Ο Τύμβος Καστά στην Αμφίπολη «δείχνει» στους Δελφούς! Μια νέα υποσημείωση στη μελέτη του μακεδονικού ταφικού μνημείου, που προσέλκυσε τα φώτα της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας, καταγράφει η φαινόμενη «γεωγραφική σύνδεση» του με το πιο ξακουστό μαντείο της αρχαίας Ελλάδας.
Τη σημαντική παρατήρηση και επιβεβαίωση, ότι ο άξονας της εισόδου του Τύμβου Καστά στην Αμφίπολη έχει προσανατολισμό στους Δελφούς, έκανε ο ομότιμος καθηγητής Ανωτέρας Γεωδαισίας και Χαρτογραφίας του ΑΠΘ, Ευάγγελος Λιβιεράτος, ανακοινώνοντας πρώτη φορά το αποτέλεσμα της έρευνάς του, ως συναφές σχόλιο της κύριας παρέμβασής του, το βράδυ της Τρίτης, στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της παρουσίασης της έκδοσης «Μέγας Αλέξανδρος - Οι Εκστρατείες και η Αυτοκρατορία του, καταγραφές σε 100 Σπάνιους Ιστορικούς Χάρτες», βιβλίου του οποίου είναι συν-συγγραφέας.
Πώς, όμως, ο Τύμβος Καστά φτάνει στους πρόποδες του Παρνασσού και ποιο ήταν το στοιχείο, που κίνησε το ενδιαφέρον και οδήγησε το έμπειρο μάτι του καθηγητή στην αναπάντεχη αποκάλυψη; «Καθώς προχωρούσαν οι ανασκαφικές εργασίες στο ταφικό μνημείο, αποκαλύπτονταν τα πρώτα ευρήματα και άρχισαν να δίδονται φωτογραφίες στη δημοσιότητα. Ήταν το 2014, όταν παρατήρησα ότι ο άξονας εισόδου του ταφικού διαδρόμου του μνημείου ήταν έκκεντρος, δηλαδή, ενώ το μνημείο είναι τέλειος κύκλος, ο άξονας της εισόδου δεν διευθύνεται προς το κέντρο του κύκλου», εξηγεί ο καθ. Λιβιεράτος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ο προσανατολισμός της εισόδου μάλλον δεν απασχόλησε τον αρχαιολογικό και ευρύτερο δημόσιο διάλογο της εποχής. Οι αρχαιολόγοι άλλωστε είχαν -έχουν και θα έχουν- να ερευνήσουν πολλά άλλα και σχετικά του κύριου αντικειμένου τους. Όμως, ο καθηγητής, γνωρίζοντας καλύτερα πως η γεωπληροφορία αποτελεί σημαντικότατη πηγή ιστορικών στοιχείων, αναζήτησε ερμηνεία σε αυτό που παρατήρησε με βάση μερικά εμφανή γεωδαιτικά στοιχεία, σχετιζόμενα με τον προσανατολισμό του άξονα της εισόδου στο μνημείο.
«Από μια πρόχειρη μελέτη στη δορυφορική εικόνα του κυκλικού μνημείου στο google earth είδα πως ο άξονας είναι προσανατολισμένος κατά το αζιμούθιο προς μια διεύθυνση, η οποία προεκτεινόμενη περνάει από ένα... μαγικό σημείο», λέει, καθώς θυμάται την ευχάριστη ταραχή, που βίωσε τη στιγμή της αποκάλυψης. Στα επόμενα βήματα της έρευνας, αφού έλεγξε τον προσανατολισμό του άξονα εισόδου στο μνημείο από επιτόπου στοιχεία και έκανε τους σχετικούς υπολογισμούς, επιβεβαίωσε την αρχική του εκτίμηση: Ο προσανατολισμός της εισόδου του Τύμβου Καστά οδηγεί στους Δελφούς! Τους ίδιους υπολογισμούς επανέλαβε και επανεπιβεβαίωσε στη συνέχεια από αποτυπώσεις της εισόδου, που έχουν ήδη δοθεί στη δημοσιότητα.
Η απάντηση στο ερώτημα, που γέννησε η παρατήρηση του προσανατολισμού της εισόδου του τύμβου Καστά, έρχεται να προσθέσει και νέα ερωτήματα, πλάι σε όσα δεν έχουν απαντηθεί ακόμη για την Αμφίπολη, με... δημοφιλέστερο εκείνο, που αφορά την ταυτότητα του ενοίκου του τάφου. Ποιος να ήταν ο χρησμός της Πυθίας; Έρχεται η σύνδεση αυτή να επιβεβαιώσει μελετητές, που έχουν παρατηρήσει ότι οι ζωγραφισμένες παραστάσεις στα επιστύλια του Τύμβου Καστά υποδεικνύουν σύνδεση της Αμφίπολης με τους Δελφούς ή ότι μοιάζουν οι Καρυάτιδες στους δύο χώρους;
Ο καθηγητής δεν επεκτάθηκε σε ερμηνείες, που κατά την γνώμη του, «ανήκουν σε άλλες ειδικότητες, όπως κυρίως η αρχαιοαστρονομία». Του αρκεί, όπως εξηγεί, η σημαντική επισήμανση και η τεκμηρίωση της ορθότητάς της. Προσθέτει, όμως, και με την ευκαιρία της παρουσίασης του βιβλίου στη Θεσσαλονίκη, ότι «η περίοδος εκείνη ήταν επιστημονικά σπουδαία με προχωρημένες γνώσεις σχετικά με τη σχέση του έναστρου στερεώματος με τη γεωγραφία και τους χάρτες».