικά να επιτευχθεί το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα!
Οταν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 16 Φεβρουαρίου 2012 ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο καταδίκαζε το δεύτερο βέτο της Ρωσίας και της Κίνας σε ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών (το πρώτο βέτο ήταν τον Οκτώβριο του 2011), με το οποίο άνοιγε ο δρόμος για επέμβαση στη Συρία, τότε έγινε φανερό ότι δημιουργούνται δύο «στρατόπεδα» γύρω από το ζήτημα της διαχείρισης της συριακής κρίσης.
Στο ένα οι ΗΠΑ και η Ε.Ε., δηλαδή η Δύση, και στο άλλο η Ρωσία και η Κίνα. Αυτά για τους πρωταγωνιστές. Οσον αφορά τους κομπάρσους, με την πλευρά των ΗΠΑ και Ε.Ε. αρά εναντίον του Ασαντ, τάχθηκαν η Τουρκία, η Ιορδανία, η Σ. Αραβία, το Κατάρ, τα ΗΑΕ, η Αίγυπτος του Μόρσι και διάφορες άλλες χώρες παρίες, όπως η Αλβανία και τα Σκόπια, ενώ υπέρ του Ασαντ τάχθηκε το Ιράν, ο Λίβανος, στον βαθμό που η πολιτική του ελέγχεται και επηρεάζεται από τη Χεζμπολάχ, η Βενεζουέλα και διάφορες άλλες χώρες που στέκονται απέναντι στις ΗΠΑ.
Η στάση του Ισραήλ δεν μπορεί να πει κανείς ότι ήταν ξεκάθαρη, αφού το ενδεχόμενο να περάσει ο έλεγχος της Συρίας στα χέρια των ισλαμιστών της Αλ Κάιντα-Αλ Νούσρα μάλλον καθιστά τον Ασαντ συμπαθή στο Τελ Αβίβ, παρά στόχο για πλήρη εξουδετέρωση και ανατροπή.
Η αντιπαλότητα ΗΠΑ από τη μια πλευρά και Ρωσίας - Κίνας από την άλλη, στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, συνεχίστηκε άλλες δυο φορές, τον Ιούλιο του 2012 και τον Αύγουστο του 2013, με τη Μόσχα και το Πεκίνο να ασκούν και πάλι βέτο, γεγονός πρωτοφανές στην 68χρονη λειτουργία των Η.Ε.
Τα γεωπολιτικό πλαίσιο, λοιπόν, της κρίσης στη Συρία, αλλά και η εξέλιξη των γεγονότων των τελευταίων ημερών, με δεκάδες πολεμικά πλοία των ΗΠΑ και της Ρωσίας να συγκεντρώνονται στην Ανατολική Μεσόγειο, και τη Ρωσία να κάνει επίδειξη όχι ισχύος αλλά δυνατοτήτων και στρατηγικού ενδιαφέροντος για τα τεκταινόμενα στην περιοχή, ανακοινώνοντας ότι το ραντάρ του Αρμαβίρ, από την περιοχή του Κρασνοντάρ, εντόπισε δοκιμές πυραύλων και αντιπυραυλικού που έγιναν στην Α. Μεσόγειο, σε συνεργασία των ΗΠΑ και Ισραήλ, μας δείχνει ένα πράγμα: Οτι στην περιοχή στήνεται σκηνικό, το οποίο, παρά την απουσία ψυχροπολεμικού κλίματος και κλιμακούμενης έντασης μεταξύ των υπερδυνάμεων, κάνει τις αναφορές περί κινδύνου πρόκλησης του Γ' Παγκόσμιου Πολέμου να μη φαντάζουν γραφικές ή υπερβολικές.
Ασφαλώς ο κόσμος έχει αλλάξει και οι τομείς πολλαπλής συνεργασίας καθώς και οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ κυρίως των δύο υπερδυνάμεων απομακρύνουν το ενδεχόμενο μιας μεταξύ τους σύρραξης, που θα μπορούσε να λάβει χαρακτηριστικά παγκόσμιου πολέμου.
Ομως, σε περίπτωση που, έπειτα από μια σειρά άστοχων ενεργειών, η κατάσταση στη Συρία τεθεί εκτός ελέγχου και επικρατήσει χάος ή δυνάμεις που διασπείρουν το χάος, τότε η περιοχή θα μετατραπεί σε μια μαύρη τρύπα αστάθειας, που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα συμπαρασύρει τον Λίβανο, την Ιορδανία, το ήδη ασταθές Ιράκ, την Τουρκία και ίσως το Ιράν.
Μήπως, όμως, τότε θα έχει ολοκληρωθεί ένα σκηνικό που μόνο ένας Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος θα μπορούσε να το αντιμετωπίσει, για να επαναφέρει τη σταθερότητα και μια κάποια τάξη στην περιοχή;
Δεν συνηθίζουμε να κινδυνολογούμε, όμως το διακύβευμα στην περιοχή είναι μεγάλο και ελπίζουμε να ρυθμιστούν τα της επιρροής των πρωταγωνιστών και των κομπάρσων στην περιοχή, χωρίς να ανάψει η σπίθα που θα κάνει παρανάλωμα του πολεμικού πυρός αυτή την ιστορική περιοχή!
Σάββας Καλεντερίδης